رمز دوم پویا و دردسرهای عجیب و غریب

فرارو- رمز دوم پویا یا همان یکبار مصرف تقریبا از یک ماه گذشته برای تراکنش‌های اینترنتی اجباری شده و اینطور که از شواهد پیداست، حالا با چالش‌های جدیدتری روبرو است. مسئولان کسب‌وکار‌های اینترنتی از مشکلات به وجود آمده از زمان اجرایی شدن رمز دوم پویا می‌گویند. اتفاقی که به طور کلی مثبت ارزیابی شده، اما در مرحله اجرا نواقصی دارد که باعث کاهش فروش کسب‌وکار‌ها شده است. طوری که کافه بازار از نصف شدن درآمد بازی‌ساز‌ها در هفته اول اجباری شدن استفاده از رمز دوم یکبار مصرف خبر می‌دهد.

 

امین امیرشریفی، مدیر عامل اپلیکیشن بازار که بعضا آن را به کافه بازار می‌شناسیم، در توییتی اعلام کرده با اجباری شدن رمز دوم پویا، درآمد هفتگی توسعه‌دهندگان بازار در بازه ۱۹ تا ۲۵ بهمن‌ماه ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش داشت. در این بین بازی‌ها بیشترین کاهش را تجربه کردند که رقمی بین ۳۰ تا ۵۰ درصد است. امیرشریفی می‌گوید از ابتدای طرح تلاش کردیم تا در ارتباط نزدیک با نهاد‌های بانکی، اشکالات اجرایی طرح را بیان کنیم و پیشنهاداتی ارائه دهیم. آنطور که مدیرعامل اپلیکیشن بازار می‌گوید، در حال حاضر افت درآمد رو به کاهش است که نشان می‌دهد با برنامه‌ریزی بهتر، امکان کاهش اثرات منفی آن وجد داشت. امیرشریفی ابراز امیدواری کرده که در آینده اثرات تصمیمات بر کسب‌وکارها، آن هم در شرایط سخت، دقیق‌تر بررسی شود.

 

بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای می‌گوید در دنیا بیش از ۸۰درصد از کل فرآیند صنعت بازی، درون پرداخت است. براساس آخرین پیمایش این بنیاد، در پایان سال ۹۶ از مجموع حدود ۳۲ هزار عنوان بازی در کافه بازار، تنها هفت درصد قابلیت درون پرداخت دارند که به گفته کارشناسان این حوزه، در کشورمان همان شیوه‌ی پرداخت با استفاده از رمز دوم ایستا باعث کاهش شانس پرداخت می‌شد که این فرآیند در حال حاضر و با اجرای رمز دوم پویا پیچیده‌تر هم شده است.

 

امیرحسین ناطقی مدیرعامل کوییز آو کینگز می‌گوید همزمان با اجباری شدن استفاده از رمز دوم پویا، حدود ۳۰درصد از حجم خرید روزانه شرکت ما ظرف مدت یک هفته کم شد. تعداد تراکنش‌ها هم از سه هزار به دو هزار تراکنش کاهش پیدا کرده است. این روند در مدت چهار هفته‌ای که از اجرای رمز دوم پویا گذشته، ادامه دارد و کمتر از ۱۰درصد بازگشت داشته‌ایم. شرکتی که با عملکرد یک ساله، خیلی خوب رشد داشت و به بلوغ رسیده بود، الان در شرایط بحرانی قرار گرفته است و هر روز ضرر می‌کنیم. در بهترین حالت اگر همین حالا همه چیز به روال قبل بازگردد، ضرر یک ماه گذشته شرکت ما غیرقابل جبران است. اینکه ظرف مدت یک هفته ۳۰درصد از درآمد مالی شرکت کم شود و باز بتوانید آن را مدیریت کنید، بسیار سخت است.

