بازگشت بیش از ۱۷۰۰ لوح هخامنشی از آمریکا

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اعلام کرد که چهارمین مرحله گل‌نبشته‌های باروی تخت جمشید شامل ۱۷۸۳ لوح هخامنشی از موسسه شرق‌شناسی آمریکا امشب هشتم مهر ۱۳۹۸ تا ساعتی دیگر به کشور برمی‌گردد.

به گزارش ایسنا، علی‌اصغر مونسان با بیان اینکه پیگیری‌های وزارت میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با همکاری معاونت حقوقی ریاست جمهوری، سرانجام منجر به بازگرداندن ۱۷۸۳ لوح هخامنشی شد، افزود: تاکنون در سه مرحله در سال‌های ۱۳۲۷ (۱۷۹ قطعه)، ۱۳۲۹ (۳۷هزار قطعه) و ۱۳۸۳ (۳۰۰ قطعه) بخش‌هایی از این مجموعه به ایران بازگردانده شده است اما بازگشت محموله چهارم با حواشی زیادی همراه بود و در سال ۲۰۰۴ تبدیل به موضوع حکم دادگاه دارایی‌های کشف‌شده در دادگاه بخش شمالی الینویز ایالات متحده شد که شاکیان به دنبال توقیف اموال دولتی ایران بودند تا دادگاه را قانع کنند حکم پرداخت غرامت را به نفع آنها و علیه دولت ایران قبل از دعوی صادر کند.

او با بیان اینکه در بخشی از رسیدگی اداری مربوط به حکم احضار دادگاه، دانشگاه شیکاگو به دادگاه ایالتی تأکید کرد که آثار تخت جمشید در امان است، افزود: دانشگاه شیکاگو تا زمانی که مراحل رسیدگی حکم دادگاه مشخص نشده، اشیا را به ایران بازنمی‌گرداند، مگر اینکه حکم توسط دادگاه ایالتی اجرا شده یا مجوز داده شود.

وی به تاریخچه بازگشت این الواح اشاره کرد و گفت: در ۲۷ مارس ۲۰۱۴ دادگاه ایالتی درخواست طرح دعوی خلاصه قضاوت‌هایی که توسط جمهوری اسلامی ایران و موسسه شرق‌شناسی ارائه شده بود را پذیرفت و هیچ پایه و اساس قانونی را برای توقیف آثار تخت جمشید پیدا نکرد. قضاوت به نفع ایران و موسسه شرق‌شناسی شیکاگو تمام شد و شاکیان این قضاوت را برای تجدیدنظر به شعبه هفتم دادگاه تجدیدنظر آمریکا ارسال کردند. دادگاه عالی ایالت متحده نیز طرح دعوی را قبول کرد و در ۲۱ فوریه ۲۰۱۸ دادگاه عالی به‌اتفاق آرا تایید کرد که متون تخت جمشید به دنبال بخش ۱۶۱۰ (g) FSIA نمی‌توانند توقیف شوند. برای گرفتن این تصمیم در مورد این آثار ۱۴ سال طرح دعوی سپری شد.

وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ادامه داد: پس از رأی دادگاه، موسسه شرق‌شناسی لیست بیش از ۱۷۸۰ گل‌نبشته را برای خروج دائمی از اداره کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا (اوفک) درخواست کرد و اوفک نیز پس از بررسی طولانی‌مدت موافقت خود را با خروج فهرست فوق اعلام کرد. بدین منظور پروفسور کریستوفر وودز، رئیس مؤسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو، پروفسور متیو استولپر، استاد آشورشناسی مؤسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو و خانم لورا آلساندرا امین اموال الواح تخت جمشید در مؤسسه شرق‌شناسی این مجموعه را به مقصد موزه ملی ایران همراهی کردند تا رئیس مؤسسه، چهارمین مجموعه این آثار را به مقامات وزارت میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در تهران هشتم مهر ۱۳۹۸ تحویل دهند.

او با بیان اینکه هنوز حدود ۱۷ هزار گل‌نبشته سالم و قطعات شکسته در مؤسسه شرق‌شناسی نگهداری می‌شود که برای انتقال قطعی به ایران نیاز به اقدامات این موسسه برای دریافت مجوز از اوفک است، ادامه داد: الواح اداری باروی تخت جمشید حاوی اطلاعات ارزشمندی در مورد مدیریت منابع و راه‌ها، روابط اجتماعی و دستمزدها و اقتصاد جامعه هخامنشی است. موزه ملی ایران برای آشنایی بیشتر هنردوستان با این مجموعه ارزشمند نمایشگاهی از آثار مذکور را در موزه ایران باستان برگزار می‌کند.

پنجم مهر سال گذشته نیز هم‌زمان با بازگشت رییس‌جمهوری از مقر سازمان ملل متحد در نیویورک، سرباز هخامنشی که حدود ۸۰ سال پیش به‌صورت غیرقانونی از ایران خارج شده بود، همراه با او به کشور برگردانده شد. این نقش برجسته یازدهم مهر سال ۹۷ به سازمان وقت میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تحویل داده شد و چند روز بعد در موزه ملی ایران رونمایی شد و سپس در شهرهای مختلف کشورمان به نمایش گذاشته شد.