پشت‌پرده امتیاز تحصیلی خاص در دانشگاه آزاد

چهارشنبه هفته پیش بود که احمد توکلی، رییس هیات‌مدیره دید‌بان شفافیت و عدالت در نامه‌ای به علی‌اکبر ولایتی، رییس هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی، از تحصیل ۱۳۴ نفر از فرزندان اعضا و برخی مدیران دانشگاه آزاد در رشته‌هایی غیر از رشته قبولی خود خبر داد و خواستار جلوگیری از رانت تحصیلی فرزندان برخی از اساتید دانشگاه آزاد شد؛ ماجرایی که اگرچه مطابق انتظار در فضای رسانه‌ای نیز بازتاب داشت، اما بیش از آنکه روشنگر این باشد که دقیقا چه اتفاقی پشت پرده آنچه توکلی «رانت تحصیلی در دانشگاه آزاد» خوانده، پرسش‌هایی فراوان ایجاد کرد؛ پرسش‌هایی که به‌شدت افکار عمومی را درگیر خود ساخت.

روزنامه اعتماد نوشت: حال برای آنکه از چند و، چون این غائله باخبر شویم و به پاسخ‌هایی درخور، لااقل برای برخی از آن پرسش‌ها برسیم، به‌سراغ بهروز بنیادی، نماینده اصلاح‌طلب مردم کاشمر در مجلس رفتیم؛ نماینده‌ای که به‌واسطه عضویت در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، از جزییات روند رسیدگی به این پرونده در مجلس مطلع است و به‌دلیل عضویت در هیات رییسه فراکسیون شفاف‌سازی پارلمان، پیگیر پرونده‌های فساد و تخلفاتی است، از این دست.

آقای بنیادی، هفته گذشته مسائلی درباره رانت تحصیلی در دانشگاه آزاد و استفاده از این رانت توسط فرزندان برخی اعضای هیات علمی و مدیران دانشگاه آزاد منتشر شد؛ ماجرای این پرونده چه بوده است؟

بنابر اطلاعاتی که به دست بنده رسیده است، در سال ۹۶ اتفاقی عجیب در دانشگاه آزاد اسلامی در راستای تغییر رشته گروهی خاص از دانشجویان این دانشگاه رخ داده است که بر این اساس آقای محسن نفر، معاون وقت علوم پزشکی دانشگاه آزاد در نامه‌ای به آقای فرهاد رهبر، ریاست وقت این دانشگاه پیشنهادی را مطرح می‌کند که در ادامه مسیر به روالی جهت موافقت با تغییر رشته گروهی خاص از فرزندان اعضای هیات علمی این دانشگاه تبدیل می‌شود.

در حال حاضر از جزییات این پیشنهاد چه می‌دانید؟

اتفاقی که افتاده این است که آقای محسن نفر در مهرماه ۹۶ در آن نامه به آقای فرهاد رهبر، خواهان ارایه تسهیلاتی بود که برای فرزندان اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در نظر گرفته شود. آقای نفر بر این اساس، پیشنهاد می‌کنند که کلیه فرزندان اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد که در رشته همتراز پذیرش شده‌اند، بتوانند در همان مقطع، بنابر انتخاب خودشان تغییر رشته بدهند. به این ترتیب که مثلا فرزند یک عضو خاص از هیات علمی دانشگاه آزاد بتواند بنابر انتخابی که دارد درحالی که به‌طور مثال در رشته دامپزشکی پذیرش شده است، با تغییر رشته در رشته پزشکی به تحصیل بپردازد.

آیا احیانا شرط و شروط خاصی برای این تغییر رشته‌ها در نظر گرفته شده است؟!

شرط و شروط به آن معنا که خیر. اما شروطی از این قبیل ذکر شده که چنانچه اشاره کردم، اولا این تغییر رشته در همان مقطع و در رشته‌های همتراز صورت گیرد، ثانیا تغییر رشته در همان دانشگاهی انجام شود که والدین دانشجو در آن به عنوان عضو هیات علمی مشغول خدمت هستند و درنهایت درصورتی که بتوانند دو ترم متوالی با معدل ۱۵ قبول شوند، امکان دایمی کردن این تغییر رشته فراهم شود.

یعنی حتی چنین تاکیدی که دانشجویان صرفا بتوانند در هر دانشگاهی که قبول شده‌اند، تغییر رشته بدهند، وجود نداشته است؟!

خیر! تاکید بر این بوده که تغییر رشته در دانشگاهی مجاز باشد که والدین در آن عضو هیات علمی باشند و صحبتی از محل پذیرش دانشجویان نبوده است.

باتوجه به اینکه رشته‌های مربوط به علوم پزشکی، زیرنظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مدیریت می‌شوند، نه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، آیا این مصوبه دانشگاه آزاد نیازمند اجازه از وزارت بهداشت نبوده است؟!

متاسفانه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در پایان اسفندماه همان سال، درحالی که تنها یکی، دو روز تا پایان اسفندماه ۹۶ باقی مانده بود، اقدام به تایید این مصوبه دانشگاه آزاد می‌کند که به نظر می‌رسد مصداق دیگری است از آنچه بعضا به عنوان صندلی‌فروشی در دانشگاه‌ها مطرح است. این اقدامی غیرقانونی بوده و شکی در آن نیست، اما عملا موضوع تحت لوای قانون دنبال شده است.

درواقع تایید این موضوع در وزارت بهداشت مربوط به دوران وزیر پیشین است؟

بله، اما به نظر می‌رسد شخص وزیر وقت بهداشت و درمان اطلاع دقیقی از چند و، چون موضوع نداشته است.

