نسخه گیاهی برای پاکسازی کلیه ها، درمان آلزایمر، نفخ معده، تصفیه خون، رفع افتادگی پوست، درمان ناباروری، درمان شب ادراری کودکان، ۱۱ داروی گیاهی که حتما باید در خانه داشته باشید و ... این‌ها تعدادی از ده‌ها عنوانی است که اگر عبارت "نسخه گیاهی" را در گوگل سرچ کنید خواهید دید، اصلا داروی گیاهی برای هر دردی را می‌توانید در اینترنت یا جمع‌های خانوادگی، صف نانوایی، آرایشگاه و ... پیدا کنید.
به گزارش ایسنا، خیلی‌ها این نسخه‌ها را مصرف می‌کنند و معلوم نیست چند درصد می‌توانند به تاثیرگذار بودن این نسخه‌ها گواهی بدهند، اما تاثیرگذار بودن برخی از این درمان‌های سرپایی را هم نمی‌شود انکار کرد.
در واقع در اینکه طب سنتی یکی از سرمایه‌های علم پزشکی دنیاست شکی نیست، اما بررسی علل رشد سوال برانگیز اقبال مردم ایران به درمان‌های گیاهی ضرورتی انکارناپذیر به نظر می‌رسد.
اینروز‌ها عطاری‌ها مثل قارچ از زمین بیرون می‌زنند، سرت را که بچرخانی حداقل از هر محله یکی دو تا عطاری می‌بینی با هزار و یکجور تبلیغات کاغذی دارو‌های گیاهی بر در و دیوارش.
ایران همواره کشوری پر مصرف در حوزه دارو معرفی شده، کشوری که مردم آن برای کوچکترین مشکل جسمی خود به سمت مصرف انواع داروها می‌روند و حتی خود درمانی هم می‌کنند و شرایط خوددرمانی در نگاه آن‌ها وقتی ساده‌تر می‌شود که پای دارو‌های گیاهی یا گیاهان دارویی وسط کشیده می‌شود.
این روز‌ها گرایش مردم به مصرف دارو‌های گیاهی نسبت به دارو‌های شیمیایی افزایش یافته و بازار عطاری‌ها داغ داغ شده.
اینروز‌ها اگر به یکی از دوستان خود از یک بیماری گلایه کنید بلافاصله برای شما نسخه‌ای از انواع دارو‌های گیاهی می‌پیچد یا به سمت یک عطاری هدایت‌تان می‌کند تا درمان قطعی دردتان را از او بگیرید و شاید همین امر باعث شده است که هر روز در گوشه‌ای از شهر شاهد راه‌اندازی یک عطاری جدید باشیم با یک فرشونده که در سطح یک پزشک در واقع برای خود مطب باز کرده است.
سوال اینجاست که دارو‌های گیاهی چقدر اثربخشی دارند و آیا می‌توان آن‌ها را به صورت کامل جایگزین دارو‌های شیمیایی کرد؟
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اراک در این خصوص به ایسنا گفت: داروسازی دوره‌های تاریخی مختلفی را گذرانده است و حتی پایه بسیاری از دارو‌های شیمیایی گیاه است، اما این بدین معنا نیست که دارو‌های گیاهی بر دارو‌های شیمیایی کاملا ارجحیت دارد.
علیمرادیان با اشاره به پیشرفت‌های علم پزشکی و داروسازی در جهان، افزود: دارو‌های سنتی و گیاهی در همه دنیا متقاضی دارند، اما واقعیت این است که کیفیت دارو‌های گیاهی بسیار اهمیت دارد و عموما این داروها با کیفیت مناسبی عرضه نمی‌شود، حتی ممکن است عدم آگاهی نسبت به تولید این داروها، ترکیب و کیفیت آن‌ها منجر به تولید دارویی بی خاصیت و چه بسا داروی همراه با عوارض شود.
وی با اشاره به گرایش مردم به سمت مصرف دارو‌های گیاهی تصریح کرد: باور عمومی در قبال دارو‌های گیاهی این است که این داروها دارای عوارض کمتر و اثربخشی بیشتر هستند که اتفاقا باوری اشتباه است. علم پزشکی و داروسازی پیشرفت بسیار بالایی داشته و نمی‌توان در این زمینه براساس عقاید سال‌های قبل پیش رفت چراکه قطعا متضرر خواهیم شد.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم‌پزشکی اراک تاکید کرد: اگر پزشکان ما سواد کافی داشته باشند و تشخیص درستی بدهند و درمان دارویی مناسبی را انتخاب کنند یا داروسازان داروخانه‌ها بیماران را درست راهنمایی کنند، قطعا باور‌های غلط مردم در این خصوص از بین می‌روند. در این صورت مردم اثربخشی طب نوین و پزشکی را می‌بینند و قطعا به سمت دارو‌های گیاهی که مشخص نیست چه ترکیبی برای ساخت آن‌ها استفاده شده یا عطاری‌ها نمی‌روند.
