فرارو- در پی افشای رسوایی استفاده سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا و آلمان از یک شرکت سوئیسی برای جاسوسی از کشورهای جهان، موقعیت سوئیس به عنوان یک کشور بی‌طرف خدشه دار شده است.
به گزارش فرارو، روزنامه واشنگتن پست در یک تحقیق مشترک با شبکه «زد دی اف» آلمان، از یک عملیات جاسوسی سازمان یافته آمریکایی- آلمانی خبر داد که بیش از نیم قرن ادامه داشت. این تحقیق نشان می‌دهد که سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) و دستگاه جاسوسی آلمان (بی ان دی) برای چند دهه به طور سری مالک یکی از بزرگترین شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات رمزگذاری بوده اند و از طریق فروش محصولات ارتباطی این شرکت به کشورها، اطلاعات حساس و رمزگذاری شده این کشورها را به دست آورده اند.
سازمان سیا، این عملیات را «کودتای اطلاعاتی قرن» نامید. در گزارش سیا آمده است که دولت‌های خارجی پول خوبی به آمریکا و آلمان غربی پرداخت می‌کردند تا یا این دو کشور سری‌ترین مکاتبات آن‌ها را بخوانند.
نابودی بی‌طرفی سوئیس
عملیات سیا و بی ان دی در پوشش یک شرکت سوئیسی به نام «کریپتو‌ای جی» انجام شد. حداقل ۱۲۰ کشور بین دهه‌های ۱۹۵۰ تا ۲۰۰۰ از تجهیزات رمزگذاری این شرکت سوئیسی استفاده کرده اند. امری که پرسش‌های زیادی درباره جایگاه سوئیس به عنوان یک کشور بی طرف مطرح می‌کند.
ظاهرا شرکت کریپتو‌ای جی از همین جایگاه سوئیس در فروش گسترده محصولات خود استفاده کرده و به نوعی از بی‌طرفی علنی سوئیس بهره برده است. به نظر می‌رسد که کشورها به خاطر سوئیسی بودن شرکت کریپتو‌ای جی، از امن بودن تجهیزات آن مطمئن بوده اند.
در حقوق بین الملل و روابط بین الملل اصطلاحی تحت عنوان «ابتکار مقبول الطرفین» (good offices) وجود دارد که به تلاش‌های دیپلماتیک و بشردوستانه یک کشور ثالث گفته می‌شود که هدف آن حل و فصل یک نزاع دوجانبه یا بین المللی است. سوئیس ادعا می‌کند که در این زمینه سابقه طولانی دارد.
در همین رابطه، در وبگاه وزارت خارجه سوئیس آمده است: «ابتکار‌های مقبول الطرفین سوئیس، یک سنت قدیمی هستند و در سیاست صلح جویانه سوئیس نقش کلیدی بازی می‌کنند. سوئیس می‌تواند پل بسازد، در جایی که دیگران نمی‌توانند این کار را بکنند. چون سوئیس به هیچ بلوک قدرت تعلق ندارد و برنامه مخفیانه دنبال نمی‌کند.»
شرکت سوئیسی کریپتو ای جی پوششی برای جاسوسی کشورهای آمریکا و آلمان بود.
اما حالا معلوم شده که اتفاقا سوئیس بیش از خیلی از کشورهای دیگر برنامه مخفیانه داشته و از شهرت خود به عنوان یک کشور صلح طلب و بی طرف، برای پیشبرد مقاصد اطلاعاتی غربی سوء استفاده کرده است. از همین رو، برخی محافل رسانه‌ای سوئیس می‌گویند «رسوایی» شرکت کریپتو‌ای جی، ضربه مهلکی به بی طرفی سوئیس زده است.
روزنامه‌های سوئیسی می‌گویند استفاده آلمان و آمریکا از یک شرکت رمزگذاری سوئیسی برای دستیابی به پیام‌های فوق سری سایر کشورها، به بی طرفی، اعتبار و حتی حاکمیت سوئیس ضربه زد. این روزنامه‌ها خواستار یک تحقیقات جامع و شفافیت در این پرونده شدند.
روز چهارشنبه در سرمقاله مشترک دو روزنامه سوئیسی «۲۴ ساعت» و «تریبون دو ژنو» آمده است: «پس شایعه‌های اوایل دهه ۱۹۹۰ درست بود. سوئیس خوب –بی طرف و غیرمتعهد- مقری شبیه به یک آژانس برای سرویس‌های اطلاعاتی متحدان بود.»
به گفته این دو روزنامه، به احتمال زیاد کریپتو‌ای جی، دو نوع فعالیت داشت. یک نوع، بدون هیچ مشکلی بوده و نوع دوم بسیار سری بوده، ولی مقامات سوئیس به خاطر نزدیکی به ناتو از آن چشم پوشی کرده اند. تلویوزیون دولتی سوئیس (SRF) اعلام کرده که مقامات دولتی سوئیس از جاسوسی کریپتو‌ای جی اطلاع داشته اند، ولی هیچ کاری نکرده اند.
بیشتر بخوانید:
به نوشته وبگاه سرویس بین الملل صداوسیمای سوئیس (SWI swissinfo)، رسانه‌های سوئیسی می‌گویند در این جاسوسی از شهرت خوب سوئیس استفاده شده است. دو روزنامه «تاگس آنسایگه» و «دیر بوند» نوشتند: «این عملیات تاریخی، فقط به این خاطر ممکن بود، چون آمریکا و آلمان توانستند از بی طرفی و حُسن شهرت سوئیس بهره ببرند. در برن، نمایندگان سیاسی، قضایی، پلیس، ارتش و دستگاه‌های اطلاعاتی از این (عملیات جاسوسی) مطلع شدند. آن‌ها می‌بایست از تمام ابزار‌های موجود حقوقی و دیپلماتیک برای متوقف کردن نقض جدی حاکمیت کشور فدرال ما استفاده می‌کردند. اما هیچ اتفاقی نیفتاد.»
این دور روزنامه در ادامه خواستار شفاف شدن این ماجرا شدند و اعلام کردند که ماجرای شرکت کریپتو‌ای جی، بی طرفی سوئیس را نابود کرد و لاپوشانی جمعی مقامات، برای سال‌ها اعتبار سوئیس را خدشه دار خواهد کرد. تاگس آنسایگه و دیر بوند نوشتند: «از یک طرف به لحاظ سیاسی هیچ کشوری که فریب خورده، دیگر دوباره به سوئیس اعتماد نخواهد کرد و از طرف دیگر، از لحاظ اقتصادی، چه کسی از حکومتی که چنین دسیسه‌کاری‌ها را تحمل می‌کند، فناوری حساس می‌خرد.»
