چین و روسیه به ایران جنگنده پیشرفته می‌فروشند؟

فرارو- روسیه و چین به ایران پیشنهاد فروش جنگنده دادند. رئیس سازمان صنایع هوایی نیرو‌های مسلح کشورمان در حالی این خبر را اعلام کرد که تنها ۱۴ ماه تا انقضای تحریم‌های تسلیحاتی ایران در برجام باقی مانده است. نیاز ایران به تقویت نیروی هوایی و تمایل چین و روسیه به فروش تسلیحات متعارف به ایران، نشان می‌دهد ممکن است در مهر سال آینده ایران بتواند قدرت نظامی منطقه‌ای خود را کاملا تثبیت کند.

به گزارش فرارو، روز گذشته امیر سرتیپ عبدالکریم بنی‌طرفی، مدیرعامل سازمان صنایع هوایی نیرو‌های مسلح در حاشیه نمایشگاه هوافضای روسیه در مورد خرید جنگنده توسط ایران گفت: «کشور‌های مختلفی به ما پیشنهاد می‌دهند. اما همه این‌ها منوط به آن است که تاریخ پایان تحریم‌های تسلیحاتی فرا برسد.»

 

مرداد ماه سال جاری، رییس جمهور کشورمان گفته بود اگر برجام تا سال آینده باقی بماند می‌توانیم هر سلاحی که نیاز داریم خریداری کنیم و یا به فروش برسانیم.

تحریم‌های تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ در راستای ممنوعیت فروش سلاح به ایران و صادرات سلاح از ایران وضع شد. طبق بند ۵ پیوست ب. قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ایران از ۲۷ مهر سال ۱۳۹۹ می‌تواند با سایر کشور‌ها مبادله تسلیحاتی داشته باشد. بر این اساس ایران می‌تواند از کشور‌هایی مثل روسیه و چین تسلیحات خریداری کند.

دولت آمریکا بار‌ها از انقضای مهلت تحریم تسلیحاتی ایران ابراز نگرانی کرده است و حتی در سایت وزارت خارجه آمریکا برای پایان این مهلت روزشمار منتشر شده است!

پس از انقضای تحریم تسلیحاتی ایران در ۱۴ ماه آینده ایران می‌تواند انواع تانک رزمی، سامانه‌های توپخانه سنگین، هواپیما‌های رزمی، هلی‌کوپتر‌های تهاجمی، ناو و سامانه‌های موشکی خریداری کند. در بین این تسلیحات به نظر می‌رسد با توجه به اینکه بسیاری از کارشناسان نقطه ضعف نیرو‌های نظامی ایران را نیروی هوایی می‌دانند، هدف اصلی ایران خرید جنگنده یا هواپیمای رزمی باشد. فرمانده نیروی هوایی اسرائیل به عنوان دشمن اصلی ایران در منطقه با ادعای توانایی پایین نیروی هوایی ایران گفته بود: «موشک‌های آن‌ها در قیاس با نیروی هوایی برای ما تهدید بزرگ تری است.»

 

سال گذشته ظریف در پاسخ به سوالی در مورد نگرانی ماکرون از برنامه موشکی ایران گفته بود: «آیا فرانسه آمادگی دارد به ایران هواپیما‌های پیشرفته‌ای که به عربستان یا به امارات می‌دهد، بفروشد تا ما هم بتوانیم از خودمان دفاع کنیم؟»

اکنون به نظر می‌رسد ایران تلاش‌ها برای خرید جنگنده از روسیه و چین را آغاز کرده است. میلیتاری واچ مگزین تیر ماه سال گذشته مدعی شد وزیر دفاع ایران در فوریه ۲۰۱۶ برای مذاکره درباره خریداری جنگنده‌های روسی به مسکو سفر کرده و احتمال دارد توافق در این زمینه پیشتر حاصل شده باشد. روحانی در سخنرانی مرداد ماه امسال اعلام کرد مقدمات خرید تسلیحات آماده شده است.

گفتنی است اکثر جنگنده‌های ایران یا بسیار قدیمی هستند یا نسخه بازسازی شده همان جنگنده‌های قدیمی آمریکایی و روسی هستند که کارآیی نمونه‌های پیشرفته را ندارند. به گزارش نشنال اینترست ایران بعد از انقلاب بار‌ها تلاش کرده است از روسیه جنگنده‌های سوخو ۳۰، میگ ۳۱ و از چین جنگنده جی ۱۰ خریداری کند، ولی تاکنون موفق به این کار نشده است.

