سیر (با نام علمی Allium sativum) گیاهی خوش عطر و طعم است که به دلیل فواید درمانی فراوانی که دارد، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این ماده حاوی یک ترکیب قدرتمند به نام آلیسین است که به کاهش کلسترول کمک میکند. فواید سلامتی سیر شامل کاهش علائم سرماخوردگی، کاهش فشار خون و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و همچنین اختلالات عصبی میشود.
سیر از اعضای نزدیک پیاز و بومی آسیای میانه است. یک گل سیر حاوی چندین حبه است و هر حبه با یک پوست نرم و شفاف پوشانده شده است. سیر بیش از ۳۰۰۰ سال است که به عنوان یک چاشنی خوش طعم و عطر به مواد غذایی اضافه و همچنین به عنوان یک داروی سنتی مورد استفاده قرار میگیرد. لوئی پاستور، دانشمندی که پاستوریزاسیون را کشف کرد، از اوایل سال ۱۸۵۸ از خواص ضد باکتریایی این گیاه استفاده میکرد. در حالی که روزانه دو تا سه حبه سیر بخورید به جلوگیری از سرماخوردگی و سلامت کلی بدن کمک خواهید کرد.
ارزش غذایی سیر
سیر حاوی کالری، چربیهای اشباع و سدیم اندکی است. این ماده دارای چندین ماده معدنی مفید مانند فسفر، پتاسیم، منیزیم، زینک، کلسیم و آهن است و مواد معدنی کمیاب مانند ید، گوگرد و کلر را نیز شامل میشود. براساس بانک اطلاعات ملی مواد مغذی USDA، سیر منبع غنی ویتامینهای گروه B. (فولات، تیامین، نیاسین و B-۶) و ویتامینهای C.، A. و K. است. سیر یکی از منابع نادر رژیم غذایی ترکیبات آلی است.
مزایای مصرف سیر خام
فواید سلامتی سیر را در این مطلب به طور مفصل بررسی خواهیم کرد.
۱. کاهش علائم سرماخوردگی و سرفه
مقالهای در سال ۲۰۱۴ که در بنیاد همیاری کاکرین پس از بررسیهای سیستماتیک منتشر شده است، به مطالعهای اشاره کرده که ۱۴۶ شرکت کننده را در طی سه ماه ارزیابی کرده اند تا تأثیر سیر بر بیماران مبتلا به سرماخوردگی و سرفه را ارزیابی کند. به عنوان بخشی از مطالعه، محققان تعداد شرکت کنندگان را به دو گروه مساوی تقسیم کردند. یک گروه دارو گرفتند و گروه دیگر سیر باید مصرف میکردند. در پایان مطالعه، محققان دریافتند افرادی که هر روز به مدت سه ماه به جای دارونما سیر مصرف میکنند، در مقایسه با گروه دارونما، سرماخوردگی کمتری را تجربه خواهند کرد.
۲. کاهش فشار خون
طبق گزارش سال ۲۰۱۴ که در مجله کنترل فشار خون منتشر شد، نشان داد عصاره سیر توانایی کاهش فشار خون در افراد با فشار خون بالا را دارد. با این وجود، مطالعات دیگری لازم است تا بررسی شود که آیا مصرف سیر میتواند یک روش درمانی جایگزین برای فشار خون بالا باشد.
۳. کاهش سطح کلسترول
سیر خام، سرشار از ترکیب آلیسین، که از اکسیداسیون کلسترول LDL (بد) جلوگیری میکند. تحقیقات نشان میدهد که میزان کلسترول و تری گلیسیرید در موشهایی که سیر خام مصرف میکنند، کاهش مییابد. با این حال، تحقیقات کافی برای اثبات قطعی این مزیت سلامت صورت نگرفته است.
۴. سلامت قلب را تقویت میکند
سیر دارای ویژگیهای محافظت کننده قلبی قابل توجهی است، که میتواند به جلوگیری از بیماریهایی مانند آترواسکلروز، هایپرلیپیدمی، ترومبوز، فشار خون بالا و ... کمک کند. در حالی که بیشترین بررسیهای انجام شده از همبستگی بین مصرف سیر و محافظت از قلب پشتیبانی میکند، در مطالعه ژورنال تغذیه، برای تصمیم گیری در مورد شکل و دوز مناسب برای مصرف روزانه، تحقیقات بیشتری لازم است. در صورت استفاده صحیح از این گیاه مغذی، در مقایسه با استفاده از داروهای مختلف، دوز، مدت و اثر متقابل آن، باید نتایج نزدیک به هم داشته باشند.
۵. خواص محافظت کننده عصبی
خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی سیر خام ممکن است به پیشگیری از بیماریهای عصبی کمک کند.
