فرارو- دو فرستاده یکی از اروپا و یکی از آسیا، ظاهرا آنها به دنبال حل و یا کاهش تنش میان ایران و ایالات متحده آمریکا هستند. هایکوماس وزیر خارجه آلمان روز گذشته وارد تهران شد و با مقامات ایرانی دیدار کرد. شینزوآبه نخست وزیر ژاپن نیز فردا وارد تهران میشود و با مقامات عالی ایران دیدار میکند.
هایکو ماس دیروز با ظریف و روحانی دیدار کرد
به گزارش فرارو، سفر وزیر خارجه آلمان نشان داد که اروپا نمیتواند و یا نمیخواهد بیش از این برای برجام مایه بگذارد. تنها اقدام اروپا تا کنون راه اندازی سازوکار اینستکس است که آن هم هنوز نتوانسته به اهداف خودش برسد.
روز گذشته هایکو ماس با ظریف و حسن روحانی دیدار کرد. در این دیدارها ماس سعی کرد از موضع اروپا در قبال برجام دفاع کند. ماس گفت: "ما و اتحادیه اروپا به دنبال کاهش تنشها در منطقه هستیم و در این راستا از هیچ تلاشی دریغ نخواهیم کرد."
او خروج یکجانبه آمریکا از برجام را اقدامی اشتباه و نادرست قلمداد کرد و افزود: «آلمان با سیاستهای امریکا علیه ایران اختلافنظرهای زیادی دارد و تلاش میکند تا با همکاری دیگر کشورهای اروپایی بویژه فرانسه و انگلیس برجام را حفظ کرده و تعهدات خود را عملیاتی کند.»
با این حال او در نشست خبری تاکید کرد «ما میدانیم که تحقق منافع اقتصادی که به ایران در پی توافق هستهای (برجام) وعده داده شده، تا حد زیادی بدون امریکاییها دشوار است.» او به نوعی گفت که اروپا نه میخواهد و نه قادر است که «معجزهای» کند.
با این حال او افزود: «اما من معتقدم که منفعت سیاسی و راهبردی در این است که این توافق و نیز مذاکره با اروپا حفظ شود و این موضوع را باید تهران هم به رسمیت بشناسد.»
از سوی دیگر وزیرخارجه و رییس جمهور ایران خواستار اجرای کامل برجام از سوی اروپا شدند. روحانی از اروپا خواست که مقابل "تروریسم اقتصادی" آمریکا علیه ایران مقاومت کند.
خواستهای که به نظر میرسد اروپا نه میخواهد و نه میتواند آن را محقق کند.
هایکوماس به نوعی به عنوان نماینده اروپا به تهران آمد تا دیدگاه اروپا را به ایران منتقل و موضع رسمی ایران را هم دریافت کند. به نظر میرسد در مذاکرات دیروز این اتفاق رخ داد و روشن شد که ایران نباید امیدی به اروپا داشته باشد. چراکه قرار نیست چیزی فراتر از سازوکار مالی اینستکس آن هم به صورت ناقص اجرایی شود.
در سوی دیگر ایران نیز موضع قاطع خود را اعلام کرد؛ "اجرای کامل برجام."
امروز رسانههای ایران به سفر ماس به تهران واکنشهای تندی نشان دادند. اصولگرایان که شمشیر را از رو بستند و وزیر خارجه آلمان را به تندی نواختند. رسانههای اصولگرا تا جایی پیش رفتند که حتی ماس را متهم به نگاه "فاشیستی" کردند.
تیتر روزنامه جوان درباره سفر ماس به تهران
روزنامه جوان وابسته به سپاه پاسداران درباره سفر ماس نوشت: "پسماندههای متعفن نازیسم و فاشیسم در روح ضعیفترین اروپای تاریخ حلول کرده است تا به آنان هویتی تازه بدهد. اما ظاهراً تراوشات تهوعآور ذهن خودپسند اروپاییها فقط به درد مومیایی کردن لاشه پوسیده برجام میخورد و در هر عرصه دیگری، اروپا اکنون یک منفعل بیچاره است."
روزنامه کیهان نیز سخنان هایکوماس در ایران را "فضولی" خوانده و گفته که وزیر خارجه آلمان دیروز باید از ایران عذرخواهی میکرد. کیهان در اقدامی نادر از سخنان ظریف دفاع کرده و آن را مقتدرانه خوانده، اما رفتار هایکوماس را زشت و زندده توضیف کرده است.
