فرارو- درست ۶ ماه قبل، خبر قتل میترا استاد، همسر دوم محمدعلی نجفی شهردار اسبق تهران همه را شوکه کرد و به یکی از جنجالیترین پروندههای قضائی کشور تبدیل شد. در همین حین شایعاتی مختلفی در مورد قتل او مطرح شد. اما چیزی نگذشت که نجفی با مراجعه به آگاهی خیابان وحدت اسلامی، خود را تسلیم کرد. پس از برگزاری جلسات دادگاه، نجفی اعلام کرد که قتل عمد را قبول ندارد. اما دادگاه قتل را عمدی دانست و او محکوم به قصاص شد. گرچه مسعود استاد چند هفته بعد اعلام کرد که نجفی را بخشیده اند. اما وکیل نجفی گفت که همچنان بر شبه عمد بودن قتل عقیده دارند و به حکم دادگاه اعتراض میکنند، که حکم صادره با نقض از سوی دیوان عالی کشور مواجه شد. حالا هم دادگاه قرار است در بررسی
دوباره حکمی جدیدی برای پرونده محمدعلی نجفی صادر کند.
به گزارش فرارو، ۷ خرداد ۹۸، وقوع قتل زنی ۳۵ ساله در برج آرمیتای سعادت آباد گزارش میشود که پس از تعیین هویت در همان ساعات اولیه مشخص میشود که مقتول همسر دوم محمد علی نجفی شهردار پیشین تهران است. این حادثه به سرعت میان کاربران فضای مجازی دست به دست میشود و رسانهها فرضیههای متعددی در این مورد مطرح میکنند. اما پیش از پایان روز قتل، نجفی به فرضیهها پایان میدهد و خود را تسلیم آگاهی شاپور میکند. البته دو روز پس از حادثه، وکیل نجفی میگوید که عمدی در کار نبوده و امیدوار است که دادگاه قتل را غیر عمد اعلام کند.
۱۳ خرداد، علی القاصی دادستان تهران اعلام میکند که باتوجه به تکمیل پرونده اتهامیِ آقای محمدعلی نجفی دایر بر الف- قتل عمد خانم میترا استاد ب- حمل و نگهداری سلاح غیر مجاز ج- ایراد صدمه بدنی عمدی منتهی به جرح (غیر فوتی) با تقاضای اولیای دم مبنی بر قصاص نامبرده، پرونده با صدور کیفرخواست جهت رسیدگی به دادگاه کیفری ارسال شده است.
در فاصله بازداشت محمدعلی نجفی تا برگزاری اولین جلسه دادگاه در ۲۲ تیرماه، التهاب سیاسی میان اصولگرایان تندرو و اصلاح طلبان بر سر نجفی و ماجرای قتل همسرش شکل میگیرد. صداوسیما در ابعاد گستردهای قتل میترا استاد را با پوسته سیاسی پوشش میدهد، به شکلی که بسیاری از فعالان سیاسی از صداوسیما انتقاد میکنند. تا جایی که علی مطهری نماینده مجلس از تذکر رهبری به صداوسیما به خاطر نحوه پوشش و انعکاس اخبار مربوط به قتل همسر محمد علی نجفی خبر میدهد.
جلسه اول دادگاه
اولین جلسه رسیدگی به پرونده اتهامی محمدعلی نجفی ۲۲ تیر ۹۸ در شعبه نهم دادگاه کیفری یک استان تهران برگزار میشود. شهریاری نماینده دادستانی با قرائت نظریه پزشکی قانونی میگوید: "جراحت ناحیه قفسه سینه در فوت موثر بوده و جراحت موجود در کف دست مقتوله غیر موثر در فوت بوده است. "
او در ادامه به کشف دستنوشته محمدعلی نجفی در صحنه قتل اشاره میکند و میگوید که در آن نوشته شده بود «در طول یکسال و اندی گذشته تمام سعی خود را کردم تا بدون خونریزی مشکلات را با میترا استاد حل کنم، اما او هیچ نصیحتی را پذیرا نبود حتی پیشنهاد دادم که تمام حق و حقوقت را پرداخت میکنم؛ اما او به من میگفت: در وهله اول برای گرفتن انتقام از همسر و دخترت آمدهام و تا خیانت نکنم و با مردهای اجنبی ... دست بر نمیدارم.»
شهریاری میگوید در پایان نامه نوشته شده که "مقتوله مهدورالدم است و برای همین کار را یکسره کردهام و از همه ملت ایران عذرخواهی میکنم. "
خواندن این دست نوشته و ذکر عنوان مهدورالدمی در اولین جلسه باعث عصبانی شدن خانواده میترا استاد میشود و آنها در گفتگو با رسانهها میگویند که تنها خواستار قصاص هستند و رضایت نخواهند داد.»
