آزادی نزار زکا؛ آیا معامله‌ای در کار است؟

 

فرارو- گزارش‌های خبری حاکی از آن است که آزادی شهروند لبنانی محبوس در ایران به درخواست رئیس‌جمهور لبنان انجام شده، ولی دبیر کل حزب الله لبنان نیز در این آزادی نقش کمک‌کننده ایفا کرده است.

به گزارش فرارو، منابع خبری ایرانی و لبنانی می‌گویند نزار زکا، شهروند لبنانی که از حدود چهار سال پیش به اتهام جاسوسی برای آمریکا در ایران زندانی است، بزودی به مقامات لبنانی تحویل داده می‌شود. عباس ابراهیم، رئیس دستگاه امنیت عمومی لبنان، که برای پیگیری آزادی زکا در ایران به سر می‌برد، روز دوشنبه اعلام کرد مقامات ایران، زکا را روز سه‌شنبه آزاد خواهند کرد و این زندانی به همراه او به لبنان بازمی‌گردد.

یک منبع آگاه ایرانی نیز در گفتگو با خبرگزاری فارس، اظهارات ابراهیم را تایید کرده و گفته آزادی زکا ظرف چند ساعت آینده انجام خواهد شد. همین خبرگزاری پیش‌تر اعلام کرده بود که آزادی زکا «به درخواست و میانجیگری سیدحسن نصرالله، دبیر کل حزب الله لبنان صورت گرفته بود.»، اما اندکی بعد این روایت را تکذیب و تصریح کرد که نصرالله نقشی در آزادی زکا نداشته و میانجیگری در این زمینه توسط میشیل عون، رئیس‌جمهور لبنان، صورت گرفته است.

اما رسانه‌های لبنانی، از جمله محافل خبری نزدیک به حزب الله، روایت نسبتا متفاوتی مطرح می‌کنند. طبق روایت این رسانه‌ها، عون از همتای ایرانی خود، حسن روحانی، درخواست کرده بود که زکا را آزاد کند. ابراهیم نیز با آمریکا و ایران در این زمینه مذاکره کرد و سپس نصرالله از محافل اطلاعاتی ایران خواست که کار ابراهیم را تسهیل کنند.

نزار زکا، شهروند لبنانی و دارای اقامت دائم در آمریکاست. او در سپتامبر ۲۰۱۵، به عنوان کارشناس فناوری اطلاعات به دعوت دولت ایران برای شرکت در یک کنفرانس کارآفرینی به تهران سفر کرد، اما در جریان این سفر به اتهام جاسوسی برای آمریکا بازداشت و سپس به ۱۰ سال زندان محکوم شد.

سرانجام پس از چهار سال حبس، زکا روز سه شنبه به همراه ابراهیم به بیروت بازمی‌گردد. ابراهیم دو بار با عون تماس گرفته و تاکید کرده است که مراحل قانونی و اداری آزادی زکا طی شده و این زندانی بزودی به لبنان بازمی‌گردد. ابراهیم به روزنامه «الجمهوریه» لبنان گفته است دستگاه امنیت عمومی از همان آغاز برای آزادی زندانی یادشده تلاش می‌کرد.

 

روزنامه «الاخبار» نزدیک به حزب الله، روایت کاملتری از پشت پرده آزادی زکا ارائه کرده است. به نوشته این روزنامه، ابراهیم از یک سال پیش بنا به درخواست عون برای آزادی زکا تلاش کرد. در آن زمان، او با سران حزب الله تماس گرفت و از آنان در گشودن کانال تماس با ایران کمک خواست. نصرالله نیز شخصا این پرونده را پیگیری کرد و برای ابراهیم در دستگاه‌های مختلف ایران، خصوصا وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه، کانال‌هایی باز کرد. در مقابل، ابراهیم به منظور گرفتن امتیازی در ازای زکا، با آمریکا وارد مذاکره شد و با مقامات آمریکایی در آژانس اطلاعات آمریکا، کنگره و دیگر نهاد‌ها دیدار کرد. ابراهیم با قاسم تاج الدین، بازرگان لبنانی، نیز دیدار کرده است. تاج الدین، به اتهام ارتباط با حزب الله به پنج سال زندان و پرداخت ۵۰ میلیون دلار در آمریکا محکوم شده است. ظاهرا، ابراهیم درخواست کرده است در ازای آزادی زکا، تاج الدین نیز از زندان آمریکا آزاد شود، اما به گفته الاخبار، تاج الدین و وکیلش این امر را نپذیرفتند. چون پذیرش این امر، به معنای تایید اتهام ارتباط با حزب الله است. سپس ابراهیم بار دیگر به ایران بازگشت.

الاخبار ادامه داد هنگامی که مقامات ایران، نظر نصرالله را درباره این مسئله جویا شدند، او از آنان خواست که ماموریت ابراهیم را تسهیل کنند و آنچه عون می‌خواهد را به او بدهند. خصوصا که زکا شهروند لبنانی است و استمرار حبس او اثرات منفی در لبنان دارد. ابراهیم تاکید کرده است که آزادی زکا بخشی از یک تبادل زندانیان نیست.

گفتنی است که محمد جواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، در سفر اخیرش به نیویورک صریحا به آمریکا پیشنهاد تبادل زندانیان را مطرح کرده بود. اما دولت آمریکا این پیشنهاد را رد کرد و خواستار آزادی بدون قید وشرط زندانیان آمریکایی در ایران شد. به نظر می‌رسد که آزادی زکا بخشی از یک معامله تبادل زندانی نیست. چرا که هنوز هیچ گزارشی از آزاد شدن زندانیان نزدیک به ایران یا حزب الله در غرب منتشر نشده است.

 

با این حال، برخی محافل رسانه‌ای لبنانی گمانه‌زنی‌هایی درباره وجود یک معامله تبادل زندانی در سطح منطقه مطرح کرده‌اند. روز دوشنبه همزمان با اعلان آزادی زکا، امارات متحده عربی سه زندانی لبنانی متهم به ارتباط با حزب الله را آزاد کرد. این زندانیان به اتهام تاسیس «هسته تروریستی» مرتبط با حزب الله و ایران در امارات بازداشت شده بودند.