روزنامه رسالت هم با استناد به جملات هایکو ماس اروپا را در اجرای برجام عاجز دانسته است. صبح نو و نیز از خط و نشان ظریف در دیدار با ماس حرف زده است.
با وجود اینکه رسانهها اصولگرا به وزیر خارجه آلمان انتقادهای تندی کرده اند، اما رسانههای اصلاح طلب و میانه رو نیز به نتایج سفر ماس خوشبین نیستند. آنها به تندی اصولگرایان نظر نداده اند، اما معتقدند سفر وزیر خارجه آلمان به تهران هیچ دستاوردی نداشته است.
روزنامه همشهری از "اعتراض ظریف و اعتراف ماس" سخن گفته است و شرق نیز هشدار ظریف درباره اینکه "شروع کننده جنگ با ایران پایان دهنده آن نخواهد بود" را برجسته کرده است.
به این ترتیب به نظر میرسد، ناظران رویکرد مثبتی به اروپا ندارند و به اقدامات آینده کشورهای اروپایی برای حفظ برجام خوشبین نیستند. یعنی سفر ماس نوعی آشکار سازی برنامه اروپا در قبال برجام و اتمام حجت تهران با این اتحادیه بود.
پیشتر سخنگوی وزارت خارجه آلمان گفته بود سفر هایکو ماس به ایران با "توافق و هماهنگی" بریتانیا و فرانسه انجام میشود. به گفته او درباره این سفر با مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا نیز صحبت شده است.
آبه پیش از سفر به تهران با ترامپ دیدار و گفت و گو کرد
نگاهها به سفر آبه به تهران
اما مهمتر از سفر ماس، سفر شینزو آبه به تهران است. نخست وزیر ژاپن به نوعی به عنوان فرستاده ترامپ در روزهای پایانی هفته جاری به تهران سفر کند.
این نخستین سفر یک نخست وزیر ژاپنی به ایران پس از انقلاب اسلامی خواهد بود.
سفر شینزو آبه به تهران پس از سفر ترامپ به ژاپن قطعی شد. در آن سفر رییس جمهور آمریکا چراغ سبز لازم را به آبه برای سفر به تهران داد.
حالا رسانهها هدف از این سفر را میانجیگری میان ایران و آمریکا اعلام میکنند.
یوشیهیده سوگا دبیرکل کابینه ژاپن و سخنگوی دولت این کشور امروز (سهشنبه) در جمع خبرنگاران درباره سفر آتی آبه به تهران گفت که آبه سفر سه روزه خود را روز ۱۲ ژوئن (۲۲ خردادماه) به امید کاهش تنشها میان واشنگتن و تهران آغاز میکند. سوگا در ادامه تصریح کرد که آبه و «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا امروز در خصوص سفر نخستوزیر ژاپن به ایران گفتوگوی تلفنی داشتند.
آبه برای این سفر نه تنها با آمریکا بلکه با اسرائیل نیز مذاکره کرده است.
حساب توئیتری نخست وزیر اسرائیل روز جمعه ۱۷ خرداد در پیامی اعلام کرد که بنیامین نتانیاهو پیش از سفر شینزو آبه نخست وزیر ژاپن به تهران، با او تلفنی گفتگو کرده است.
در این پیام توئیتری آمده، شینزو آبه در این گفتوگوی تلفنی، «اطلاعات مربوطه را در آستانه سفر خود به ایران به آگاهی بنیامین نتانیاهو رسانده است.»
اهمیت ویژه سفر آبه در این است که قرار است او با رهبر معظم انقلاب دیدار و گفتگو کند.
سفر آبه در این شرایط برای ناظران داخلی ایران نیز اهمیت فراوانی دارد. آنها منتظرند ببینند که نخست وزیر ژاپن حامل چه پیامی از سوی دونالد ترامپ است. در روزهای اخیر مقامات آمریکایی بارها اعلام کرده اند که حاضر به مذاکره بدون پیش شرط با ایرانند، از سوی دیگر با تحریم پتروشیمی فشارها به ایران را افزایش داده اند.
در رسانههای ایران دو رویکرد نسبت به سفرآبه به تهران وجود دارد. رویکرد اول از سوی اصولگرایان است که سفر نخست وزیر ژاپن را همچون سفر وزیر خارجه آلمان به تهران میدانند. البته اصولگرایان و مخالفان سرسخت مذاکره با آمریکا با ادبیات متفاوتی درباره این دو سفر سخن میگویند.