وی با تاکید بر اینکه برای تولید یک دارو یا قرص گیاهی باید اصول ساخت به درستی دنبال شده باشد، افزود: برای تولید یک داروی گیاهی زمان برداشت گیاه، منطقه برداشت، نوع جمع آوری و ترکیب و تولید آن باید طبق اصول باشد و اگر به این موارد بی‌توجهی شود قطعا داروی بی‌اثر و حتی همراه با عوارض، تولید و مصرف می‌شود.
علیمرادیان برداشت خودسرانه گیاهان دارویی در طبیعت را در واقع ناشی از یک باور غلط و یک ندانم‌کاری دانست و گفت: گاهی مردم در برداشت گیاهان دارویی که در طبیعت رشد می‌کنند ریشه یا پیاز گیاه را نیز برداشت کرده و علاوه بر آسیب رساندن به محیط زیست و طبیعت باعث می‌شوند که گیاه رویش مجدد نداشته باشد، از طرفی در مواردی به دلیل عدم آشنایی با اینگونه گیاهان، گونه‌های اشتباهی را برداشت کرده و مصرف می‌کنند.
وی بیان کرد: به عنوان مثال آویشن شیراز در منطقه‌ای خاص، اقلیمی خاص و زمان خاص می‌تواند ماده موثر داشته باشد، اما مردم به دلیل عدم آشنایی و آگاهی در هر زمانی بدون توجه به ابتلای گیاه به آلودگی قارچی و کپک آنرا می‌چینند و مصرف می‌کنند.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اراک اضافه کرد: برای تولید قرص هیوسین گیاه بذرالبنج لازم است که باید بار‌ها در سطح چندین هکتار گیاه کشت شود تا ماده موثره برای تولید این دارو حاصل شود و سپس وارد صنعت داروسازی شود به همین دلیل به راحتی نمی‌توان نسخه پیچید و برای درمان بیماری‌ها یک گیاه را برداشت و مصرف کرد.
وی با بیان اینکه گرایش مردم به گیاهان دارویی پایه علمی ندارد و کاری که در عطاری انجام می‌گیرد غیرمجاز و مغایر با اصول سلامت است، تصریح کرد: نباید از عطاری‌ها داروی گیاهی خرید کنند، دارو باید حتما از داروخانه تهیه شود که در این صورت اگر اشتباهی در این راستا صورت گیرد امکان پیگیری حقوقی وجود دارد. در واقع نباید سلامت را به دست عطاری‌هایی سپرد که حتی کوچکترین سوادی در این علم ندارند.
علیمرادیان در خصوص توزیع برخی دارو‌های گیاهی در داروخانه‌ها بیان کرد: توزیع داروی گیاهی در داروخانه‌ها با برند شرکت‌های دارویی معتبر و دارای پروانه بهره‌برداری از سازمان غذا و دارو بلامانع است، حتی گاهی برخی داروخانه‌ها اقدام به فروش برخی داروها به صورت پاکتی می‌کنند به صورتی که به عنوان مثال یک بسته قرص ۱۰۰ تایی را می‌توان به صورت بسته یا پاکت‌های ۲۰ تایی به بیمار عرضه کرد که در این صورت باید طریقه مصرف توسط داورخانه بر روی پاکت درج شود، اما به هیچ‌عنوان نمی‌توان به قرص‌های گیاهی که به صورت فله توسط عطاری‌ها عرضه می‌شود اعتماد کرد.
این روز‌ها عطاری‌ها که برخی فروشندگان آن‌ها از سوی مردم دکتر خطاب می‌شوند، بازار داغی برای خود پیدا کرده‌اند، از طرفی قیمت برخی داروها افزایش یافته و گاهی افراد به دلیل مشکلات اقتصادی ترجیح می‌دهند خود را به عطاری‌ها و دارو‌های گیاهی بسپارند تا با هزینه کمتر درمان شوند، اما هستند مواردی که آسیب‌های جبران‌ناپذیری را بواسطه مصرف داروی گیاهی اشتباه متحمل شده اند.
مشخص نیست داروها و ترکیبات گیاهی که توسط عطاری‌ها به مردم عرضه می‌شود چیست، اما خوشبختانه معاونت غذاودارو علیرغم اینکه نظارت بر عطاری‌ها را در حیطه وظایف خود ندارد به این امر ورود کرده و هرزگاهی شاهد پلمب عطاری‌ها هستیم که به دلیل ارتباط مستقیم فعالیت این دکان‌ها با سلامت مردم اقدامی مناسب محسوب می‌شوند و لازم است در کنار آن آگاهی و دغدغه‌مندی جامعه نسبت به سلامت ارتقا یافته و از سوی دیگر اعتماد مردم به درمان‌های علمی تقویت شود.