براساس ماده ۲۲۶ قانون مجازات اسلامی «تبصره۲- (از بند ج. قانون مجازات اسلامی) - در صورتی که شخص کسی را به اعتقاد قصاص یا به اعتقاد مهدورالدم بودن بکشد و این امر بر دادگاه ثابت شود و بعدا معلوم گردد که مجنی علیه مورد قصاص و یا مهدورالدم نبوده است قتل به منزله خطا شبه عمد است؛ و اگر ادعای خود را در مورد مهدورالدم بودن مقتول به اثبات برساند قصاص و دیه از او ساقط است.»
جلسه دوم دادگاه
چهار روز بعد، جلسه دوم برگزار میشود. نجفی در جایگاه قرار میگیرد و به دست نوشتهای که در جلسه اول قرائت شد، اشاره میکند و میگوید: "آنچه که نوشتم با عجله بود و بعضی چیزها به صورت غیر دقیق نوشته شد. من در دفاعیاتم عنوان مهدورالدم را بیان نکردم. بازپرس پرونده میخواست آن را در دهان من بگذارد و میگفت که قبول داشتی که مهدور الدم است که این عنوان اصلاً آن زمان مطرح نبود و بعداً مطرح شد. "
در این جلسه مهیار صفری فرزند میترا استاد که ۱۶ ساله است در جایگاه قرار میگیرد و میگوید که نجفی بارها مادرش را تهدید کرده و درخواست قصاص دارد.
وکیل نجفی هم در ادامه دادگاه میگوید که مگر میشود پنج گلوله شلیک شود و ۹ محل اصابت گلوله وجود داشته باشد؟ او در ادامه غیر عمد بودن قتل را مطرح میکند.
در ادامه قاضی محمدی کشکولی رئیس دادگاه از اولیای دم درخواست بخشش و گذشت میکند.
رئیس دادگاه جلسه بعدی را ساعت ۹ صبح روز دوشنبه ۳۱ تیرماه اعلام میکند و خطاب به وکیل نجفی میگوید: "شما تا جلسه بعدی فرصت دارید تا مستندات قانونی را جمع آوری کنید. "
جلسه سوم
آخرین جلسه رسیدگی به پرونده محمدعلی نجفی در حالی ۳۱ تیرماه آغاز میشود که وکیل نجفی میگوید صلاحیت حمل اسحله برای موکلش از بین نرفته است. اسلحه تا سال ۹۶ اعتبار داشته، اما بعد از آن هم صلاحیت داشتن اسلحه برای او از بین نرفته است.
گودرزی وکیل نجفی در ادامه به شبه عمد بودن قتل اشاره میکند و میگوید که "گلوله دفورمه شده هم مسالهای ایجاد کرده است. این گلوله دفورمه شده یعنی غیر مستقیم به بدن اصابت شده است. سرهنگ عزتی گفتهاند که بدن او ورزشکاری بوده است و به این دلیل گلوله دفورمه شده است، اما لوله کالیبر ۹ میلیمتر داشته است و یکی از محکمترین گلولهها است و باید به جسم سخت خورده باشد. "
او ادامه میدهد: "در این پرونده موکل بنده به دیوار شلیک غیر ارادی میکند و موضوع عدم وجود اراده بدیهی است و ایراد جرح عمدی مطرح نیست. "
قاضی کشکولی در ادامه دادگاه نجفی را به جایگاه میخواند تا در مورد روز حادثه، مسلح یا مسلح نبودن اسلحه پیش از شلیک و نحوه شلیک گلولهها سوال بپرسد. در ادامه نجفی میگوید که گلوله غیرمستقیم برخورد کرده و مستقیم نبوده است.
قاضی کشکولی برای اخذ آخرین دفاع نجفی خطاب به او میگوید: "با توجه به شکایت اولیای دم، مطالبه قصاص و گزارش کلانتری ۱۲۵ و اظهارات افراد و گزارش عوامل پزشکی قانونی و گزارش سازمان اطلاعات ارتش در مورد اسلحه و نامه کشف شده از کیف دخترتان و گزارش روانشناسان شما متهم به قتل میترا استاد هستید. "
در پایان جلسه دادگاه، قاضی ختم رسیدگی را اعلام میکند و میگوید: در مهلت قانونی حکم صادر میشود.