 

یکی از اعضای هیات مدیره اپلیکیشن آمیرزا می‌گوید اجرایی شدن فرآیند استفاده از رمز دوم پویا تاثیر زیادی روی کاهش میزان تراکنش‌های کاربران از فروشگاه‌های آنلاین گذاشته. به گفته شهریار ازهاریان‌فر، با اجرایی شدن رمز دوم پویا فرآیند خرید توسط کاربران سخت‌تر شده و آمار خرید‌های ناموفق وجود دارد. در مناطقی که پوشش شبکه‌ای خوبی ندارد، ارسال پیامک رمز به خریدار با موفقیت انجام نمی‌شود. در پنل خرید هم اطلاع رسانی درستی در این زمینه نشده است.

 

محمد زهتابی بنیان‌گذار بازی آنلاین پسرخوانده که عنوان بهترین بازی به انتخاب کاربران، درنیمه اول سال ۹۶ را در کارنامه خود دارد با تاکید برکاهش نرخ موفقیت تراکنش‌ها بعد از اجرای طرح رمز دوم پویا می‌گوید هرچند این کاهش برای مقاطع کوتاه بی‌سابقه نیست، اما نسبت به میانگین بلند مدت بین پنج تا ۲۵درصد افت داشته و درکمترین سطح خود در شش ماه گذشته قرارگرفته است. نمودار‌ها نشان می‌دهند میزان موفقیت تراکنش به تعداد آغاز تراکنش‌ها وابسته است و با افزایش تعداد تراکنش‌ها، نرخ موفقیت هم بیشتر می‌شود. اگر این دو را با هم در نظر بگیریم نرخ موفقیت تراکنش‌ها بعد از اجرای رمز دوم پویا در پایین‌ترین سطح قرار دارد.

 

رمز پویا آمد تا ضرر و زیان‌ها را جبران کند، اما تغییر یک نظام پرداختی که سال‌ها از قدمت آن در کشور ما می‌گذرد به صورت ضربتی و چند ماهه، کسب و کار‌ها را با چالش مواجه کرده است. به گفته مدیرعامل زرین پال، کسب و کار‌هایی که از طریق درگاه پرداخت این مجموعه تراکنش‌های روزانه خود را انجام می‌‎دادند ظرف مدت کمتر از ۱۰روز، به اندازه ۵۰میلیارد تومان کاهش فروش داشته‌اند. مصطفی امیری با این توضیح می‌گوید از ۱۸ بهمن‌ماه که بانک مرکزی با جدیت بیشتری استفاده از رمز پویا را دنبال کرد، حدود ۳۲درصد از تراکنش‌هایی که از طریق درگاه ما انجام می‌شد کاهش پیدا کرد. روز اولی که این برنامه اجرایی شد با کاهش ۱۵درصدی تراکنش‌ها و ۲۱بهمن‌ماه کاهش ۱۷ درصدی را شاهد بودیم. امیری می‌گوید حداقل گردش مالی روی سایت چیزی حدود ۱۵۰میلیارد تومان بوده که حالا این عدد به کمتر از ۱۰۰میلیارد تومان رسیده است. این موضوع نشان می‌دهد کسب و کار‌هایی که از ما خدمات می‌گیرند حداقل ۵۰میلیارد تومان کمتر فروش داشته‌اند.

 

چلیوری کاهش فروش را احساس می‌کند، اما دقیقی از چند و چون آن ندارند. علیرضا صادقیان، مدیرعامل چلیوری می‌گوید با توجه به این‌که ما چند هفته اخیر تبلیغاتی برای فروش داشته‌ایم متوجه کاهش ۲۸درصدی تعداد تراکنش‌های ناموفق نسبت به ماه گذشته شدیم. از روز ۱۶ بهمن نیز حدود ۴۰درصد خطا در پرداخت داشتیم که در نهایت هم به موفقیت نرسیده‌اند. صادقیان می‌گوید شخصا معتقدم این اقدام مثبت است، اما اگر در روند اجرایی شدن آن شامل خرید‌های کوچک زیر ۱۰۰هزار تومان هم می‌شد، واقعا نگران کننده بود و خسارت کاملا جدی و اساسی به کسب و کار‌هایی شبیه ما وارد می‌کرد. دو مرحله‌ای کردن رمز پویا کار هوشمندانه‌ای بود.

