فرارو- یک شنبه شب، سوم نوامبر (۱۲ آبان)، تعدادی از معترضان عراقی به ساختمان کنسولگری ایران در کربلا یورش بردند و سعی کردند به داخل آن وارد شوند. اما نیرو‌های امنیتی مستقر در کنسولگری مانع از ورود آن‌ها شدند.
به گزارش فرارو، وقتی که نیرو‌های امنیتی مانع ورود معترضان به کنسولگری شدند، آن‌ها به سمت دیوار کنسولگری کوکتل مولوتوف پرتاب کردند و پرچم عراق را بر فراز دیوار کنسولگری برافراشتند. در فیلم‌هایی که از این واقعه منتشر شده، مردی بر بالای دیوار کنسولگری دیده می‌شود که روبروی معترضان پرچم عراق را تکان می‌دهد.
این نخستین بار نیست که به اماکن دیپلماتیک ایران در عراق تعرض می‌شود. در سپتامبر ۲۰۱۸، چندین استان جنوب عراق صحنه اعتراض و ناآرامی شد. معترضان به فقدان خدمات عمومی اعتراض کردند. در همین اعتراضات، کنسولگری ایران در بصره مورد حمله قرار قرار گرفت و آسیب دید. واقعه بصره، گذرا بود و به سرعت تمام شد. اما این بار، وضعیت ایران در عراق کمی متفاوت بوده و شاید بتوان گفت که این بار در عراق یک فضای ضدایرانی شکل گرفته است.
فضای ضدایرانی در عراق چگونه شکل گرفت؟
اینکه دقیقا چه کسانی به کنسولگری ایران در شهر کربلا حمله کردند، هنوز معلوم نیست. برخی گزارش‌ها می‌گویند گروه حمله کننده به کنسولگری از پیروان محمود الحسنی الصرخی هستند. الصرخی یکی از مراجع تقلید مناقشه برانگیز عراق است که نزد سید محمد بن محمد صادق الصدر، مرجع تقلید برجسته عراق که توسط نیرو‌های رژیم صدام حسین ترور شد، تلمذ کرده است. الصرخی بار‌ها با نفوذ منطقه‌ای ایران مخالفت کرده است. در سال ۲۰۱۴، یعنی زمانی که نوری مالکی نخست وزیر عراق بود، میان پیروان صرخی و نیرو‌های امنیتی درگیری شدیدی در کربلا اتفاق افتاد که در جریان آن چندین تن کشته و زخمی شدند. صرخی نیز علیه مالکی فتوای جهاد صادر کرد.
بخوانید:
مشارکت پیروان صرخی در حمله به کنسولگری ایران در کربلا بعید نیست. با این حال، نمی‌توان فضای کلی ضدایرانی که در روز‌های اخیر در عراق بوجود آمده را نادیده گرفت. این فضا، بیشتر جنبه روانی داشته و برخی رسانه‌های بزرگ منطقه‌ای و بین المللی در ایجاد و تشدید آن نقش مهمی بازی کردند. جدای از این، موضعگیری جمعه گذشته آیت الله علی سیستانی در خصوص تظاهرات عراق، به شکل گیری فضای ضدایرانی در عراق، خصوصا در کربلا، کمک کرد. نماینده آیت الله سیستانی در خطبه نماز جمعه کربلا بیانیه‌ای از طرف این مرجع تقلید قرائت کرد که در آن درباره مصادره شدن اراده ملت عراق توسط برخی کشور‌ها و اشخاص هشدار داده بود.
در بیانیه آیت الله سیستانی آمده است: «هیچ شخص یا مجموعه یا گروهی با هر دیدگاهی یا هر کشوری در منطقه و جهان حق مصادره اراده ملت عراق و تحمیل نظر خود به آنان را ندارد.» محافل نزدیک به این مرجع تقلید ادعا کردند که منظور از هیچ شخص، مقتدی صدر، و منظور از کشور منطقه‌ای، ایران و عربستان است.
روز جمعه، ساعاتی پس از قرائت بیانیه آیت الله سیستانی، مردم کربلا، از جمله روحانیون، به خیابان‌ها ریختند و علیه ایران شعار دادند. معترضان در این تظاهرات، پلاکارد‌ها و بنر‌های بزرگی حمل کردند که روی آن‌ها شعار‌های تندی علیه ایران نوشته شده است. یکی از شعار‌های معترضان کربلا این بود: «مرجعیت (آیت الله سیستانی) با ماست، امروز همه چیز را زیر و رو میکنیم!»
آتشی که معترضان کنار دیوار کنسولگری ایران در کربلا به پا کردند.
