فرارو- مدتی است که جهان با شیوع ویروسی مرموز به نامِ کرونا دست و پنجه نرم میکند. آن طور که بارها اعلام شده، این ویروس برای نخستین بار از شهر ووهان چین شیوع پیدا کرده است. ویروس کرونا تاکنون موجب مرگ بیش از ۲۴۶۰ نفر و همچنین ابتلای حدودا ۷۹۰۰۰ نفر در چین شده است. کرونا تاکنون به بیش از ۲۵ کشور جهان نظیر آمریکا، فرانسه، انگلیس، ایران، کره جنوبی، ژاپن، کانادا و ایتالیا نیز سرایت کرده است. "سازمان بهداشت جهانی" با هشدار نسبت به شیوع گسترده ویروس کرونا، "وضعیت فوق العاده بهداشتی و سلامت" اعلام کرده و از تمامی کشورها خواسته تا اقدامات احتیاطی و همچنین همکاری جویانه برای مقابله با ویروس کرونا را در پیش گیرند.
به گزارش فرارو، مسلما شیوع ویروس کرونا، از ابعادِ مختلفِ سیاسی، اقتصادی و اجتماعی برخوردار است. با این حال، آنچه که همزمان با شیوع ویروس کرونا بیش از پیش برجسته شده، مساله "تجارت کثیف" و یا به عبارتِ بهتر، پول سازیِ عدهای سودجو از شیوع ویروس کرونا و کسب درآمد از نگرانی هایِ مردم در کشورهای مختلف جهان در مورد وضعیت سلامت و بهداشتشان است.
به عنوان مثال، شیوع ویروس کرونا در چین موجب شد تا این کشور، به تدریج با کاهش قابل توجه ماسک مواجه شود. حتی اخباری منتشر شد که سهام یک شرکت ژاپنیِ تولید ماسک، در دوره شیوع ویروس کرونا، تا شش برابر افزایش پیدا کرده است. هجوم مردم چین به فروشگاهها و داروخانهها در کشورشان جهتِ تهیه ماسک بهداشتی، کار را به جایی رساند که برخی کشورها با توجه به کمبود ماسک در چین، اقدام به صدور آن به این کشور کردند. جدای از این، اخبار مختلفی از چین مبنی بر اینکه عدهای با استفاده از تبلیغات سو و منفی، اقدام به رواجِ مطالب غلط میکنند و حتی به مردم توصیههای نادرستی در زمینه خرید برخی اقلام، جهت مبارزه با ویروس کرونا میکنند نیز منتشر شد. این امر تا جایی پیش رفت که شرکت "فیس بوک" اعلام کرد این شرکت جهت مقابله با اخبار جعلی و نادرست در زمینه ویروس کرونا، محتواهای گمراه کننده و غلط را حذف و امکاناتی را در اختیار کاربران قرار میدهد تا به اطلاعات صحیح و درست، دسترسی داشته باشند. در واقع، اقدام فیس بوک را (از یک نظر) باید حرکتی جهت مقابله با سواستفادههای اقتصادی برخی افراد و شرکتها از وحشت و نگرانیهای مردم در مورد سلامتشان تفسیر کرد.
کرونا در ایران
مدتی است که ویروس کرونا وارد کشورمان ایران نیز شده است. امری که تا حدی نگرانیهای مردم در زمینه امکان شیوع این بیماری و امکان ابتلا به آن را دربر داشته است. درست در همین راستا، شاهدیم که برخی، اقدام به فروش ماسک و اقلام بهداشتی نظیر ژلهای شستشو و مواد ضدعفونی کننده، چندین برابر بیشتر از قیمت واقعی آنها میکنند. گویی عدهای در همه جای دنیا حضور دارند که عمده تبحرشان، فرصت طلبی و سواستفاده از شرایط و به طور خاص، ثروت اندازی به واسطه تجارت کثیف است. کافی است به فضای مجازی مراجعه کنید و با سیلی از تبلیغات، مبنی بر نحوه درمانِ کرونا (در حالی که هنوز هیچ واکسن و درمانی برای آن ساخته نشده است)، و یا اینکه این نوع ماسک خوب نیست و فلان ماسک خوب است، مواجه شوید.
آنچه که در شرایط فعلی بیش از هر چیز دیگری مهم است این نکته میباشد که اگر قرار باشد به این تبلیغات توجه کنیم، اضطراب و استرسِ بیش از حدی را به خود وارد ساخته ایم که در بسیاری از موارد، کاملا غیرالزامی است. اوج گیریِ تبلیغات نادرست و سودجویی برخی افرادِ فرصت طلب از شیوع ویروس کرونا، پدیدهای نبوده که صرفا ملت ایران با آن رو به رو باشند. همانطور که پیش از این گفته شد، در چین نیز این موضوع وجود داشته است. آنچه که مهم میباشد این نکته است که از آنچه در چین اتفاق افتاده و حتی همین حالا نیز در حال وقوع است، درس بگیریم.
از این رو، توجه به تبلیغاتی که منبع صحیح و مشخص ندارند، فقط و فقط موجب خواهد شد تا به خودمان آسیب برسانیم. فراموش نکنیم که در این شرایط، جدای از آنهایی که با انگیزههای اقتصادی با اذهان مردم بازی میکنند و به فکرِ پول درآوردن هستند، عده زیادی نیز سعی دارند از مساله اپیدمی ویروس کرونا، استفاده سیاسی کنند. از این رو، اینکه آگاهی خود در مورد ویروس کرونا و تبلیغاتِ نادرستِ پیرامون آن افزایش دهیم را باید به مثابه بخش مهمی از مقابله دسته جمعی با ویروس کرونا تلقی کنیم.
یک نکته بسیار مهم دیگر در مواجهه با ویروس کرونا این است که بدانیم، وحشتِ بیجا از این بیماری، اثربخشی اقتصادیِ آن (و خسارتِ اقتصادی آن به مردم) را به نحو قابل توجهی بالا میبرد.
"ایلان نوی" استاد دانشگاه ولینگتون استرالیا در مقالهای با عنوان "هزینههای اقتصادی ویروس کرونا" که در پایگاه خبری "نشنال اینترست" منتشر شده میگوید: "قضاوتهای شخصی افراد در مورد خطر و تهدیدِ ویروس کرونا (که اغلبِ این قضاوتها نیز اغراق شده هستند)، نقشِ قابل توجهی در تشدیدِ اثربخشی ذهنی و اقتصادیِ ویروس کرونا دارد".
با توجه به آنچه گفته شد، مدیریتِ اضطراب و نگرانی در مواجهه با ویروس کرونا و افزایش آگاهی در رابطه با آن، به نحوی که راه بر سودجوییِ فرصت طلبان اقتصادی و رونقِ تجارت کثیف بسته شود، از جمله مهمترین مسائلی هستند که مردمِ کشورمان باید به آن مسلح شوند.