چرا انگلستان در مساله ایران تعلل می‌کند؟

فرارو- انگلستان همچنان حامی برجام ماند. در حالی که انگلستان اولین کشوری بود که به ائتلاف نظامی آمریکا در خلیج فارس پیوست، در سفر بولتون به بریتانیا دو طرف توافق کردند فعلا در مورد ایران تصمیم نگیرند. همزمان با اعلام حمایت بوریس جانسون از برجام اخباری در مورد آزادی نفتکش‌های ایران و بریتانیا منتشر شد، اما به نظر می‌رسد رفتار بریتانیا در قبال ایران یکپارچه نیست. نکته دیگر اینکه رویکرد انگلیس و آمریکا در قبال ایران هم همپوشانی ندارد.

به گزارش فرارو، روز گذشته بوریس جانسون، نخست وزیر انگلیس در حاشیه سفر بولتون به این کشور اعلام کرد موضع این کشور درباره برجام تغییر نکرده است. بریتانیا همواره از حفظ برجام حمایت کرده است. بولتون که قرار بود در این سفر درباره موضوع ایران با مقامات بریتانیا گفتگو کند ابراز امیدواری کرد کشور‌های امضا کننده برجام به همان عیب‌هایی که آمریکا در این توافق رسید نیز برسند.

یک مقام ارشد دولت ترامپ در این زمینه به رویترز گفته است استدلال بولتون برای انگلیسی‌ها این خواهد بود که اگر لندن برجام را از بین‌رفته اعلام کند، این کار به اعمال فشار بیشتر بر ایران کمک خواهد کرد، اما انتظار نمی‌رود که چنین تصمیمی به زودی اتخاذ شود.

همچنین مشاور امنیت ملی آمریکا در لندن اعلام کرد گفتگو با مقامات انگلیسی در خصوص مسأله ایران، چین و شرکت هواوی بهتر است به تعویق افتد. این در حالی است که قرار بود مقامات انگلیس درباره موضوع ایران، چین و برگزیت گفتگو کند.به نظر می رسد به تعویق افتادن مذاکره در مورد ایران با اصرار طرف انگلیسی صورت گرفته باشد.

هرچند با روی کار آمدن بوریس جاسنون در بریتانیا انتظار می‌رفت انگلستان همگام با آمریکا رفتار تهاجمی در پیش بگیرد، اما سخنان شب گذشته بولتون و بوریس جانسون چنین سیگنالی مخابره نکرد. از طرف دیگر همزمان با این اظهارات بوریس جانسون اخباری در مورد آزادی نفتکش ایرانی منتشر شد. شب گذشته بر اساس طلاعات پایگاه‌های بین‌المللی کشتیرانی، اخبار ضد و نقیضی در مورد آزادی نفتکش گریس ۱ منتشر شد. ساعاتی پیش جلیل اسلامی، معاون امور دریایی سازمان بنادر به ایرنا گفت «انگلیس نیز علاقه مندی خود برای حل این مشکل (توقیف نفتکش ها) را نشان داده است و اسنادی که برای حل این موضوع کمک کننده باشد مبادله شده است».

اما این تماتم ماجرا نیست. هر چند زبان بوریس جانسون از همان زمان آخرین مناظرات نخست وزیری بین او و جرمی هانت در مورد ایران نرم‌تر شده بود، اما نزدیکی او و ترامپ می‌تواند به ائتلاف بین انگلیس و آمریکا بر علیه ایران منجر شود. بریتانیا ۱۴ مردادماه سال جاری و در روز‌های اول نخست وزیری جانسون اعلام کرد به ائتلاف نظامی آمریکا در خلیج فارس برای تامین امنیت کشتی‌های تجاری می‌پیوندد.

