فرارو- سیلاب اخیر در نقاط مختلف کشور برای مدتی فضای خبری را از مسائلی همچون برجام افای تی اف دور کرد، اما حالا توئیتهای بحث برانگیز سفیر فرانسه در آمریکا، باز هم این موضوع را به کانون بحثهای رسانهای کشور باز گردانده است.
ژرارد آرو سفیر فرانسه در آمریکا
به گزارش فرارو، ژرار آرو، سفیر فرانسه در واشنگتن روز شنبه در صفحه توئیتر خود اعلام کرده بود که ایران پس از انقضای برجام حق غنی سازی اورانیوم نخواهد داشت. او تاکید کرده بود که پس از سال ۲۰۲۵ و در صورت غنی سازی اورانیوم از سوی تهران تحریمها علیه ایران بار دیگر وضع خواهند شد.
آرو نوشته بود همان طور که در سال ۲۰۰۲ اروپاییها گفتند که غنیسازی اورانیوم در غیاب یک برنامه هستهای معتبر غیرنظامی، غیرقانونی است در سال ۲۰۲۵ (بعد از انقضای برجام) هم واکنش همین خواهد بود.
او با اشاره به "بند غروب" توافق هستهای نوشت که بعد از برجام "غروبی در کار نخواهد بود." بند غروب برجام به محدویتهایی در فعالیت هستهای ایران اشاره دارد که بعد از انقضای مدت پیشبینی شده در این سند به خودی خود لغو خواهند شد.
این بند یکی از موارد اصلی انتقاد مقامهای آمریکایی و اسرائیلی و دیگر مخالفان برجام به این توافق است. آمریکا حدود یک سال پیش با استناد به همین انتقادات از برجام خارج شد.
پس از این رشته توئیت از سوی سفیر فرانسه عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه در واکنش به سخنان او اعتراض کرد. معاون وزیر امور خارجه در صفحه توئیتر خود نوشت: «اگر توئیتهای ژرار آرو بیانگر موضع فرانسه باشد با نقض جدی موضوع و هدف برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد روبرو هستیم.»
او همچنین خواستار اظهارنظر رسمی پاریس در مورد توئیتهای ژرار آرو شده بود.
این اتفاق همزمان شد با حضور فیلیپ تیهبو سفیر جدید فرانسه در تهران، تیهبو پس از تقدیم استوار نامه خود به محمد جواد ظریف وزیر خارجه، برای پاسخگویی درباره اظهارات همتایش در واشنگتن به وزارت خارجه احضار شد.
براساس گزارشها در این جلسه طرف ایرانی با اشاره به توییتهای منتسب به سفیر فرانسه در واشنگتن که محتوای آنها از نظر کشورمان به هیچ عنوان قابل پذیرش نیست، خواستار توضیح دولت فرانسه شده و اعلام کرد در صورتی که اظهارات مزبور مورد تائید دولت فرانسه بوده و بیان کننده مواضع رسمی این کشور باشد، این امر در مخالفت آشکار با اهداف و مفاد برجام خواهد بود و چنانچه به نحوی رضایت بخش به این مساله رسیدگی نشده و موضوع فیصله نیابد، جمهوری اسلامی موضوع را براساس سازوکارهای پیش بینی شده در برجام پیگیری نموده و حق خود برای هرگونه واکنش مقتضی را محفوظ میداند.
در واکنش، سفیر فرانسه در تهران ضمن ابراز بی اطلاعی از توئیتهای منتسب به سفیر کشورش در واشنگتن، بر اراده سیاسی این دولت بر اجرای کامل مفاد برجام تاکید ورزیده و اعلام نمود مراتب را بلافاصله به پاریس گزارش خواهد نمود.
پس از این تحولات سفیر فرانسه در آمریکا توئیتهای خود را حذف کرد.
با این حال میتوان گفت با اتفاق رخ داده اختلاف تهران و اروپا بر نحوه اجرای برجام بدون آمریکا وارد فاز تازهای شده است. قطعا حذف توئیت سفیر آمریکا را نمیتوان ناشی از تغییر دیدگاه او دانست. آن توئیتها حداقل میتواند نشان دهنده آن باشد که در میان دیپلماتهای فرانسوی تفسیری اینچنینی نیز از برجام وجود دارد.