۶. جلوگیری از مسمومیت با فلزات سنگین
دوزهای بالا سیر ممکن است از آسیب اندام ناشی از فلزات سنگین جلوگیری کند. ترکیبات گوگرد موجود در این گیاه به طور چشمگیری سطح سرب در خون را کاهش میدهد. آنها همچنین از علائم سمی که با سر درد و افزایش فشار خون ظاهر میشوند، جلوگیری میکند و همچنین به جذب بهتر آهن و روی در خون کمک میکنند. گزارش سال ۲۰۱۲ منتشر شده در فارماکولوژی و سم شناسی پایه و بالینی نشان میدهد که سیر در کاهش غلظت سرب در بافت خون بسیار مؤثر است.
۷. زخمها را بهبود میبخشد
به عنوان یک گیاه درمانی موثر برای زخمهای آلوده نیز موثر عمل میکند. ۲ حبه خرد شده را روی ناحیه آلوده قرار دهید تا تسکین فوری حاصل شود.
۸. افزایش سلامت استخوان
گیاهانی مانند سیر و پیاز ممکن است بر میزان استروژن در زنان و یائسگی تأثیر بگذارد و خطر ابتلا به آرتروز را کاهش دهد. آنها همچنین ممکن است پوکی استخوان را به حداقل برسانند و سلامت کلی استخوان را در آقایان و خانمها بهبود بخشند.
۹. هضم را تقویت میکند
گنجاندن روزانه یک حبه سیر خام در رژیم غذایی به مشکلات گوارشی کمک میکند. حتی ممکن است التهاب یا سوزش کانال معده با استفاده از این گیاه را کاهش دهد. سیر به پاکسازی بیشتر مشکلات روده مانند دیسانتری، اسهال و کولیت کمک میکند. نقش آن در دفع مواد زایئد بسیار موثر است. این ماده روی باکتریهای خوب روده تأثیر نمیگذارد بلکه انواع مضر را از بین میبرد. این نه تنها هضم را بهبود میبخشد بلکه به تسکین گاز معده نیز کمک میکند.
۱۰. قند خون را تنظیم میکند
براساس مطالعهای که در ژورنال تغذیه منتشر شده است، خوردن یک سیر خام باعث کاهش قند خون میشود.
۱۱. سیستم ایمنی را تقویت میکند
سیر دارای مواد مغذی گیاهی است که به کاهش استرس اکسیداتیو و تقویت ایمنی کمک میکند. این گیاه همچنین باعث کاهش خستگی و تقویت انرژی میشود. گزارشی در سال ۲۰۱۲ در مجله آفریقایی گیاهان دارویی سنتی، مکمل و جایگزین نشان داد که مطالعهای روی موشها انجام شده و در نهایت مشخص شد که سیر در تقویت عملکرد سیستم ایمنی نقش کمک کنندهای دارد یا خیر. بعد از اینکه عصارههای سیر (Allium sativum) به موشها در غلظتهای مختلف تزریق شدند، محققان دریافتند که عصارهها، به ویژه در غلظتهای بالاتر، به طور قابل توجهی تعداد سلولهای سفید خون را افزایش داده و اثرات تحریک کننده ایمنی بیشتری از خود نشان میدهند.
۱۲. مراقبت از چشم
سیرها سرشار از مواد مغذی مانند سلنیوم، کوئرستین و ویتامین C. هستند که همگی برای سلامت چشم مفید هستند و از عفونت و التهاب چشم پیشگیری میکنند.
۱۳. از آکنه جلوگیری میکند
سیر به همراه سایر خوراکهایی مانند عسل، خامه و زردچوبه به عنوان داروی خانگی برای زخمهای آکنه و حتی جلوگیری از بروز آکنه مورد استفاده قرار میگیرد. این گیاه یک ماده پاک کننده موثر پوست و یک ماده آنتی بیوتیکی است که به برطرف کردن چندین بیماری پوستی از جمله بثورات پوستی، پسوریازیس، زخمهای سرد (تبخال) و تاول کمک میکند. علاوه بر این، همچنین در سنتز سلول، محافظت در برابر اشعه ماوراء بنفش و تأخیر در پیری موثر است.
سایر مزایا استفاده از سیر
از دیگر مزایای این گیاه میتوان به کاهش علائم آسم، ریزش مو و افزایش میل جنسی اشاره کرد.
• آسم را کنترل میکند
خوردن چند حبه سیر آب پز یک درمان هومیوپاتی موثر برای کاهش علائم آسم محسوب میشود. یکی دیگر از راهکارهای پیشنهادی، نوشیدن یک لیوان شیر با سه حبه سیر آب پز هر شب قبل از خواب است. این درمان میتواند علائم بیماران آسم را تسکین دهد. حملات آسم ممکن است با خوردن چند حبه سیر خرد شده با سرکه مالت کنترل شود. با این حال، توصیه میشود قبل از امتحان کردن این روشهای درمانی در خانه با یک متخصص مشورت کنید.