اعلام حکم نجفی
۸ مرداد ۹۸، اسماعیلی سخنگوی قوه قضائیه در نشست خبری با خبرنگاران، حکم نجفی را اعلام میکند و میگوید: "در کیفرخواست، سه عنوان اتهامی برای متهم عنوان شده قتل عمد، ایراد صدمه غیرموثر در قتل و همچنین نگهداری اسلحه غیرمجاز. "
او ادامه میدهد: "دادگاه در دو موضوع متهم را مجرم تشخیص داده؛ «قتل عمد» را محرز دانسته و با توجه به تقاضای اولیاء دم مبنی بر قصاص، چون حق الناس است حکم به قصاص صادر کرده است و در مورد «نگهداری سلاح غیر مجاز» هم دادگاه ایشان را به دو سال حبس محکوم کرده است. دادگاه در مورد «ایراد صدمه غیر موثر در قتل» رای برائت صادر کرده است. "
او تصریح میکند: "حکم غیرقطعی و قابل فرجام خواهی در دیوان عالی کشور است. "
پس از چند ساعت از اعلام حکم قصاص و حبس نجفی، گودرزی وکیل او میگوید که به رای اعتراض میکنیم وخواستار ارسال پرونده به دیوان عالی کشور هستیم.
رضایت خانواده میترا استاد
پس از جلسه سوم دادگاه محمدعلی نجفی، برای لحظاتی مکالمه کوتاهی میان نجفی و مسعود استاد برادر مقتوله شکل میگیرد که کاربران فضای مجازی و رسانهها اعلام میکنند که نجفی دراین مکالمه گفته برای رضایت حاضر است که ۱۰ میلیارد تومان پرداخت کند. اما مسعود استاد این مسئله را رد میکند و میگوید که "ما همچنان خواهان قصاص هستیم. "
اما در نهایت مسعود استاد ۲۳ مرداد و به فاصله دو هفته از اعلام حکم قصاص، در اینستاگرامش از بخشش نجفی خبر میدهد و مینویسد که "آقای محمدعلی نجفی را بخشیدیم و از خون عزیزمان گذشتیم و خرسندیم که معاملهای با خون آن بزرگوار نکردیم. "
پس از بخشش حکم قصاص، وکیل نجفی میگوید که فرجام خواهی میکنیم تا جنبه عمومی جرم هم منتفی شود.
۶ شهریور نجفی با تودیع وثیقه یک میلیاردی آزاد میشود. گودرزی وکیل نجفی هم دراین باره میگوید:"به لحاظ کسالتی که موکلم داشت و گذشت اولیای دم از قصاص، قرار موکلم فک و به وثیقه تبدیل شد و آقای نجفی هم با سپردن سند و تشریفات قانونی از زندان آزاد شد. "
بیشتر بخوانید:
پس از آزادی زود هنگام، نجفی با واکنش تند برخی رسانهها وکاربران فضای مجازی مواجه میشود. اما دو روز بعد نجفی به دلیل جنبه عمومی قتل و حکم دوسال حبس به دلیل حمل اسلحه غیرمجاز دوباره به زندان بازمی گردد.
نقض حکم محمدعلی نجفی در دیوان عالی کشور و بررسی دوباره
۳۰ شهریور حکم شعبه ۹ دادگاه کیفری یک تهران در پرونده محمدعلی نجفی با اتهام قتل میترا استاد که برای تجدیدنظرخواهی به دیوان عالی کشورارسال شده بود، از سوی این مرجع قضایی نقض میشود. وکیل مدافع نجفی میگوید که "دیوان عالی کشور پرونده را جهت رفع نقص تحقیقات به شعبه بدوی اعاده کرده است. "
۱۵ مهرماه، با حضور کارشناسان اسلحه، پزشکی قانونی و وکیل نجفی صحنه جرم مجددا بررسی میشود. پس از بررسی دوباره کارشناسان نظر خود را به دادگاه ارائه میکنند. براساس گزارش جدید و برخلاف نظر اولیه کارشناسی که گفته بودند گلوله مستقیم به سوی مقتول شلیک شده است، این بار اعلام میکنند که شلیکها مستقیم نبوده و گلوله بعد از اصابت به دست میترا و تغییر شکل مرمی آن وارد بدن او و باعث مرگش شده است.
۱۲ آبان و پس از تکمیل پرونده، قاضی محمدی کشکولی رییس شعبه ۹ دادگاه کیفری یک تهران اعلام میکند که دادگاه رسیدگی به پرونده نجفی مجدد به صورت علنی برگزار میشود.
پس از اینکه نظرات کارشناسی جدید به وکلای طرفین ابلاغ میشود، وکیل مدافع محمدعلی نجفی میگوید که در نظریه جدید کارشناسی (اسلحه و پزشکی قانونی) ۱۷ مورد ایراد و ابهام وجود دارد و ما این ابهامات را به دادگاه اعلام کردیم.
