شلاله احمدنژاد؛ یادم است اولین بار که در کتاب‌های درسی با ماهیت "ویروس" آشنا شدم، با موجود عجیبی رو به رو شده بودم که هیچ یک از شرایط و ویژگی‌های زنده بودن مثل تغذیه، رشد، تحرک، هموستاز، متابولیسم و ... را ندارد به جز تولیدمثل و از آنجایی که تولیدمثل اصلی‌ترین ویژگی موجود زنده است بنابراین بعضی از زعما به زنده بودن این موجود عجیب رضایت داده اند!
در واقع ویروس‌ها فقط تکه‌ای از ژنوم هستند و از تمام متعلقات زیستی صرفا به حمل ماده‌ی ژنتیکی اکتفا کرده‌اند. اما این‌ها تنها واقعیت‌های جالب در مورد این موجودات بسیار جالب نیست، بلکه نکته‌ی شگفت‌انگیز دیگر پایداری و تحمل زیرکانه‌ی آن‌ها در همه‌ی شرایط از جمله شرایط وخیمی است که هیچ موجود زنده‌ی دیگر جرات زنده ماندن در آن را ندارد... برای مثال انواعی از ویروس‌ها برای میلیون‌ها سال در شرایط سخت قطب شمال به حالت تعلیق درآمده اند تا زمانی که شرایط مساعد شود شروع به تکثیر کنند که همین موضوع همراه افزایش دمای زمین به یکی از چالش‌های معاصر ما بدل شده چرا که در صورت آب شدن ذخیره‌ی یخی قطب‌ها، از میان این یخ‌های میلیون ساله ویروس‌های باستانی برخواهند خواست و به مبارزه با صاحبان انسانی سیاره‌ی زمین خواهند پرداخت.
این سرسختی و تدبیر در تکثیر که در ویروس‌ها مشاهده می‌شود، تداعی کننده‌ی یک "هوش" فرا انسانی است و هاله‌ای از رمز و راز و شگفتی به دور این موجودات می‌کشد که گا‌ها باعث بهت و وحشت دانشمندان می‌شود، چرا که معتقدند تدبیر تولیدمثلی این موجودات، انگلی برای زندگی سایر جانداران خواهد شد و چه بسا تمدن انسانی به وسیله‌ی این موجودات نامرئی پایان خواهد یافت...
این ایده‌ی ترسناک به نظر محتمل می‌آید، چرا که توانایی شگفت‌انگیز ویروس‌ها در جهش و تکامل باعث مصونیت آن‌ها در برابر اکتشافات و اختراعات انسانی مثل واکسیناسیون و ... می‌شود. مثال جالب برای این ویژگی ویروس‌ها این موضوع است که انسان‌ها توانستند با روش‌هایی مثل واکسیناسیون بیماری‌های وحشتناک و کشنده‌ی باکتریایی را از روی زمین محو کنند، اما برای بیماری به اصلاح ساده‌ی سرماخوردگی که عامل ایجادش ویروسی بسیار تغییرپذیر است، هنوز نتوانسته‌اند تدبیری بیندیشند و ایدز و گا‌ها بعضی از سرطان‌ها که مهلک‌ترین بیماری‌های معاصرند توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شوند.
به راستی ویروس‌ها چگونه موجوداتی هستند؟ ورای بحث کش‌دار و بی‌پایان بر سر زنده بودن یا نبودنشان که می‌تواند تبدیل به بحثی فلسفی شود از لحاظ این که معیار زنده بودن چیست، و مزاح و سرزنش در باب رژیم و سلیقه‌ی غذایی مردمان شرق دور، باید در برابر پیشروی ویروس‌ها به فکر چاره بود، چرا که به نظر می‌رسد پیشگویی خطرناک درمورد برتری ویروس‌ها در حال محقق شدن است.
اما در مورد شیوع ویروس کرونا در کشورمان به نظر می‌رسد دولتمردان قادر به شناسایی زمان مناسب برای باز یا بسته نگه داشتن دروازه‌های خود با سایر کشور‌ها نیستند و در موضوعات و رویداد‌هایی که مرز‌های باز به سیاست، اقتصاد و فرهنگ کشور کمک خواهد کرد ملت‌ها را با در‌های بسته رو به رو می‌کنند و برعکس زمانی که نیاز به بستن درز و سوراخ‌های بین‌المللی هست با بی‌خیالی اقدام نمی‌کنند.
حالا زمان آن فرا رسیده که ببینیم تمدن تا بن دندان مسلح انسانی چگونه به مصاف این تکه ژنوم باهوش می‌رود... آیا سیاستمداران و سردمداران جهان مثل همیشه مشغول خودخواهی‌ها و دغدغه‌های خصمانه خود شده و از این خطر غافل می‌مانند یا بالاخره بر آن چیرگی می‌یابند؟! به نطرم این موضوع در آینده به یکی از شاخصه‌های نقد بهداشتی قرن بیست و یکم تبدیل خواهد شد که انسان مدرن چگونه به مصاف ویروس‌های جنگجو رفت...