با توجه به استعفای آقای رهبر از ریاست دانشگاه آزاد، مقام مسوول در این دانشگاه در زمان وقوع این ماجرا چه کسی بوده است؟

چنانکه عرض کردم، نامه توسط آقای نفر معاون آقای رهبر و در زمان ریاست او، تهیه و تدوین شده و آقای رهبر هم همان زمان نسبت به اجرایی کردن پیشنهاد‌هایی که در آن نامه مطرح شده بود، دستور صادر می‌کند، اما اجرایی‌شدن روند انتقال و تغییر رشته دانشجویان فرزند اعضای هیات علمی در سال ۹۷ و زمانی رخ می‌دهد که دیگر آقای رهبر مسوولیتی نداشته و آقای تهرانچی ریاست دانشگاه آزاد را برعهده گرفته بود.

درمجموع تعداد موارد تغییر رشته فرزندان اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد چه میزان بوده است؟

درمجموع پس از آنکه اطلاعات این اتفاق عجیب به دست نهاد‌های نظارتی می‌رسد، این نهاد‌ها اقدام به بررسی موضوع کرده و متوجه می‌شوند که تعداد ۱۳۴ نفر از فرزندان اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد که در رشته دامپزشکی پذیرش شده بودند، با استفاده از این امکان، اقدام به تغییر رشته کرده و هم‌اکنون نیز به‌طور غیرقانونی در رشته پزشکی مشغول تحصیل هستند.

با این همه در پی بررسی‌ها و پیگیری‌های بیشتر، این بخشنامه در شهریورماه سال جاری ملغی می‌شود، اما متاسفانه با شکایت یکی از این خانواده‌ها به دیوان عدالت اداری، دستور لغو بخشنامه از سوی وزارت بهداشت توسط دیوان عدالت اداری نقض شده و اعلام می‌شود که این افراد باید همچون گذشته در رشته‌های جدیدی که مشغول به تحصیلند، به تحصیل خود ادامه دهند و درواقع حکم غیرقانونی بودن تغییر رشته‌ها را لغو می‌کند. نکته جالب دیگر در این بخش از پرونده آن است که درحالی دیوان عدالت اداری ظرف تنها یکی، دو روز اقدام به بررسی شکایت یکی از این افراد و لغو حکم وزارت بهداشت می‌کند.

باتوجه به اینکه تمامی این افراد ازجمله اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد بوده‌اند، آیا این تاکید شما بر اینکه آن‌ها به کانون‌های قدرت مرتبط بودند، به این معناست که همه اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد از این امکان برخوردار نبوده و صرفا گروهی از این اعضای هیات علمی که وابستگی و ارتباطاتی سیاسی داشته‌اند، موفق به استفاده از این امکان شده‌اند؟

بله! دقیقا به همین معناست. درواقع این افراد علاوه بر آنکه هیات علمی دانشگاه آزاد بودند، در نهاد‌های دیگر نیز حضور داشته‌اند. چنانکه در این ۱۳۴ پرونده با مواردی مواجهیم که عضو هیات علمی دانشگاه آزاد نبودند، اما به‌واسطه حضور در این نهاد‌ها یا قوای سه‌گانه از این امکان استفاده کرده‌اند. همان‌طورکه هستند برخی اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد که معترض هستند چرا فرزندان‌شان امکان استفاده از این بخشنامه را نداشته‌اند؛ کمااینکه این افراد به دفعات به کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز نامه نوشته و شکایت خود را مطرح کرده‌اند.

رسیدگی به این پرونده در چه مرحله‌ای قرار دارد؟

هم‌اکنون قوه قضاییه و نهاد‌های اطلاعاتی به مساله ورود کرده‌اند و ازطرفی مرکز پژوهش‌های مجلس نیز درحال تهیه گزارشی به این منظور است و امیدواریم پرونده سریع‌تر تعیین‌تکلیف شده و نتایج آن به اطلاع افکار عمومی برسد تا از تکرار این اتفاقات جلوگیری شود. این پرونده از طرفی در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و از دیگر سو توسط نهاد‌های نظارتی و اطلاعاتی درحال پیگیری است.

اخیرا آقای احمد توکلی، مدیرکل سازمان مردم‌نهاد دید‌بان شفافیت و عدالت نیز در نامه‌ای به این پرونده واکنش نشان داده بود؛ احیانا از روند رسیدگی پرونده توسط این سازمان نیز باخبر هستید؟!

طبیعتا در این رابطه باید از خود آقای توکلی سوال کنید، اما تاجایی که بنده اطلاع دارم، ایشان همین روز گذشته نیز پیگیر پرونده بوده و به‌ویژه درحال بررسی هستند که چرا دیوان عدالت اداری با رد فوری حکم وزارت بهداشت که خواستار لغو بخشنامه دانشگاه آزاد شده بود، به‌نحوی نسبت به حمایت از آن اقدام کرده است.

فرهاد رهبر به پیشنهاد معاون علوم پزشکی وقت دانشگاه در سال ۹۶ با پیشنهاد تغییر رشته فرزندان اعضای هیات علمی این دانشگاه موافقت کرد.

در این ۱۳۴ پرونده با مواردی مواجهیم که عضو هیات علمی دانشگاه آزاد نبودند، اما به‌واسطه حضور در این نهاد‌ها یا قوای سه‌گانه از این امکان استفاده کرده‌اند.

چرا دیوان عدالت اداری با رد فوری حکم وزارت بهداشت که خواستار لغو بخشنامه دانشگاه آزاد شده بود، به‌نحوی نسبت به حمایت از آن اقدام کرده است؟