چقدر می‌توان به قیمت اعلام شده در سامانه ۱۲۴ اعتماد کرد؟

فرارو- وزارت صمت دست به‌کار شده و می‌خواهد روند قیمت‌گذاری کالا‌های اساسی را تغییر دهد. اولین قدم برداشته شده و سامانه ۱۲۴ به طور مدام در حال به‌روزرسانی است. تغییرات جدیدی هم انجاک گرفته تا شکل و شمایل بهتری پیدا کند و در اصطلاح کاربرپسند باشد. در گام بعدی قرار است اپلیکیشن اعلام قیمت کالا‌های اساسی هم برای موبایل‌ها منتشر شود و مردم هر جایی قیمت‌ها را استعلام کنند و اگر فروشنده‌ای گران‌فروشی کرد، در جا از طریق اپلیکیشن گزارش دهند. تا اینجای کار که صرفا قیمت رسمی ۱۰۰ قلم کالای اساسی در سامانه ۱۲۴ اعلام شده، سراغ بازار رفته‌ایم. نرخ‌های رسمی سامانه ۱۲۴ برای محصولات خوراکی را با قیمت آن‌ها در بازار مقایسه کردیم تا ببینیم در حال حاضر نرخ‌های رسمی تا چه حد توسط فروشنده‌ها رعایت می‌شوند.

نرخ رسمی انواع برنج با قیمت بازار تا حدودی مطابقت دارد
سامانه اعلام قیمت کالا‌های اساسی برنج ایرانی را حدود ۲۱ هزار تومان قیمت‌گذاری کرده. این سامانه می‌گوید برنج طارم باید کیلویی ۲۰ تا ۲۳ هزار تومان فروخته شود و برنج هاشمی بین ۱۹ هزار و ۵۰۰ تا ۲۲ هزار و ۶۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم قیمت دارد. قیمت برنج طارم و هاشمی که بهترین انواع برنج ایرانی به حساب می‌آیند، در بازار عموما بین ۲۳ تا ۲۸ هزار تومان است. البته بعضی برند‌های معروف این برنج را با قیمت بالای ۳۰ هزار تومان در بازار عرضه می‌کنند. به عبارتی می‌توان گفت: قیمت برنج ایران در اغلب موارد از سامانه ۱۲۴ پیروی نمی‌کند. همچنین آخرین گزارش مرکز آمار میانگین قیمت برنج ایران در مراکز شهری را بالای ۲۳ هزار تومان اعلام کرده است. در طرف مقابل قیمت برنج خارجی در سامانه ۱۲۴ به واقعیت بازار نزدیک‌تر است. بر اساس قیمت‌گذاری این سامانه، برنج پاسکتانی باسماتی باید کیلویی هشت هزار و ۷۰۰ تا ۱۰ هزار و ۷۰۰ تومان فروخته شود و قیمت عرف آن هشت هزار و ۹۰۰ تومان است. برنج تایلندی باید بین پنج هزار و ۵۰۰ تومان تا هفت هزار و ۳۰۰ تومان فروخته شود و برنج هندی ۱۱۲۱ در سامانه ۱۲۴، بین شش هزار و ۵۰۰ تا هفت هزار و ۷۰۰ تومان قیمت‌گذاری شده است. این سامانه می‌گوید قیمت عرف برنج هندی در بازار هشت هزار تومان است که به طرز جالبی خارج از بازه قیمت اعلام شده بالاتر است.