گودرزی وکیل نجفی چند روز پیش از برگزاری جلسه دادگاه میگوید که اگر دادگاه بر شبه عمد بودن قتل نظر داشته باشد، دیه هم منتفی میشود و فقط از جنبه عمومی جرم، مجازات یک تا سه سال حبس را دارد.
او ادامه میدهد: "از آنجا که قصاص منتفی شده و جنبه عمومی جرم مطرح است، اگر اتهام شبه عمد باشد یک تا سه سال حبس دارد و اگر اتهام عمد باشد ۳ تا ۱۰ سال حبس دارد. "
رسیدگی مجدد به پرونده نجفی در دادگاه و استعفای وکلای مقتول
با نقض حکم اولیه دادگاه توسط دیوان عالی کشور، یک بار دیگر رسیدگی به پرونده محمدعلی نجفی، در دادگاه کیفری روز ۶ آذر ۹۸ به جریان میافتد تا تکلیف عمدی یا غیرعمدی بودن قتل همسر دوم شهردار پیشین تهران مشخص شود. اما چند روز پیش از برگزاری جلسه محمود حاجلوئی و مسعود افرازه، وکلای میترا استاد اعلام میکنند که از وکالت این پرونده
استعفا داده اند و فعلا دلایل استعفای خود را بیان نمیکنند و در زمان دیگری شفافسازی خواهند کرد.
البته طبق قواعد حقوقی، زمانی که شاکی خصوصی در پرونده قصاص، اعلام گذشت کند، تعقیب متهم به دلیل جنبه خصوصی جرم، متوقف می شود.
جلسه ساعت ۹ صبح آغاز میشود و نماینده دادستان در ابتدای جلسه، شبه عمد بودن قتل را زیر سوال میبرد و از قاضی میخواهد تا برای هر کدام از بزههای ارتکابی اشد مجازات، یعنی برای تمامی آنها ۱۷ سال حبس را در نظر بگیرد.
قاضی کشکولی در ادامه میگوید که نماینده دادستان مطالب حاشیهای را بیان کردند و صحبتهای آنها ربطی به کیفرخواست نداشت.
سپس نجفی در
جایگاه قرار میگیرد و میگوید که همچنان قتل عمد را قبول ندارد و با اشاره به اشکالات نظریه کارشناسان، اضافه میکند: "به نظرم مدل کارشناسی آنها قادر نیست به طور سازگاری همه شواهد را توجیه کند و آنچه را اتفاق افتاده به نحو درستی توضیح دهد. "
پس از نجفی، وکیل او در جایگاه قرار میگیرد و به ابهامات کارشناسی اشاره میکند و میگوید: "کارشناسان باید شش نفر میبودند، سه نفر کارشناس اسلحه و سه نفر کارشناس پزشکی قانونی. چون کارشناسی دو نفره نمیتواند موثر باشد. " او در ادامه هر کدام از ابهامها را توضیح میدهد و از دادگاه میخواهد تا حکم شبه عمد صادر کند.
سپس زهرا نجفی در جایگاه قرار می گیرد و می گوید که "اولین عکس را از خانم استاد که در داخل وان حالت نشسته داشتند گرفتم و بعد با اورژانس تماس گرفتیم و جسد را ماساژ قلبی دادیم که با دیدن پوکهها متوجه شدیم خانم استاد فوت کرده است." او ادامه می دهد: "کف حمام بیشترین خون ریخته شده بود و داخل وان خون کمتری بود."
قاضی کشکولی در پاسخ به اظهارات دختر محمدعلی نجفی می گوید: "صحبتهای امروز شما با صحبتهای قبلی مغایرت دارد."
این جلسه در دو نوبت صبح و بعدازظهر تشکیل شد و به بیان کیفرخواست صادره، دفاعیات متهم و وکیلش و همچنین اعلام نظر کارشناسان پرونده اختصاص داشت.
در پایان این جلسه قاضی می گوید که، ادامه رسیدگی به این پرونده روز شنبه ۹ آذر انجام می شود .
حالا باید منتظر بود و دید که با وجود ابهاماتی که از سوی نجفی و وکیل او مطرح شده و نظر کارشناسی جدید؛ آیا دادگاه پس از جلسه بررسی مجدد، حکم محمدعلی نجفی مبنی برقتل عمد را به شبه عمد تغییر میدهد یا خیر.
محمدعلی نجفی، وزیر علوم دولتهای دهه ۶۰، وزیر آموزش و پرورش دولت هاشمیرفسنجانی، معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت اصلاحات، عضو دوره سوم شورای اسلامی شهر تهران، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و مشاور اقتصادی دولت حسن روحانی و دوازدهمین شهردار تهران بوده است.