به نظر می‌رسد با پایان زمانبندی انقضای تحریم‌های تسلیحاتی در برجام ایران بتواند جنگنده‌های مورد نیاز خود را خریداری کند. به اعتقاد نویسنده مقاله میلیتاری واچ مگزین، اینکه ایران بتواند به برتری هوایی دست یابد و جنگنده‌های سنگین از روسیه و چین خریداری کند، می‌تواند کلید تغییر توازن قدرت در خاورمیانه به نفع تهران باشد.

بهرام امیر احمدیان، استاد دانشگاه تهران و کارشناس مسائل بین الملل معتقد است تنها مانع برای خرید این جنگنده‌ها از روسیه و چین تبادلات مالی است وگرنه چه از نظر حقوق بین الملل و چه از نظر استراتژی امنیتی روسیه و چین، در تجهیز ایران به سلاح‌های متعارف مانند جنگنده مشکلی وجود ندارد.

این کارشناس مسائل روسیه به فرارو گفت: از آنجایی که ایران با این دو کشور روابط نزدیکی دارد و این تحریم‌ها خارج از شمول تحریم‌های سازمان ملل هستند، فروش جنگنده به ایران توسط این دو کشور امکان پذیر است. تحریم‌های یکجانبه‌ای که آمریکا وضع کرده است برای مبادلات پولی است بنابر این با انقضای تحریم‌های تسلیحاتی ایران می‌تواند جنگنده بخرد، ولی پول ندارد. الان چین تحریم شده با این حال از ایران نفت می‌خرد. معامله با ایران بعد از تمام شدن زمانبندی تحریم تسلیحاتی ممکن است؛ فقط مساله پرداخت پول است. آمریکا خیلی تلاش کرده روابط چین با ایران قطع شود، ولی موفق نشده است.

 

 

 

این استاد دانشگاه گفت: بسیاری معتقدند در سیاست خارجیِ پشت پرده روسیه، یک ایران قدرتمند تحمل نمی‌شود. منتها این قدرت به معنای قدرت هسته‌ای است که بمب اتمی داشته باشد وگرنه ایران هرچقدر در زمینه نیروی هوایی قوی شود و به سمت تجهیزات چینی و روسی برود و جنگنده بخرد و تجهیز کند به پای ارتش آن‌ها نخواهد رسید. البته ایران نیازی هم ندارد مثل ارتش روسیه و چین شود. ایران یک قدرت منطقه‌ای است نه جهانی و در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، ارتش برای دفاع و رفع تهدیدات است نه برای حمله.

امیراحمدیان گفت: روسیه می‌تواند حمله کند، چون در قاموس و آئین نظامی خود گفته هر کجا تهدید باشد به آنجا می‌روم و با تهدید در مبدا مقابله می‌کنم؛ همانطور که در سوریه این کار را کرد. ولی ایران اعلام کرده ارتش ما تدافعی است و صنایع نظامی ما حتی اسمش صنایع دفاعی است. بنابر این ایران، به عنوان یک قدرت منطقه‌ای برای رفع تهدید و بازدارندگی  (deterrence)و تامین امنیت می‌خواهد به سلاح دست پیدا کند.

این تحلیلگر مسائل بین الملل در مورد واکنش آمریکا به خرید جنگنده توسط ایران گفت: ایران تاکنون چنین سلاح‌هایی نداشته است و حالا که فضا در حال گشوده شدن است احتمالا آمریکا مخالفت کند. ولی آمریکا نهاد بین المللی نیست و تحریم هایش علیه ایران یک جانبه است و شمول قوانین داخلی امریکا در محیط بین المللی پذیرفته نیست. چین هم از همین مساله استفاده می‌کند که نفت می‌خرد.

امیراحمدیان در مورد احتمال منصرف شدن روسیه و چین از فروش جنگنده تحت فشار آمریکا گفت: هر کشوری در محیط بین الملل به دنبال منافع خود است و منافع ملی خود را بر هر چیزی ترجیح می‌دهد. اگر در یک معامله احساس کنند که طرف دیگر بیشتر پول می‌دهد به آن سمت می‌روند. این دیپلماسی است. موفقیت کشور در خرید جنگنده با سیاست خارجی و دستگاه دیپلماسی ایران است که چگونه با آن کنار بیاید و بتواند آن را حل کند. گمان می‌کنم این دو کشور برای تامین جنگنده‌های نظامی که ایران نیاز دارد بعد از مهلت مقرر در برجام می‌توانند کمک کنند.