نرخ رسمی مرغ و گوشت با قیمت بازار مطابقت ندارد
قیمت هر کیلوگرم مرغ در سامانه قیمت‌گذاری کالا‌های اساسی بین ۱۲ هزار و ۹۰۰ تا ۱۴ هزار و ۴۰۰ تومان اعلام شده است. این سامانه می‌گوید قیمت عرف فروش مرغ در بازار ۱۲ هزار و ۹۰۰ تومان است. گزارشات مرکز آمار این رقم را تایید و می‌گوید هر کیلو مرغ ماشینی در شهر‌های سطح کشور ۱۲ هزار و ۶۰۰ تومان است، اما سری که بازار بزنید، عموما فروشنده‌ها مرغ گرم را کیلویی ۱۷ هزار تومان می‌فروشند و قیمت مرغ بسته‌بندی شده در فروشگاه‌ها بالای کیلویی ۲۰ هزار تومان است. سامانه ۱۲۴ می‌گوید قیمت گوشت گوسفندی باید بین ۸۵ تا ۹۸ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم و قیمت گوشت گوساله باید بین ۶۰ تا ۸۶ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم باشد. حتی گزارش‌های مرکز آمار هم خلاف این ارقام را اعلام می‌کند. در آخرین گزارش مرکز آمار هر کیلو گوشت گوسفند به طور میانگین ۹۹ هزار و هر کیلو گوشت گوساله ۹۱ هزار تومان است. در بازار گوشت گوسفند بسته‌بندی شده با ارز نیمایی از قیمت‌های سامانه ۱۲۴ پیروی می‌کند، اما عموما گوشت گوسفندی در بازار بین ۱۱۰ تا ۱۳۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم فروخته می‌شود. گوشت گوساله نیز در بازار وضعیت مشابهی دارد و بسته‌بندی‌های نیمایی با قیمت ۶۰ تا ۹۰ هزار تومان فروخته می‌شود و دیگر بسته‌بندی‌های گوشت گوساله بین ۸۰ تا ۱۱۰ هزار تومان قیمت دارند.

نرخ رسمی انواع روغن با قیمت بازار مطابقت دارد
روغن سرخ‌کردنی در بطری‌های ۸۱۰ گرمی باید بین شش هزار و ۷۰۰ تا هفت هزار و ۵۰۰ تومان فروخته شود. سامانه ۱۲۴ می‌گوید قیمت عرف این محصول کمتر از قیمت مصوب و حدود شش هزار و ۲۰۰ تومان است. روغن مخلوط ۸۱۰ گرمی هم باید با قیمتی بین شش هزار و ۲۰۰ تا هفت هزار و ۲۰۰ تومان فروخته شود. در بازار این قیمت‌گذاری عموما رعایت می‌شود. طوری که انواع روغن سرخ‌کردنی و پخت و پز با قیمتی بین هفت تا هفت هزار و ۵۰۰ تومان فروخته می‌شود.

نرخ رسمی انواع لبنیات با قیمت بازار تا حدودی مطابقت دارد
بطری یک لیتری شیر پاستوریزه در سامانه ۱۲۴ بین چهار هزار و ۴۰۰ تا چهار هزار و ۹۰۰ تومان قیمت‌گذاری شده و قیمت عرف آن چهار هزار و ۹۰۰ تومان است. بعضی برند‌ها بطری‌های ۹۱۰ گرمی شیر را تا پنج هزار و ۵۰۰ تومان قیمت گذاری می‌کنند. سامانه ۱۲۴ می‌گوید قیمت شیر استریل باید پنج هزار و ۵۰۰ تا شش هزار و ۳۰۰ تومان باشد. با این وجود قیمت عرف توسط سامانه ۱۲۴ خارج از این بازه و هفت هزار و ۴۰۰ تومان اعلام شده است. آنطور که سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان می‌گوید، قیمت پنیر در قالب‌های ۴۵۰ گرمی باید هشت هزار و ۵۰۰ تا ۹ هزار و ۴۰۰ تومان باشد. همچنین قیمت عرف این محصول هشت هزار و ۵۰۰ تومان است. این قیمت عموما توسط برند‌های لبنیات رعایت می‌شود، اما چند برند معروف، یا وزن قالب را کم کرده‌اند، یا قیمت را بالاتر برده‌اند. قیمت عرف کره ۱۰۰ گرمی در سامانه ۱۲۴ چهار هزار و ۵۰۰ تومان اعلام شده و حداقل قیمت آن چهار هزار تومان است. رقمی که اغلب توسط برند‌های لبنیات رعایت می‌شود. ماست کم‌چرب دبه‌ای توسط سامانه ۱۲۴ بین ۹ هزار و ۵۰۰ تا ۱۲ هزار و ۷۰۰ تومان قیمت‌گذاری شده، اما قیمت عرف آن بالاتر از این بازه و حدود ۱۴ هزار تومان است. با این وجود بعضی برند‌های معروف لبینات ماست کم‌چرب در دبه‌های دو کیلوگرمی را حدود ۱۸ هزار تومان قیمت‌گذاری می‌کنند. همچنین ماست پرچرب در بسته‌بندی‌های ۹۰۰ گرمی باید چهار هزار و ۲۰۰ تا پنج هزار و ۸۰۰ تومان باشد، اما در بازار کمتر شاهد چنین قیمت‌هایی برای ماست‌های پرچرب ۹۰۰ گرمی هستیم. طوری که برند‌های لبنیات این محصولات را با عناوین مختلف تا ۱۰ هزار تومان قیمت‌گذاری می‌کنند.

