مردم به پیامکهای جعلی توجه نکنند؛ هنوز هیچ خبری از حذف یارانه ثروتمندان نیست. این جمله را روابط عمومی وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی اعلام میکند. حالا حدود ١٠ روز از تصویب حذف یارانه ثروتمندان در هیأت دولت میگذرد و کلاهبرداران دست به کار شدهاند و پیامک حذف یارانه جعلی برای مردم میفرستند.
به گزارش شهروند، از سمت دیگر آخرین نوبت واریز یارانه نقدی با مشکلاتی همراه شد و دیروز تعدادی از مردم متوجه شدند که برخلاف همیشه یارانه به حسابشان نیامده است و تصور کردند که از جرگه یارانهبگیران حذف شدهاند. این در حالی است که سازمان هدفمندی یارانهها اعلام کرد که مشکلی وجود ندارد و تعدادی از بانکها برای واریز یارانه دچار اختلال شدهاند.
با این حال پیگیریها از وزارت کار به عنوان متولی حذف یارانههای نقدی حاکی از آن است که فعلا خبری از این موضوع نیست و البته اگر خبری شد، تصمیمها بر این است که ثروتمندان را از تعدد سفرهای خارجی و تعداد ملک و املاکشان شناسایی کنند.
معیار تشخیص پولدارها
حذف یارانه ثروتمندان بارها خبرساز شده است، اما درنهایت اتفاق خاصی رخ نداده است. مهمترین چالشی که متولیان اعلام میکنند که برای حذف یارانه با آن مواجه هستند، این است که ثروتمندان به راحتی قابل شناسایی نیستند و بانکهای اطلاعاتی شفافی از میزان دارایی افراد در دسترس نیست. پیش از این دولت تصمیم داشت به حسابهای بانکی افراد سرک بکشد تا پولدارها را شناسایی کند، اما سازمان بازرسی کل و بانکها با این مسأله موافقت نکردند و حالا شنیدهها از وزارت کار حاکی بر آن است که گزارش صاحبان چندین ملک و خانه و آنهایی که بیشتر از بقیه به سفر خارجی میروند به سازمان هدفمندی یارانهها ارسال شود تا یارانهشان حذف شود.
پیشتر از این چهار معیار شناسایی پردرآمدها طبق مصوبه مجلس شرایط اقلیمی، بعد خانوار، محل سکونت و میزان درآمد اعلام شده بود.
بدون فرمول مشخص، قانون قابل اجرا نیست
آنچه کارشناسان و دستاندرکاران اقتصاد کشور از دولت انتظار دارند مواجهه هر چه سریعتر با واقعیت و اجتناب از محافظهکاری است. به گفته آنها با وجود تصویب چندباره حذف یارانه ثروتمندان بسیاری از کارشناسان امید چندانی به اجرای این قانون ندارند.
هادی حقشناس، اقتصاددان پیشتر با اشاره به اینکه هنوز مشخص نیست به چه طریق باید یارانه دهکهای پردرآمد حذف شود، گفت: «نحوه حذف دهکهای پردرآمد همانند سال ۹۶ اجرایی میشود، در سال ۹۶ نیز دولت اجازه داشت که یارانه ۲۴میلیون نفر را قطع کند، اما واقعیت موضوع این است که اگر فرمول نداشته باشیم و بخواهیم بدون روش جیب ۸۰میلیون نفر را بگردیم و مشاهده کنیم که چه شخصی پول دارد و چه شخصی پول ندارد با سیاست دولت مغایر است.»
یارانههای عجیب و غریب به ثروتمندان
با این حال گفته میشود رقمی که ثروتمندان یارانه میگیرند خیلی بیشتر از این حرفهاست و متوسط یارانه پنهان مستقیمی که هر خانوار ایرانی سالانه دریافت میکند حدودا به ۱۰میلیون تومان میرسد. در این بین متوسط دریافتی یارانه پنهان دهک دهم بیشتر از هفت برابر دهک اول است. علاوه بر یارانه نقدی ۴۵هزار و ۵۰۰ تومانی که در هر ماه از سوی دولت پرداخت میشود، یارانههای غیرنقدی نیز شامل یارانه حاملهای انرژی، کالاهای اساسی و دارو به طور غیرمستقیم در اختیار جامعه قرار میگیرد.
حقشناس در اینباره گفت: «در سال گذشته دولت میلیاردها تومان ارز ٤٢٠٠ تومانی برای واردات کالاهای اساسی پرداخت کرد، اما در بازار خبری از کاهش قیمتها نبود. در این شیوه نیز کسانی که مصرفشان بیشتر است که عمدتا از طبقات بالاتر هستند، بیشتر از یارانههای دولت بهرهمند میشوند.»
به گفته حقشناس، برخی از تولیدکنندگان یارانههای مردم را به نام تولیدکننده میگیرند و درنهایت هنگام فروش محصولات خود آن را به صورت آزاد به فروش میرسانند. این شرایط باعث میشود تا هزار هزارمیلیارد تومان نصیب گروهی از اقشار جامعه شود که اساسا هیچ کارکرد مناسبی هم برای اقتصاد ندارند.
سهم یارانه از هزینهها بسیار کوچک شد
با این حال این روزها دیگر یارانه نقدی هم رقمی به بزرگی گذشته نیست. حدود ١٠ سال از اجرای قانون هدفمندسازی یارانهها و پرداخت یارانه ٤٥هزار و ٥٠٠ تومانی میگذرد. یارانهای که در آن سالها کفاف خرید ١٥ کیلو مرغ را میداد، این روزها با آن میتوان تنها ٣ کیلو مرغ خرید. از طرفی کمیته دستمزد شورای عالی کار اسفند پارسال هزینه ماهانه زندگی خانوارهای کارگری را سهمیلیون و ۷۶۰هزار تومان اعلام کرده بود. یک حساب کتاب سرانگشتی به خوبی نشان میدهد که یارانه پرداختی تنها ٠,٠٨ هزینههای یک خانواده را پوشش میدهد.