آیا آتش‌بس یمن واقعی است؟

اعلام آتش بس دو هفته‌ای عربستان سعودی در جنگ یمن بسیار بعید است که با موفقیت همراه شود؛ حتی اگر عربستان سعودی به انجام این آتش‌بس پای‌بند باشد و نیرو‌های خود را از این کشور خارج کند، اما جنگ داخلی یمن ادامه خواهد یافت.

 

این آتش بس نشانگر این است که عربستان سعودی آماده است تا به مداخله خود در جنگ یمن پایان دهد. محمد بن سلمان ولیعهد سعودی برای خروج از جنگ شکست خورده در یمن نیاز به بهانه‌ای داشت که کوید ۱۹ این بهانه را فراهم ساخت.

پس از اعلام آتش‌بس دو هفته‌ای عربستان سعودی در جنگ یمن؛ متاسفانه بسیار بعید است که با موفقیت همراه شود؛ زیرا جناح‌های متخاصم داخلی دارای دستورکار و برنامه‌های متضادی می‌باشند:

حوثی‌ها نه تنها درصدد این هستند تا عضوی از ائتلاف حاکم باشند بلکه همچنین به دنبال کنترل بر شمال یمن از جمله صنعا می‌باشند، شورای انتقالی جنوب تحت حمایت امارات متحده عربی خواهان استقلال یمن جنوبی هستند و نیرو‌های وفادار به منصور هادی تحت حمایت عربستان سعودی به دنبال بازگشت به یمن متحد می‌باشند.

 

در واقع دستیابی به یک آتش‌بس بین آن‌ها بسیار دشوارتر از متقاعد سازی عربستان برای خروج از جنگی است که برای آن‌ها با شکست همراه بوده است. برای حامیان رئیس جمهور هادی که مخالف شبه نظامیان حوثی هستند، یک آتش بس پایدار مستلزم این است که این گروه (حوثی ها) تسلیحات خود را تسلیم کنند.

حوثی‌ها بر خلاف نیرو‌های وفادار به منصور هادی از موقعیت برتری برخوردار می‌باشند. در طی هفته‌های اخیر آن‌ها توانستند با تصرف سرزمین‌هایی از استان‌های جاف و ماریب در شمال یمن، موقعیت نظامی خود را تحکیم ببخشند. ماریب آخرین دژ و سنگر حزب اصلاح و نیرو‌های دیگر وفادار به رئیس جمهور منصور هادی می‌باشد.

 

حوثی‌ها اخیرا توانسته اند یک کمپ نظامی استراتژیک را از نیرو‌های ائتلاف به رهبری عربستان سعودی پس بگیرند. علاوه بر این، حوثی‌ها ممکن است برای دستیابی به یک موقعیت بهتر در فرایند حل و فصل سیاسی ناشی از آتش بس، اقدامات نظامی تهاجمی تری انجام دهند در حالی که سعودی‌ها ممکن است برای جلوگیری از پیشروی بیشتر حوثی‌ها به اجرای آتش بس اقدام کرده است. با این حال، آتش‌بس کنونی مورد علاقه حوثی‌ها نیست، زیرا که خواسته‌ی اصلی آن‌ها پایان بخشیدن به محاصره می‌باشد.

بر اساس دیدگاه کیت کیزر مدیر سیاست گذاری «پیروزی بدون جنگ»، باید آتش‌بس با فراخواندن حوثی‌ها، شورای انتقالی جنوب و دولت هادی حمایت شود و همچنین آن‌ها باید درگیری‌های نظامی بین خود را فورا تعلیق ببخشند و عربستان سعودی هم آتش‌بس را بیش از دو هفته تمدید کند. ایالات متحده آمریکا باید از مذاکرات عربستان سعودی – حوثی و مذاکرات بین گروه‌های یمنی برای دستیابی به یک راه حل سیاسی پایدار و فراگیر برای حل و فصل منازعه» حمایت کند.

 

یک ارزیابی خوش‌بینانه در مورد موفقیت آتش‌بس بر این تاکید دارد که عربستان سعودی فاقد منابع لازم برای اقدامات نظامی خود علیه حوثی‌ها در یمن می‌باشد. خروج رئیس شرکت دفاعی بریتانیا «BAE Systems» (یکی از بزرگترین شرکت‌های دفاعی دنیا که وظیفه تولید بمب‌های ساخته شده انگلیس را برعهده دارند که عربستان سعودی از آن در جنگ یمن استفاده می‌کند) از مرکز عملیات هوایی عربستان سعودی در ریاض به دلیل نگرانی‌های مرتبط با کوید ۱۹ باعث می‌شود تا توانایی و ظرفیت عربستان سعودی برای بمباران مواضع حوثی‌ها با کاهش چشم گیری روبرو شود.

 

علاوه بر این، کرونا ویروس در عرصه داخلی عربستان سعودی مشکلات فزاینده‌ای ایجاد کرده است. اگر چه دولت عربستان تلاش‌های اولیه برای جلوگیری از ورود ویروس به پادشاهی انجام دادند، اما تعداد مبتلایان به کوید ۱۹ از جمله در میان خاندان سلطنتی افزایش یافته است.