نرخ رسمی میوه با قیمت بازار مطابقت ندارد
پیاز در سامانه ۱۲۴ بین هزار و ۶۰۰ تا دو هزار و ۸۰۰ تومان قیمت‌گذاری شده است. با این وجود پیاز در بازار عموما کیلویی چهار هزار تومان فروخته می‌شود و پیاز‌های بی‌کیفیت حداقل دو هزار و ۵۰۰ تومان قیمت دارند. همچنین در آخرین گزارش مرکز آمار میانگین قیمت پیاز در کشور سه هزار و ۵۰۰ تومان است. سیب‌زمینی در سامانه ۱۲۴ بین چهار تا پنج هزار و ۸۰۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شده، اما در بازار دست کم هشت هزار تومان به ازای هر کیلوگرم فروخته می‌شود. سامانه ۱۲۴ می‌گوید گوجه‌فرنگی باید با قیمت دو تا سه هزار و ۴۰۰ تومان فروخته شود. در بازار قیمت گوجه فرنگی‌های درجه ۲ دست کم سه هزار و ۴۰۰ تومان است و بعضا به شش هزار تومان می‌رسد. خیار در سامانه ۱۲۴ هم‌قیمت گوجه فرنگی و بین دو تا سه هزار و ۴۰۰ تومان قیمت‌گذاری شده، اما در بازار بین پنج تا هفت هزار تومان به ازای هر کیلوگرم فروخته می‌شود.

نرخ رسمی قند و شکر با قیمت بازار تا حدودی مطابقت ندارد
قند شکسته در سامانه ۱۲۴ بین پنج هزار و ۵۰۰ تا شش هزار و ۷۰۰ تومان قیمت‌گذاری شده است، اما عموما در بازار شاهد قیمت‌های بالاتری هستیم. طوری که قند شکسته در بسته‌بندی‌های مختلف معادل کیلویی ۱۰ هزار تومان در بازار فروخته می‌شود. شکر تقریبا وضعیت مشابهی دارد و به جز فروشگاه‌هایی که شکر تنظیم بازار عرضه می‌کنند، جای دیگر نمی‌توان شکر با قیمت مصوب پیدا کرد. سامانه ۱۲۴ می‌گوید شکر باز باید بین سه هزار و ۴۰۰ تا پنج هزار و ۲۰۰ تومان فروخته شود و قیمت عرف آن سه هزار و ۴۰۰ تومان است. این سامانه می‌گوید قیمت شکر در بسته‌های ۹۰۰ گرمی باید بین چهار تا پنج هزار و ۴۰۰ تومان باشد و قیمت عرف چهار هزار تومان تعیین شده. این نرخ‌گذاری درباره شکر‌های تنظیم بازار رعایت می‌شود، اما قیمت دیگر شکر‌ها به حدود هشت هزار تومان می‌رسد.