البته رویکرد اصولگرایان کمی متناقض هم هست. به نظر میرسد آنها نیز منتظرند ببینند آبه حامل چه پیامی است، در نتیجه با محافظه کاری بیشتر از آن سخن میگویند.
نگاه روزنامه کیهان به سفر ماس و آبه به تهران
روزنامه کیهان دو روز پیش درباره این سفر نوشت: "برخلاف برخی فضاسازیها، مقامات ژاپن و آلمان برای میانجیگری و حفظ برجام و ارتقای روابط اقتصادی به ایران نمیآیند، بلکه اینها تنها در نقش «پیامرسانهای ترامپ» به ایران سفر میکنند و هدف اصلی صرفا دلالی برای پیادهسازی خواستههای زیادهخواهانه رئیسجمهور آمریکا است."
روزنامه جوان نیز معتقد است که آبه برای "میانجیگری" به تهران نمیآید. این روزنامه در گزارشی نوشته است "در حالی که ژاپنیها خود اذعان دارند برای میانجیگری میان ایران و آمریکا نیامدهاند، اما برخی چهرههای اصلاحطلب میخواهند به زور هم که شده آبه را میانجی معرفی کنند! رویکردی کدخداپرستانه که نشان از خودفروختگی در برابر ترامپ و سیاستهای ضد انسانیاش دارد! "
روزنامه جوان همچنین در یادداشتی تاکید کرده است: «در آستانه سفر برخی مقامات دیپلماتیک کشورهای غربی و همچنین شرقی به کشورمان شاهد تلاش برای آغاز موجسازی گسترده رسانهای برای بزرگنمایی نتایج احتمالی این دیدارها در سطح جامعه از سوی برخی رسانههای نزدیک به دولت هستیم.»
در واقع رسانههای اصولگرا معتقدند که سفر آبه تفاوت زیادی با دیگر سفرهای دیپلماتیک ندارد و نباید آن را به عنوان یک سفر حیاتی تعبیر کرد. این رسانهها به نوعی معتقدند که این سفرها "دامی" است برای کشاندن ایران به پای میز مذاکره.
با این حال این رویکرد و تحلیل بیشتر در لابه لای مواضع اصولگرایان وجود دارد و آنها نگاه خود را نسب به سفر نخست وزیر ژاپن کاملا روشن نکردند.
رسانههای اصولگرا که پس از سفر ماس به تهران به او حمله کردند حالا منتظرند آبه به تهران بیاید، پس از آن در این باره سخت گویند، مخصوصا اینکه قرار است آبه با رهبر انقلاب نیز دیدار کند. مصلحت سنجی اصولگرایان باعث شده فعلا در این باره با احتیاط سخن بگویند.
روزنامه اصلاح طلب ابتکار ماموریت نخست وزیر ژاپن را دشوار می داند
اما در سوی دیگر رسانههای میانهرو و اصلاحطلب ماهیت "میانجیگرانه" سفر نخست وزیر ژاپن را برجسته میکنند. این رسانهها امید زیادی به این نتایج این سفر دارند.
اصلاح طلبان اهمیت سفر آبه را بسیار بالا میدانند و معتقدند که کشور باید از این موقعیت به خوبی استفاده کند.
هر چند در این موقعیت زمانی و مقامی مقداری با روحیه ژاپنی ها در تعارض است ، یاد نمیدم که آنها میانجیگری کرده باشند ، بهمین دلیل سفر از اهمیت برخوردار است ، خاصه که اروپا طی یکسال گذشته کجدار ومریز سعی بر حفظ برجام داشتند که آب پاکی را ماس دیروز با گفتن نداشتن انتظار معجزه از آنها روی دست ایران ریخت . خلاصه بنظرم با توجه به سر در گریبان داشتن اکثریت کشورهای صنعتی در مراوده با صهیونیزم اقتصاد جهانی حتی آمریکا که انتخاب ترامپ با پشتوانه سرمایه داران یهودی آمریکا بر کرسی قدرت نشانده شده وتا کنون مو به مو اوامر آنها که از دهان ناتانیاهو درمیاد انجام میدهد . بقیه تکلیفشان روشن است .اگر اسرائیل هراس نداشت تا کنون آمریکا به ایران حمله کرده بود . والا چه جائی برای سرمایه گذاری بهتر از ایران ، انرژی فراوان وارزان ، نیروی جوان ماهر وتحصیلکرده باز با نرخ ارزان . فرهنگ عمومی مردم ایران که زبانزد عام وخاص از قدیم نزد خارجیان بوده وهست . بقول بنده خدائی عین هلو