 

ماه رمضان در اواخر آوریل و مراسم حج در اواخر ماه جولای برگزار می‌شود و هنوز مشخص نیست که عربستان سعودی چگونه می‌خواهد میلیون‌ها زائر که در حال برنامه‌ریزی برای سفر به مکه و مدینه هستند را مدیریت کند. اگر عربستان سعودی به تعلیق زیارت حج اقدام کند احتمالا با عصبانیت و ناراحتی مسلمانان جهان روبرو می‌شود به این دلیل که پادشاهی به صورت یکجانبه از دسترسی آن‌ها به مقدس‌ترین مکان اسلام جلوگیری کرده است.

 

علاوه بر این؛ دولت عربستان سعودی در یک جنگ نفتی با روسیه می‌باشد. تصمیم ریاض برای افزایش تولید، به تولیدکنندگان نفتی آمریکا و همچنین روابط عربستان سعودی و ایالات متحده خسارت می‌زند. دونالد ترامپ از عربستان سعودی و روسیه خواست تا تولید خود را کاهش دهند و ظاهرا آن‌ها در ۹ آوریل به توافق رسیده اند تا تولیدات نفتی خود را کاهش دهند. در واکنش به این تصمیم، قیمت نفت افزایش یافت، اما همچنان این قیمت پایین است.

 

قیمت پایین نفت چشم انداز ۲۰۳۰ محمد بن سلمان را با دشواری روبرو خواهد کرد. قبل از این انتظارات شهروندان سعودی از تحول عظیم در اقتصاد و جامعه سعودی افزایش یافت است، اما قیمت پایین نفت و همه گیری کروناویروس به شانس محمد بن سلمان برای دستیابی به اهداف جاه طلبانه‌اش صدمه می‌زند. با بحران کوید ۱۹ و قیمت پایین نفت، احتمالا هزینه جنگ یمن برای عربستان سعودی افزایش خواهد یافت.

 

از یک دیدگاه بدبینانه، عربستان سعودی قصد ندارد که یک آتش بس پایداری ایجاد کند بلکه این آتش بس بیشتر اقدامی از سوی عربستان برای بهبود جایگاه اخلاقی این کشور می‌باشد. اگر حوثی‌ها این آتش بس را نقض کنند که چنین امری محتمل است، سعودی‌ها می‌توانند حوثی‌ها را مسئول اصلی بحران یمن به تصویر بکشند.

 

در این راستا، درست پس از اعلام آتش‌بس، حوثی‌ها نیرو‌های عربستان سعودی را در جنوب یمن با حملات موشکی مورد هدف قرار دادند. علاوه بر این، عربستان سعودی همچنین برای بهبود پرستیژ بین‌المللی به ابتکاراتی دست زده که می‌توان به اجازه دادن به زنان برای رانندگی و رفتن به سینما توسط محمد بن سلمان اشاره کرد؛ بنابراین ولیعهد محمد بن سلمان تصمیم بر این دارد که با آتش‌بس یکجانبه، تصویر و چهره عربستان سعودی را در عرصه بین الملل بهبود ببخشد.

 

محمد بن سلمان می‌داند که آتش بس‌های قبلی از جمله (دسامبر ۲۰۱۵، دسامبر ۲۰۱۸، سپتامبر ۲۰۱۹) عمدتا به دلیل تهاجم حوثی‌ها بی‌نتیجه بوده است بنابراین اگر حوثی‌ها این آتش بس را نقض کنند، عربستان سعودی می‌تواند ادعا کند که آن‌ها خواهان خاتمه بخشی به جنگ هستند، ولی حوثی‌ها برای آن‌ها جز ادامه جنگ گزینه دیگر نذاشته است.

تبیین دیگر از آتش‌بس عربستان سعودی می‌تواند در مورد نگرانی‌های آن‌ها از اثرات کوید ۱۹ بر نقش جهانی آن‌ها باشد. عربستان سعودی اخیرا ریاست اجلاس G۲۰ و در نوامبر ریاض میزبان اجلاس سران G۲۰ باشد. اگر چه هنوز مشخص نیست که چگونه این همه گیری جهانی کرونا چگونه بر این رویداد تاثیر خواهد گذاشت.

 

عربستان سعودی از نخستین کشور‌هایی است که مسافرت‌های بین‌المللی را تعلیق کردند؛ بنابراین در یک نگاه بدبینانه می‌توان گفت که کوید ۱۹ به عنوان یک نمونه است که عربستان سعودی از بحران بهداشت جهانی برای نمایش رهبری‌اش استفاده می‌کند.

 

مقصر اصلی فاجعه انسانی یمن ایالات متحده آمریکا است. کمک‌های نظامی و تسلیحاتی آمریکا این قدرت را به عربستان سعودی داده تا حملات بیشتری و دقیق تری را انجام دهد و بیش از ۸۰۰۰ غیرنظامی تاکنون از طریق حملات هوایی ائتلاف به رهبری عربستان کشته شده‌اند. ایالات متحده در این جنگ به صورت کورکورانه از عربستان سعودی تبعیت می‌کند و حامی این دیدگاه است: «آمریکا باید در کنار متحدین خود بیاستد».

 

حمایت‌های ایالات متحده از سیاست‌های عربستان در جنگ یمن به منافع آمریکا صدمه می‌زند و قدرت و نفوذ آمریکا را کاهش می‌دهد.

منبع: نشنال اینترست

نویسنده: آنله شلین

مترجم: دکتر علیپور

---

 https://nationalinterest.org/blog/middle-east-watch/yemen%E2%80%99s-ceasefire-real-143117