فرارو- اواخر هفته گذشته، در یک منطقه دورافتاده در شمال روسیه، یک انفجار مهیب و پرابهام اتفاق افتاد که بازتاب جهانی زیادی داشت. برخی کارشناسان معتقدند که این انفجار در جریان آزمایش یک موشک کروز هستهای اتفاق افتاد.
به گزارش فرارو، چند روز پیش، در هشتم آگوست، یک انفجار مرموز روستای بیسروصدای نیونوکسا در منطقه آرخانگلسک، واقع در شمال روسیه، را لرزاند. در ابتدای امر، مقامات روسیه درباره این حادثه اطلاعرسانی نکردند و حتی زمانی که مقامات شهر سورودوینسک، که به محل حادثه نزدیک بود، در وبسایت این شهر اعلام کردند که سطح تشعشعات، بالا رفته است، مقامات مرکزی در مسکو این اطلاعات را از وبسایت حذف کردند.
سرانجام چهار روز پس از حادثه، که جان پنج دانشمند هستهای را گرفت، مقامات روسیه اذعان کردند که این انفجار با آزمایش «تسلیحات جدید» مرتبط است. اما دقیقا این تسلیحات چیست؟ هنوز کسی به طور دقیق نمیداند که انفجار یادشده به چه علت اتفاق افتاده و دانشمندان هستهای که در اثر انفجار، اجسادشان به دریا پرت شد، دقیقا روی چه چیزی کار میکردند. به همین دلیل، حادثه نیونوکسا، نگرانیهایی درباره تکرار حادثه چرنوبیل ایجاد کرد.
روز دوشنبه، اجساد قربانیان، در شهر ساروف روسیه به خاک سپرده شدند. مرکز اصلی تحقیقات تسلیحات هستهای روسیه در همین شهر واقع است و دانشمندان فوت شده نیز در همین شهر کار میکردند. نحوه تشییع جنازه این دانشمندان نشان میدهد که آنها روی پروژه مهمی کار میکردند. در روز تشییع جنازهها، پرچمها در شهر ساروف به حالت نیمه افراشته درآمد و جنازهها قبل از اینکه به قبرستان برده شوند، به میدان اصلی شهر برده شدند. الکسی لیخاچوف، رئیس سازمان «روس اتم»، از این دانشمندان تمجید کرده و گفته آنها «افتخار کشور» و «افتخار بخش هستهای» هستند. این مقام روس گفت: «بهترین تکریم آنها، ادامه کار ما روی مدلهای جدیدی از تسلیحات خواهد بود که قطعا تا پایان ادامه خواهد یافت.»
وزارت دفاع روسیه، در ابتدا اعلام کرد که سطح تشعشعات عادی است. این در حالی است که در شهرهای مجاور محل حادثه، افزایش سطح تشعشعات ثبت شد. نهایتا سازمان هواشناسی روسیه «روس گیدرومنت» نیز حدود شش روز پس از حادثه اعلام کرد سطح تشعشعات شهر سورودوینسک، در اثر حادثه در یک سایت آزمایش نظامی، ۴- ۱۶ برابر افزایش یافته است. برخی گزارشها رقم بیشتری ذکر کردند.
روز یکشنبه، یک مقام روس در مرکز تحقیقات دانشمندان کشتهشده در ساروف، طی یگ گفتگوی تصویری تلویحا گفت که آنها روی یک راکتور هستهای کوچک کار میکردند، اما توضیحات بیشتری نداد. این مقام، اعلام کرد دانشمندان مزبور «با استفاده از مواد رادیواکتیو، از جمله مواد شکافتنی و مواد رادیو ایزوتوپ، روی منابع انرژی حرارتی یا الکتریکی» کار میکردند.
وزارت دفاع روسیه در یک بیانیه کلی و بدون ارائه جزئیات، گفته است انفجار با یک «موتور پیشران مایع» ارتباط دارد. روس اتم نیز با صدور بیانیهای تاکید کرد که آتشسوزی و انفجار در جریان آزمایش موشک در یک سکوی دریایی اتفاق افتاده است.
اما کارشناسان معتقدند که انفجار در حین آزمایش یک موشک هستهای کروز به نام «بوروستنیک» رخ داده است. این نوع موشک از جمله تسلیحات جدید و استراتژیک است که سال گذشته ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، به آن مباهات کرده بود. یک مقام روس در سازمان روس اتم نیز گفته است که این آزمایش حاصل یک سال کار دقیق بود و اکنون یک کمیته دولتی در حال بررسی علت حادثه است. به گفته این مقام، دانشمندانی که در جریان انفجار کشته شدند، «نخبگان مرکز هستهای فدرال روسیه» بودند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در توئیتی به این حادثه واکنش نشان داد و گفت: «ایالات متحده از انفجار موشک ناکام در روسیه، اطلاعات زیادی به دست میآورد. ما، فناوری مشابه، اما پیشرفتهتر داریم. انفجار (موشک) "اسکای فال" روسی موجب نگرانی مردم درباره هوای اطراف تاسیسات و دورتر از آن شد. خوب نیست!»
از آنجا که به عقیده کاشناسان، انفجار روسیه به آزمایش یک موشک کروز هستهای مربوط میشود، اظهارات ترامپ، برخی از این کارشناسان را متحیر کرد. چرا که به گفته آنها آمریکا برنامه موشکهای کروز هستهای ندارد. در همین رابطه، ژوزف سرنسیونه، رئیس صندوق پلاشرز، که برای خلع سلاح هستهای تلاش میکند، در واکنش به توئیت ترامپ، توئیت کرد: «این عجیب است. ما (آمریکا) برنامه موشکهای کروز هستهای نداریم. ما در دهه ۱۹۶۰ تلاش کردیم یکی از اینها را بسازیم، اما حتی برای آن دیوانگان هستهای سالهای جنگ سرد هم، بسیار احمقانه و بیمصرف و بیرحمانه بود.»