• میل جنسی را افزایش میدهد
این گیاه خاصیت افزایش میل جنسی دارد، بنابراین میتوان از آن به عنوان درمان موثر استفاده کرد.
• پتانسیل ضد سرطان
گزارشی از سال ۲۰۱۳ که در مجله Neuro-Oncology منتشر شد، نشان داد که سیر حاوی ترکیبی به نام دیالیل تری سولفید (DATS) است که یک عامل درمانی مؤثر در جلوگیری از پیشرفت تومور به حساب میآید. اگرچه برای تایید این خاصیت تحقیقات بیشتری لازم است. با این حال، این نکته حاکی از آن است که مصرف منظم سیر ممکن است خطر ابتلا به انواع سرطان را کاهش دهد. این ماده به کاهش تولید ترکیبات سرطان زا کمک میکند و همچنین باعث کاهش تومورهای مرتبط با سرطان پستان میشود.
• کاهش وزن
سالها است که از سیر به عنوان درمانی برای کاهش وزن استفاده میشود. در نمونههای حیوانی، بیان ژنهایی که در چربی سوزی نقش دارند، کاهش مییابد، که منجر به تشکیل سلولهای چربی میشود. این گیاه ترموژنز را افزایش میدهد، که به سوزاندن چربی و کاهش سطح کلسترول LDL (بد) کمک میکند. این تحقیق پیامدهای مثبتی در کاهش چاقی در انسان دارد.
• از کبد چرب جلوگیری میکند
طبق یک مطالعه حیوانی، سیر سرشار از سیستئین S-ally-mercapto cysteine (SAMC) و آنتی اکسیدانها است که میتواند به جلوگیری از کبد چرب کمک کند. این ترکیبات همچنین ممکن است خطر صدمات کبدی را کاهش دهد. برای تأیید این مزایا برای کبد، تحقیقات بیشتری لازم است.
• عفونتهای UTI و کلیه را کاهش میدهد
سیر از رشد سودوموناس آئروژینوزا، پاتوژن مسئول عود مجدد عفونت ادراری (UTI) و عفونتهای کلیوی جلوگیری میکند. همچنین از عصاره سیر تازه برای جلوگیری از رشد واژینیت کاندیدا و عفونت E. coli استفاده میشود.
• از ریزش مو جلوگیری میکند
این گیاه ممکن است به جلوگیری از ریزش مو و تقویت رشد مو کمک کند. استفاده منظم از ژل سیر یا روغن نارگیل ترکیب شده با سیر ممکن است به شرایطی مانند آلوپسی کمک کند. با این حال، اطلاعات و تحقیقات محدود در مورد این مزیت وجود دارد، بنابراین مطالعات بیشتری برای تأیید انجمن علمی لازم است.
• اثرات ضد باکتریایی و ضد پریشی
عصارههای سیر به دلیل اثرات ضد باکتریایی که دارد از عفونت هلیوباکتر پیلوری، نیش کنه و خارش کمک میکنند.
• از زخم معده جلوگیری میکند
ترکیبات ضد باکتریایی موجود در این گیاه میتواند انگل معده را که سبب ایجاد زخم معده میشود را از بین ببرد.
• درد گوش را تسکین میدهد
به دلیل خاصیت ضد ویروسی، ضد قارچ و آنتی بیوتیکی این گیاه، معمولاً برای تسکین دردهای گوش و عفونت گوش استفاده میشود.
به طور عمومی، از سیرها به عنوان داروی خانگی برای مقابله با لکههای سرسخت استفاده میشود. نصف یک گل سیر را بر روی برش شکاف دار قرار دهید، آن را با باند ببندید و ببینید که آیا شکاف و درد از بین میرود!
چگونه از سیر استفاده کنیم؟
ممکن است این گیاه به صورت خام مصرف شود، اما طعم آن به حدی تند است که اکثر افراد معمولاً پخته شده آن به همراه غذا یا غذاهای مختلف را ترجیح میدهند.
سیر را میتوانید خرد کنید، تکه کنید یا حتی عصاره آن را مصرف کنید. آنزیم آلییناز موجود در آن برای سلامتی بسیار مفید است.
سیر هنگامی که در روغن زیتون تفت داده میشود، رایحهای معطر و خوشبو میدهد. این میتواند مادهای غذایی پایه برای سوپها و خورشها باشد. سیر یکی از اصلیترین مواد موجود در سس ماکارونی است.
این گیاه همچنین به عنوان یک ماده اساسی در خمیر دندان و دهانشویه استفاده میشود، زیرا به جلوگیری از پوسیدگی دندان و رشد باکتریهای دهان کمک میکند.
احتیاط: مصرف بیش از حد سیر ممکن است دستگاه گوارش را تحریک کند. همچنین، سیر میتواند باعث بوی بد دهان شود.