در بیرجند یکی از مراسمهای سنتی عزاداری شهرستان بیرجند در ماه محرم مراسم علم بندان است که مردم بیرجند به ویژه سادات با مراسم علم بندان عزاداری سالار شهیدان را آغاز میکنند.
مراسم علم بندان یا "علم بندو" در بیرجند و روستاهای این شهرستان در روزهای مختلف دهه اول محرم از جمله شب یا روز اول، دوم، سوم، چهارم و هفتم ماه محرم انجام میشود. عَلَمها اغلب بانی و علم چی دارند که بطور موروثی به آنها منتقل شده و در برخی مناطق بانیان، علمها را در خانه هایشان به اتفاق اقوام خود بسته و برای بقیه مراسم به مسجد و یا محل تجمع مردم میآورند.
گروهی هم مراسم علم بندان را در مسجد انجام میدهند و برای این کار روز قبل از مراسم پارچههای علم را میشویند. روز علم بندان مردم را به وسیله "چاووشی خوانی" یا اعلام از بلندگو و یا شیپور زدن آگاه میکنند و پس از جمع شدن مردم، بزرگان و سادات محل، لباس، دستمالها، پارچهها و توغ علم را میبندند و در حین این کار اسپند دود میکنند و فردی چاووشی میخواند و دیگران صلوات میفرستند.
عکاس: مسعود نوفرستی/فارس