اهداف سفر ماکرون به ایران؛ فرانسه به دنبال چیست؟

فرارو- رییس جمهور فرانسه به زودی و بعد از حدود نیم قرن به تهران سفر می‌کند. در شرایطی که سایر طرف‌های اروپایی برجام رابطه چندان مستحکمی با ایران ندارند، فرانسه بیش از پیش برای میانجیگری بین ایران و آمریکا به تکاپو افتاده است.

به گزارش فرارو، علی اکبر رنجبرزاده، عضو گروه دوستی پارلمانی ایران و فرانسه از احتمال سفر رئیس جمهور فرانسه در ماه جاری به ایران خبر داد. هرچند قرار بود این سفر در اواخر تیرماه صورت بگیرد و انجام نشد، اما اخیرا نماینده ماکرون دوبار به تهران سفر کرده و رییس جمهور ایران پیام مکتوبی برای ماکرون ارسال کرده است. این در حالی است که آلمان به عنوان دیگر طرف اروپایی برجام تلاش ویژه‌ای برای کاهش تنش‌ها صورت نداده و بریتانیا خود به عامل جدید برای تنش تبدیل شده است.

 

 

 

مهدی مطهرنیا، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بین الملل در مورد هدف فرانسه برای میانجیگری در رابطه بین ایران و آمریکا به فرارو گفت: منطق ادبیات اروپا از منظر تلاش‌های دمکراتیک در عرصه‌های سیاسی گوناگون از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. فرانسه از منظر کلاسیک کشور دمکراتیکی است که انقلاب کبیر در آن رخ داده است و خود را میراث دار انقلابی می‌داند که اساسا دمکراسی در غرب بر این انقلاب متکی است.

مطهرنیا افزود: پس فرانسوی‌ها در اروپا برای خود نوعی اعتبار و جایگاه ویژه قائل هستند و تلاش می‌کنند در برهه‌های گوناگون بین المللی که بحران‌های بین المللی حادث می‌شود نقش خود را ایفا کنند. این نخستین دلیل برای سفر ماکرون می‌تواند باشد.

این استاد دانشگاه افزود: نکته بعدی این است که خود ماکرون نماینده طیفی از اندیشگی در فرانسه است که تلاش دارد از یک طرف جایگاه فرانسه را حفظ کند و از طرف دیگر زمینه‌های شکل گیری تفکر مربوط به حزب خود را در برابر احزاب راستگرای افراطی به نمایش بگذارد. (در جهت شکل دادن به افکار عمومی در حوزه سیاست خارجی و قدرت حزب متبوع و شخص خودش در کاخ الیزه).

 

 

 

او ادامه داد: همواره فرانسوی ها، آلمان‌ها و انگلیسی‌ها در عین اینکه سه قطب اصلی اروپا را تشکیل می‌دانند در رقابتی تنگاتنگ تا مرز اصطکاک در دوره‌های گوناگون تاریخی بر سر مسائل بین المللی قرار گرفته اند. همانگونه که در ارتباط با ایران در دوره‌های گوناگون شاهد رقابت فرانسوی‌ها با انگلیسی‌ها و روس‌ها در جهت نفوذ در ایران بوده ایم. از دوره قاجار و پهلوی تا دوره کنونی می‌توانیم رگه‌هایی از این رقابت را ردیابی کنیم.

مطهرنیا افزود: در صحنه بین المللی در جغرافیای دیگری که محل تلاقی این متحدین از منظر رقابتی بوده است، همین نکته قابل ردیابی و پیگیری است. اکنون نیز ماکرون بر آن است که این جایگاه را حفظ کند و گسترش دهد؛ همانگونه که بار‌ها فرانسوی‌ها تلاش کردند فرماندهی نظامی جنوبی ناتو را از ایالات متحده در یک رقابت تنگاتنگ بگیرند؛ لذا این رقابت‌های تنگاتنگ برای ایجاد زمینه‌های مانور و نفوذ بیشتر در مناطق هدف مورد رقابت کشور‌های اروپایی را در طول تاریخ می‌بینیم.

این تحلیلگر مسائل بین الملل افزود: اکنون به هر تقدیر باید بپذیریم اگر ایران زمانی پل شمال و جنوب بود و پل پیروزی شمال و جنوب خوانده می شد، امروز تونل پیروزی شرق و غرب است و جایگاه ویژه‌ای در رقابت‌های استراتژیک میان قدرت‌های بزرگ اروپایی با آمریکا و کل قدرت‌های غربی با قدرت‌های شرقی از جمله پکن دارد.

مطهرنیا گفت: باید به این نکته نگاه معنادار داشته باشیم که اگر ماکرون بتواند التهاب کنونی را کاهش دهد، با وجود برجام و نقش اتحادیه اروپا، فرانسه می‌تواند در اتحادیه اروپا نقش پیشتاز تری را بر اساس جایگاه دیپلماتیک خود داشته باشد و منافع جدی خود را در آینده در ایران و در منطقه نوهارتلند یعنی فلات ایران که مهم‌ترین منطقه ژئو استراتژیک در قرن ۲۱ ام است به دست آورد. این‌ها موارد کمی نیست که ماکرون برای آن سرمایه گذاری نکند.

این استاد دانشگاه گفت: باید در نظر داشته باشیم چندبار این خبر مطرح شده است که ماکرون به تهران سفر خواهد کرد. حتی قبل از سفر آبه شینزو هم این خبر مطرح شد، اما در نهایت این سفر انجام نشد. بعد از سفر آبه و دیگر سفر‌هایی که انجام شد تا التهاب منطقه و مساله ایران و آمریکا را به عنوان یک تنش بین المللی که ممکن است پیامد‌های بزرگ فرامنطقه‌ای در جهان برجای بگزارد، اگر سفر ماکرون هم صورت بپذیرد و این سفر نتواند تنش بین دو کشور را حل کند می‌توان گفت آمریکا خواهد توانست اجماع سهل تری بر علیه ایران به وجود بیاورد.

مطهرنیا در پایان گفت: سفر ماکرون به تهران می‌تواند از این جهت حساسیت‌های بیشتری برانگیزد. این سفر بعد از سفر آبه یکی از مهم‌ترین گرانیگاه‌ها برای ایجاد اجماع بین المللی بر عیله ایران خواهد بود.