از تک تیراندازان ناشناس تا بالگرد سردار سلیمانی
رسانه‌های منطقه‌ای و بین المللی، خصوصا رسانه‌های نزدیک به عربستان و آمریکا، به این فضای ضدایرانی دامن زدند.
تظاهرات عراق از اوایل ماه اکتبر شروع شد و در آستانه اربعین حسینی موقتا متوقف شد. در موج اول اعتراضات، بیش از ۱۰۰ کشته و ۶۰۰۰ هزار نفر مجروح شدند. دولت عراق، شلیک نیرو‌های امنیتی به معترضان را تکذیب کرد. در ابتدا شایعاتی درباره استقرار تک‌تیراندازان ناشناس در اطراف محل‌های تظاهرات در بغداد منتشر شد. برای بررسی عوامل تیراندازی به معترضان، کمیته حقیقت‌یاب تکشیل شد. نتایج تحقیق این کمیته، استقرار تک تیراندازان را تایید کرد. بر اساس همین نتایج، ۱۴۹ تن از تظاهرات‌کنندگان کشته شده‌اند که اصابت حدود ۷۰ درصد آنان در ناحیه سر و سینه بوده است.
دولت عراق به رغم تایید استقرار تک تیراندازان، هرگونه رابطه میان آن‌ها و دولت را رد کرد. از این رو، نوعی ابهام در افکار عمومی ایجاد شد که چه کسی این تک تیراندازان را مستقر کرده و به آن‌ها دستور شلیک به معترضان داده است. مردم که از این تک تیراندازان خشمگین شده بودند، به دولت عبدالمهدی فشار آوردند که این عناصر خودسر را معرفی و مجازات کند. اما عبدالمهدی نتوانست کسی را به عنوان مقصر معرفی کند. در بحبوحه همین ابهامات و در حالی که فعالان عراقی برای تظاهرات ۲۵ اکتبر فراخوان میدادند، خبرگزاری رویترز در ۱۶ اکتبر، طی یک گزارش اختصاصی مدعی شد که شبه‌نظامیان تحت حمایت ایران، تک تیراندازان را مستقر کرده بودند.
رویترز به نقل از منابع امنیتی عراقی مدعی شد که رهبران شبه‌نظامیان تحت حمایت ایران، خودسرانه تصمیم گرفته‌اند که اعتراضات را سرکوب کنند و به همین منظور تک تیراندازانی را در برخی ساختمان‌های مجاور تجمعات مستقر کرده بودند. یک منبع امنیتی عراقی با بیان اینکه تک تیراندازان تحت امر نخست وزیر عراق نبودند، به رویترز گفت: «آن‌ها متعلق به گروهی هستند که به ایرانیان بسیار نزدیک است.»
این خبر به طور گسترده در افکار عمومی عراق منتشر شد و التهاب اوضاع را بیشتر کرد. پنج روز بعد از آغاز موج دوم تظاهرات، روزنامه واشنگتن پست نیز، در ۳۰ اکتبر، خبری منتشر کرد که به فضای ضد ایرانی دامن زد. این روزنامه به نقل از مقامات بلندپایه عراقی مدعی شد یک روز پس از آغاز تظاهرات، سردار قاسم سلیمانی به بغداد رفت و آخر شب بوسیله بالگرد در «منطقه سبز» بغداد (محل استقرار نهاد‌های دولتی عراق) فرود آمد و در اقدامی غافلگیرانه به جای نخست وزیر عراق، ریاست یک جلسه مقامات بلندپایه امنیتی عراق درباره اعتراضات را به عهده گرفت. دو مقام بلندپایه عراقی مدعی شدند که سردار سلیمانی به مقامات عراق گفته است: «ما در ایران می‌دانیم چطور با اعتراضات برخورد کنیم.» این خبر، موجب شد که برخی این روایت قدیمی را مجددا مطرح کنند که ایران همه کاره عراق است. امری که غرور بسیاری از عراقی‌ها را خدشه‌دار می‌کند.
این‌ها فقط چند مورد از اخبار رسانه‌های غربی است. در این میان، رسانه‌های منطقه‌ای و بعضی رسانه‌های عراقی به طور پیوسته علیه نفوذ ایران در عراق خبرسازی می‌کنند. در این رسانه‌ها، عراق کشوری معرفی می‌شود که نظام سیاسی آن، تماما تحت سیطره ایران است. عراقی‌ها ملتی تابع و فاقد استقلال هستند و سیاستمداران‌شان، عروسک‌های خیمه شب‌بازی هستند. طبیعی است که چنین تبلیغاتی، احساسات ملی‌گرایانه بسیاری از شیعیان عراق را برمی‌انگیزد.