نرخ رسمی حبوبات با قیمت بازار مطابقت ندارد
عدس از جمله محصولاتی است که سامانه ۱۲۴ قیمت آن را خیلی پایین‌تر از آنچیزی که در بازار می‌بینیم اعلام کرده است. این سامانه می‌گوید هر کیلوگرم عدس باید با قیمتی بین شش تا هشت هزار و ۲۰۰ تومان به ازای هر کیلومتر در بازار عرضه شود. در حالی که قیمت بسته‌های ۹۰۰ گرمی عدس در بازار بین ۱۲ تا ۱۵ هزار تومان فروخته می‌شود. همچنین آخرین گزارش مرکز آمار می‌گوید عدس در مراکز شهری کل کشور با قیمت ۹ هزار و ۹۰۰ تومان فروخته می‌شود. سامانه ۱۲۴ می‌گوید لپه باید کیلویی ۱۰ تا ۱۱ هزار و ۴۰۰ تومان باشد، اما این محصول در بازار هم قیمت عدس و هر بسته ۹۰۰ گرمی آن بین ۱۲ تا ۱۵ هزار تومان فروخته می‌شود. بر اساس قیمت‌گذاری سامانه ۱۲۴، هر کیلوگرم لوبیا قرمز باید در بازار بین ۱۰ تا ۱۲ هزار تومان و لوبیا چیتی حدود ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان تا ۱۵ هزار و ۲۰۰ تومان فروخته شود، اما قیمت این محصولات در بازار حدود چهار تا شش هزار تومان بالاتر از آنچیزی است که سامانه ۱۲۴ می‌گوید. نخود در این سامانه هفت هزار و ۸۰۰ تا ۹ هزار و ۵۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم قیمت گذاری شده و در بازار هر بسته ۹۰۰ گرمی آن بین ۱۵ تا ۱۷ هزار تومان فروخته می‌شود. به عبارتی می‌توان گفت: اغلب برند‌های فروش حبوبات، قیمت‌های اعلام شده توسط سامانه ۱۲۴ را رعایت نمی‌کنند.

نرخ رسمی ماکارونی با قیمت بازار تا حدودی مطابقت دارد
آنطور که سازمان حمایت تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان می‌گوید هر بسته کوچک ۵۰۰ گرمی ماکارونی باید سه هزار و ۴۰۰ تا چهار هزار و ۱۰۰ تومان فروخته شود و قیمت عرف آن در بازار سه هزار و ۷۰۰ تومان است. همچنین ماکارونی در بسته‌های متوسط ۷۰۰ گرمی چهار هزار و ۷۰۰ تومان تا پنج هزار و ۴۰۰ تومان قیمت دارد و عموما آن را پنج هزار و ۲۰۰ تومان می‌فروشند. با این وجود برند‌های ماکارونی محصولاتشان را در بازار حدود هزار تومان گران‌تر عرضه می‌کنند. مثلا بسته‌های ۵۰۰ گرمی ماکارونی بعضا تا پنج هزار تومان قیمت دارد. با این وجود آن‌ها قیمت‌گذاری سامانه ۱۲۴ را درباره بسته‌های ۷۰۰ گرمی رعایت کرده‌اند و آن را نهایتا پنج هزار و ۵۰۰ تومان می‌فروشند.

قیمت دیگر محصولات خوراکی در سامانه ۱۲۴
بر اساس اعلام سامانه ۱۲۴ قیمت رب گوجه فرنگی ۹۰۰ گرمی باید بین ۱۵ هزار و ۲۰۰ تا ۱۸ هزار تومان باشد. با این وجود رب گوجه در بازار و در بسته‌های ۸۰۰ گرمی حدود ۲۰ هزار تومان فروخته می‌شود. تن ماهی ۱۸۰ گرمی در سامانه ۱۲۴ بین هشت هزار و ۹۰۰ تا ۱۴ هزار و ۷۰۰ تومان قیمت‌گذاری شده و در بازار عموما با قیمت ۱۵ هزار تومان عرضه می‌شود.