 

فرید شهابی مدیر بخش تجاری شرکت حمل و نقل اینترنتی اسنپ، درباره تاثیر استفاده از رمز پویا بر پرداخت‌های آنلاین این تاکسی اینترنتی می‌گوید پرداخت هزینه سفر در اسنپ به دو روش آنلاین و نقدی انجام می‌شود. بررسی‌های ما نشان می‌دهد که در یک هفته اخیر در بخش پرداخت‌های آنلاین به طور تقریبی با ۹ تا ۱۰درصد کاهش مواجه بودیم. یکی از اصول اولیه کسب و کار اینترنتی، پرداخت هزینه به صورت آنلاین است چراکه پرداخت نقدی داستان‌های مربوط به خودش را دارد. مثلا گاهی اوقات ادعای پرداخت نقدی توسط مشتری و تکذیب فروشنده قابل پیگیری نیست و این مساله پشتیبانی را با مشکل مواجه می‌کند.

 

رضا الفت نسب رئیس اتحادیه کسب وکار‌های مجازی می‌گوید روال کار برای کسب وکار‌هایی که شارژ را از طریق کد USSD به فروش می‌رسانند واقعا سخت شده است و من حتی از زبان خودشان درباره کاهش ۵۰درصدی فروش شنیده‌ام. این مشکل صرفا به کسب و کار‌ها مربوط نیست، افرادی که در شهرستان و روستا زندگی می‌کنند و به ابزار‌ها و تلفن‌های هوشمند دسترسی ندارند هم با چالش رو به رو شده‌اند، چون قبل از ورود رمز پویا از این طریق برای خرید اقدام می‌کردند. الفت‌نسب می‌گوید اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی خوبی برای کاربران انجام نشده و کاربران به شیوه خدمت‌رسانی سرویس جدید اشراف ندارند. پیامک‌ها گاهی اوقات کار نمی‌کنند. برای برخی از بانک‌ها باید اپلیکیشن دانلود کنیم و این کار برای کسی که جوان است و آگاهی دارد شاید راه ساده‌ای باشد، اما برای افرادی که کمی از دنیای تکنولوژی فاصله دارند این کار قطعا سخت است.

 

دبیر انجمن فین تک یا همان فناوری مالی معتقد است افراد معمولا در مقابل تغییر رفتار هیجانی دارند و این اتفاق در خصوص رمز دوم یکبار مصرف نیز رخ داده است. این انجمن که شاید بیش از هر مجموعه دیگری بتواند آمار رسمی از کاهش فروش یا خسارت به کسب و کار‌ها ارائه دهد، در حال گردآوردی اطلاعات کسب و کارهاست تا آن را به سرعت به بانک مرکزی اعلام کند. مهدی عبادی می‌گوید هنوز آمار کلی به دست ما نرسیده، اما از یک کسب وکار آمار دقیق دارم که با کاهش تعداد تراکنش مواجه نشده، اما تعداد خطا‌ها به شدت افزایش یافته و افراد مجبور شده‌اند برای پرداخت، چند مرتبه اقدام کنند. در روز‌های ابتدایی استفاده الزامی از رمز پویا تعداد خطای «رمز نامعتبر است» افزایش پیدا کرده، اما پس از چند روز این روند با کاهش رو به رو شده است. عبادی می‌گوید تعداد مسدودی کارت‌های بانکی به دلیل رمز نامعتبر بالا رفته و تقریبا دو برابر شده است. به نظر می‌رسد چالش اصلی رمز پویا در دو بانک اول ایران بیشتر از بقیه به چشم می‌آید. گاهی اوقات دیر نرسیدن پیامک‌ها به دلیل مشکل سمت اپراتور موبایل است و، چون رمز‌ها طول عمر دارند، وارد کردن آن‌ها به خطا و در نهایت مسدودی کارت منجر می‌شود، اما در آن دو بانکی که اشاره کردم خطا‌ها از جنس دیگری است و اینطور به نظر می‌رسد که رمز صحیح برای کاربران ارسال نمی‌شود.