 

بن والاس، وزیر دفاع بریتانیا گفت: «ما همچنان به کار در کنار ایالات متحده و دیگران ادامه خواهیم داد تا به راه حلی بین‌المللی در تنگه هرمز دست پیدا کنیم». این "کنار هم بودن" آمریکا و بریتانیا، طرف‌های اروپایی را هم نگران است. تا کنون هیچ یک از کشور‌های اتحادیه اروپا به ائتلاف دریایی آمریکا نپیوسته و حتی کشور‌هایی مثل آلمان مخالفت خود را با این ائتلاف اعلام کرده‌اند . دولت قبلی بریتانیا پیشنهاد ائتلاف اروپایی داده بود نه آمریکایی.

‌هرچند به نظر می رسد آمریکا و انگلیس در خصوص برجام اتفاق نظر کاملی ندارند، اما تاکنون در مساله کشتیرانی هماهنگ عمل کرده اند. روز گذشته و همزمان با سفر بولتون به لندن، یک ناو جنگی نیروی دریایی انگلیس موسوم به «اچ ام اس کنت» برای پیوستن به ناو‌های آمریکایی مستقر در آب‌های خلیج فارس، روانه منطقه شد. اعزام این ناو انگلیسی به آب‌های خلیج فارس بخشی از همکاری لندن- واشنگتن با هدفِ ادعایی تأمین امنیت دریانوردی در خلیج فارس برای کشتی‌های تجاری است.

 

 

دوگانگی رفتار دیپلماتیک و امنیتی انگلیس در قبال ایران و همچنین تلاش بریتانیا برای برقرای توازن در سیاست خارجی احتمالا تا دو ماه دیگر رنگ و بوی دیگری خواهد گرفت و بریتانیا ناچار خواهد شد به یک سمت متمایل شود. بولتون معتقد است  اولویت حال حاضر انگلیس، خروج از اتحادیه اروپا در روز ۳۱ اکتبر است.

دکتر پیروز ایزدی، تحلیلگر مسائل اروپا و استاد دانشگاه در مورد دوگانگی رفتار انگلیس در قبال ائتلاف دریایی آمریکا در خلیج فارس و برجام به فرارو گفت: فکر می‌کنم تا به حال بریتانیا همگام با سایر کشور‌های اروپایی مایل بوده برجام را حفظ کند. اروپایی‌ها برجام را معاهده‌ای می‌دانند که می‌تواند به حفظ صلح و امنیت بین المللی کمک کند. با توجه به اینکه اروپا در همسایگی خاورمیانه است و هرگونه مسابقه تسلیحلاتی، به خصوص اتمی در این منطقه می‌تواند امنیت آن‌ها را تهدید کند نسبت به این مساله حساس هستند. برجام یکی از پیروزی‌های اروپایی‌ها به حساب می‌آید. برای همین در این زمینه، بریتانیا با ایالات متحده آمریکا کمی اختلاف دارد. هرچند بریتانیا احساس می‌کند بعد از برگزیت به آمریکا نیاز دارد و تا حدی به آمریکا نزدیک شده است.

 

این استاد دانشگاه در مورد مسکوت گذاشتن مساله ایران در سفر بولتون به انگلستان گفت: الان مهم‌ترین مساله در بریتانیا برگزیت است. تا تکلیف برگزیت روشن نشود دولت نمی‌تواند به اجرای سیاست‌های مد نظر خود بپردازد. برای همین بریتانیا و آمریکا مذاکرات در مورد ایران و چین را به بعد از ۳۱ اکتبر موکول کرده اند؛ چراکه تکلیف انگلستان با اتحادیه اروپا در آن زمان مشخص می‌شود.

این تحلیلگر مسائل اروپا در مورد رویکرد انگلیس بعد از خروج کامل از برجام نسبت به آمریکا و اتحادیه اروپا گفت: این مساله به این بستگی دارد که برگزیت بدون توافق باشد یا با توافق. اگر بریتانیا بدون توافق از اتحادیه اروپا خارج شود از اروپا دورتر می‌شود، ولی اگر با توافق باشد پیوند با اروپا را حفظ می‌کند. پس در صورتی که توافقی در کار نباشد همسویی انگلیس با آمریکا بیشتر خواهد شد.