خورشید گرفتگی؛ کسوف شگفت اول تیر

فرارو- خورشیدگرفتگی صبح امروز یک شنبه اول تیر ماه ۹۹ در سراسر ایران قابل مشاهده است. آغاز خورشید گرفتگی از ساعت ۹ صبح است و تا ساعت ۱۱ و ۳۷ دقیقه در بیشتر قسمت‌های ایران ادامه دارد.

این خورشیدگرفتگی از نوع حلقوی است. خورشید گرفتگی حلقوی پدیده‌ای نادر است و هنگامی که ماه موفق نمی‌شود قرص خورشید را کامل بپوشاند، کسوف حلقوی تشکیل می‌شود.

مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، جزئیات خورشید گرفتگی جزئی اول تیر ۱۳۹۹ را چنین اعلام کرده است: خورشید گرفتگی حلقوی در آفریقا به استثنای بخشی از غرب آن، آسیا و جنوب شرقی اروپا به شکلی جزئی قابل رویت است.

ساکنان سودان جنوبی، یمن، کنگو، اتیوپی، پاکستان، عمان، شمال هند، عربستان سعودی، تایوان و جنوب چین می‌توانند کسوف را به صورت حلقوی مشاهده کنند.

 

 

خورشیدگرفتگی در شهر تهران از ساعت ۹ و ۵ دقیقه آغاز می‌شود و ساعت ۱۰ و ۱۶ دقیقه به بیشترین حد خود می‌رسد. آخرین زمان دیدن خورشیدگرفتگی در تهران ساعت ۱۱ و ۳۸ دقیقه است. میزان پوشیدگی خورشید و زمان آن در بخش‌های مختلف تهران یکسان نیست.

در نقاط مختلف ایران از حوالی ۸:۴۵ تا ۹:۱۵ صبح متغیر است. اوج خورشیدگرفتگی حوالی ساعت ۱۰ تا ۱۰:۳۰ صبح در نواحی مختلف کشور روی می‌دهد. همچنین پایان کسوف در نقاط مختلف ایران حوالی ساعت ۱۱:۱۵ تا ۱۲ ظهر است.

کسوف یا خورشیدگرفتگی در جنوب ایران با درصد بالاتری قابل مشاهده است و هر چه به سمت مدار‌های بالاتر زمین برویم جزئی‌تر و با درصد پایین‌تری دیده می‌شود. در نقاط جنوب شرقی ایران، خورشیدگرفتگی طولانی‌تر و وسیع‌تر است.

بالاترین میزان کسوف در پسابندر با ۹۷ درصد پوشیدگی رخ می‌دهد. منطقه چابهار نیز ۹۵ درصد گرفتگی خواهد داشت.

خورشید گرفتگی در روز پایان جهان بر طبق تقویم مایا

زمانی که خورشیدگرفتگی رخ می‌دهد آسمانی اندکی تاریک می‌شود، برای عکس گرفتن از خورشیدگرفتگی اول تیر با تلفن همراه، باید فیلتر خورشید جلوی دوربین گوشی قرار بگیرد و نور عکسبرداری گوشی کم یا خاموش شود.

اگر می‌خواهید از خورشیدگرفتگی با دوربین گوشی هوشمند عکس زیبایی ثبت کنید، به این مراحل دقت کنید:

بهترین مکان را برای تصویربرداری انتخاب کنید.
گوشی خود را آماده کرده و تنظیمات مورد نظر خود را اعمال کنید.
میزان نوردهی یا Exposure را کاهش دهید.
به دوربین خود یک فیلتر نصب کنید.
از لنز دوربین به‌جای بزرگ‌نمایی تصویر در گوشی استفاده کنید.
از یک سه پایه برای دوربین خود استفاده کنید.
از یک برنامه عکاسی هوشمند استفاده کنید.
عینک مخصوص را فراموش نکنید.

 

برای استفاده از تلسکوپ نیز، فیلتر خورشید باید جلوی تلسکوپ گرفته شود و از طریق چشمی عکسبرداری شود. اگر فیلتر خورشید ندارید تکه‌ای مقوا جلوی چشمی تلسکوپ قرار دهید تا تصویر خورشیدگرفتگی روی آن انعکاس بیابد و سپس از روی مقوا عکس بگیرید.

دیدن خورشید گرفتگی هرچند با چشم غیرمسلح ممکن است، ولی برای رصد ابزار‌های محافظتی چشم، فیلتر‌های مخصوص و عینک‌های رصدی مورد نیاز است که تماشای خورشیدگرفتگی را پدیده‌ای لذت بخش می‌کند. به عقیده کارشناسان دیدن خورشیدگرفتگی با وسایلی همچون فویل، سی دی و عینک جوشکاری صحیح نیست و باید از فیلتر مایلار و یا عینک‌های مخصوص خورشید گرفتگی استفاده کرد.

 

رئیس مرکز آسمان نمای دانشگاه فردوسی مشهد گفته است: خورشیدگرفتگی در شهر مشهد تا حدود ۱۴ سال دیگر تکرار نمی‌شود.

یکی از کارشناسان نجوم زمان آخرین خورشیدگرفتگی حلقوی در ایران را مربوط به ۲۰ مرداد ۱۳۷۸ می‌داند. تا ۳۰ اسفند ۱۴۱۲ هم دیگر کشور شاهد خورشیدگرفتگی حلقوی نخواهد بود. در این فاصله زمانی یک خورشیدگرفتگی جزئی ۶۰ درصدی در تاریخ ۳ آبان ۱۴۰۱ رخ می‌دهد. بعد از آن تا ۵ سال هیچ خورشید گرفتگی‌ای در ایران مشاهده نخواهد شد تا ۱۱ مرداد ۱۴۰۶ که باز هم یک گرفت جزئی خواهد بود. روز ۱ تیر ۱۳۹۹ نوار گرفتگی حلقوی از روی دریای عمان و نزدیک به ساحل ایران عبور می‌کند و کسوف جزئی اما عمیقی در جنوب شرقی ایران و سایر نقاط قابل رویت است.

به گفته علی ابراهیمی سراجی به طور متوسط هر ۲.۵ سال یک بار می‌توانیم شاهد خورشیدگرفتگی جزئی باشیم، ولی تعداد خورشید گرفتگی‌های جزئی در دهه ۸۰ از دهه ۹۰ بیشتر بوده است.

 

در رمان خورشید گرفتگی، رسانه‌های بین‌المللی و منطقه‌ای بسیاری (در مناطق تحت پوشش هر خورشید گرفتگی)، این رویداد را تحت پوشش زنده اینترنتی قرار می‌دهند.

 

 

خورشید گرفتگی حتی اگر جزئی هم باشد نماز آیات را واجب می‌کند.

از زمان شروع گرفتگی خورشید، می‌توان نماز آیات را خواند و بنابر احتیاط واجب، باید آن‌قدر تأخیر نیفتد که خورشیدگرفتگی به پایان نزدیک شود. اگر نماز آیات تا قبل از باز شدن کامل به تأخیر افتاد باید نماز بدون نیت ادا و قضا خوانده شود.