گمانه زنی درباره گزینه‌های انتخابات ۱۴۰۰

تجربه تاریخی نشان داده که انتخابات مجلس شورای اسلامی و ریاست‌جمهوری در ایران معمولا رابطه‌ای مستقیم دارند؛ اگرچه نظام سیاسی ایران پارلمانی نیست و مثلا قرار نیست ترکیب مجلس در انتخاب نخست‌وزیر موثر افتد یا حتی نظام انتخاباتی هم حزبی نیست که حزب حاکم بر پارلمان تاثیر بسزایی بر انتخاب رییس قوه مجریه بگذارد.

به گزارش اعتماد، با این حال در ادوار مختلف هر زمان ترکیب مجلس اصولگرا بوده عمدتا دولت‌های اصولگرا بر سرکار آمده و هر زمان معتدل و اصلاح‌طلب بوده دولت‌هایی با این ویژگی مستقر شده است. همین تجربه تاریخی است که احتمالا اصلاح‌طلبان رانده شده از انتخابات پارلمان دوره یازدهم را برای حضور در دوره سیزدهم انتخابات ریاست‌جمهوری دلسرد کرده و برعکس اصولگرایان را امیدوار. با این حال برخی ناظران معتقدند که اصولگرایان در صحنه انتخابات ریاست‌جمهوری بعدی چندان هم بی‌رقیب نخواهند بود؛ چرا که جریان موسوم به احمدی‌نژادی‌ها نیز عزم ریاست بر قوه مجریه کرده‌اند. کما اینکه در انتخابات مجلس نیز اگر نگوییم احمدی‌نژادی‌ها تاثیرگذار بودند، اما مدیران دست‌پرورده این جریان نقش مهمی ایفا کردند.

این میان البته برخی معتقدند که احمدی‌نژاد و احمدی‌نژادی‌ها شانسی جدی ندارند. محمدحسن قدیری ابیانه، کنشگر سیاسی اصولگرای نزدیک به جبهه پایداری که مدتی نیز سفیر جمهوری اسلامی در ایتالیا و مکزیک بوده، معتقد است احمدی‌نژاد ازسوی شورای نگهبان ردصلاحیت خواهد شد. او به خبرگزاری برنا گفته که «احمدی‌نژاد به یک دلیل تایید صلاحیت نمی‌شود؛ زیرا او صلاحیت ندارد. در منشور بهار او هیچ چیزی از اسلام نیست. او پایبند به ولایت نیست، ولایت او مشایی است. کسی که نشان داده ظرفیت پست مدیریتی ندارد و خود را گم کرده، قطعا تایید صلاحیت نخواهد شد.»

قدیری ابیانه گفته مردم از خیلی مسائل درمورد احمدی‌نژاد خبر ندارند و معتقد است «او کمی قاطی دارد، قبلا هم گفته‌ام او خدمت کرد، اما فشار کار باعث شده تعادل روحی‌اش را از دست بدهد.... او مشایی را مرتبط با امام زمان می‌داند.» این فعال سیاسی اصولگرا تاکید دارد که «عصر احمدی‌نژاد گذشته همان‌گونه که عصر خرسواری گذشته است.» در واقع به باور قدیری ابیانه احمدی‌نژاد نه ازسوی مردم و نه ازسوی حاکمیت پذیرفته نمی‌شود. البته در میان گمانه‌زنی‌ها و نام‌ها و شخصیت‌هایی که از آن‌ها به عنوان کاندیدا‌های احتمالی ریاست‌جمهوری یاد می‌شود، صحبت از گزینه‌ای است که اغلب معتقدند به‌رغم شرایط موجود می‌تواند گزینه خوبی برای اصلاح‌طلبان باشد، محمدجواد ظریف که پس از برجام به قهرمانی ملی تبدیل شد و برای اصلاح‌طلبان و اعتدالی‌ها چهره‌ای موجه.

در حالی که برخی ناظران این گزینه را گزینه خوبی برای اجماع طیف‌های رنگارنگ اصلاحات و اعتدال می‌دانند، اما سیدمهدی هاشمی، رییس ستاد انتخابات سیدابراهیم رییسی در تهران برای انتخابات ریاست‌جمهوری ۹۶ که با نامه‌نیوز به گفتگو نشسته، معتقد است «ظریف ضعیف» قابلیت کاندیداتوری جناح غیراصولگرا را ندارد، «مگر اینکه آنقدر تفکر جناح غیراصولگرا مستضعف باشد که غیر از اجماع بر ظریف ضعیف نتواند اقدام دیگری را انجام دهد.»

علاوه بر این گزینه‌ها همواره نام سیدابراهیم رییسی و محمدباقر قالیباف که یکی رییس قوه قضاییه و دیگری رییس قوه مقننه است نیز درمیان مدعیان ریاست‌جمهوری دیده می‌شود که البته هاشمی معتقد است طرفداران قالیباف نباید در این مورد عجله کنند. از سویی نباید اقدامات رییسی در قوه قضاییه را پای انتخابات ریاست‌جمهوری بعدی نوشت. با این حال این ۲ نفر که روزی رقبای روحانی بودند و امروز روسای قوا همچنان به عنوان گزینه‌های ریاست‌جمهوری بعدی مطرحند.