سفیر جدید فرانسه در تهران پس از تقدیم استوار نامه خود به ظریف، به وزارت خارجه احضار شد
از طرف دیگر ایران در ماههای اخیر بارها از نحوه عملکرد اروپا در قبال برجام انتقاد کرده است. دولتمردان معتقدند اروپا تاکنون کند و ناکارآمد حرکت کرده و به تعهداتش در قبال برجام عمل نکرده است.
پس از ارائه راهکار اینستکس از سوی اروپا، ایران نیز سازوکار متناظر با آن را راه اندازی کرد. محمد جواد ظریف حالا میگوید "اکنون اروپاییها هیچ بهانهای در اجرای تعهداتشان و شروع به کار ندارند."
او تاکید کرد: «اروپاییها باید تلاش و فعالیت کنند که بتوانند تعهدات خود را انجام دهند. آنها بسیار عقب هستند و نباید این گونه تصور کنند که ایران منتظر آنها میماند.»
واکنشها در داخل ایران به توئیتهای سفیر فرانسه
رسانههای اصولگرا پس از توئیتهای سفیر فرانسه در آمریکا به سرعت وارد گود شدند و تحلیلهای خود را در این باره ارائه کردند. رسانههایی که از اساس مخالف برجام بودند. روزنامه جوان وابسته به سپاه پاسداران با تیتر درشت "فرانسه آخرِ برجام را لو داد" نوشته است: «ظاهراً فرانسویها میخواهند برجام را حفظ کنند، ولی هدف این حفظ کردن، دائمی کردن محدودیتهای هستهای است که ایران طبق برجام به پایبندی موقت به آنها متعهد شده است.»
روزنامه سپاه تاکید کرده است که حالا با گذشت نزدیک به یک سال از زمان خروج امریکا از توافق هستهای، اروپاییها آرام آرام دارند موضعگیریهایی را آشکار میکنند که احتمالاً ۱۰، ۷ یا ۲۰ سال دیگر قرار است آن را آشکار کنند!
روزنامه وطن امروز نیز با تیتر "نمک روی زخم برجام" به سخنان سفیر فرانسه پرداخته است. این روزنامه نوشته است: «با خروج رسمی آمریکا از برجام، رفتارهای تروئیکای اروپایی حاضر در برجام نشان میداد این کشورها نیز با وجود ژستها و مواضع علنی، اما در عمل به همان راهی میروند که آمریکا رفته است.»
وطن امروز معتقد است سخنان سفیر فرانسه نقض برجام است، اما "اروپاییها نهتنها تعهدات برجامی خود را انجام نمیدهند بلکه مفاد آن درباره ایران را نیز قبول ندارند. " به نوشته وطن امروز این میتواند در یک معنای دقیقتر به به مثابه خروج رسمی یا زمزمههای خروج علنی اروپا از توافق هستهای باشد.
روزنامه کیهان هم از "تشدید گستاخی اروپا در سایه انفعال دستگاه دیپلماسی" سخن گفته است. کیهان نوشت: «کشورهای اروپایی بعد از خروج آمریکا از توافق هستهای برجام وعده دادهاند با تضمین منافع اقتصادی ایران، این توافق را حفظ کنند. این کشورها، علیرغم ایستادگیهای لفظی و سیاسی در برابر اقدام آمریکا تا کنون موفقیتی در اقدامات عملی وعدهداده شده برای حفظ این توافق کسب نکردهاند.»
روزنامه صبح نو و سیاست روز نیز از نقض برجام توسط اروپا نوشته اند.
اما در میان روزنامههای اصلاح طلب روزنامه اعتماد کمی رویکرد متفاوت تری به ماجرا داشته و اقدام سفیر فرانسه در آمریکا را "گاف" تلقی کرده است با این حال اعتماد هم برجام را در وضعیت "قرمز" میداند. این روزنامه نوشته است: «رفتارهای زیگزاگی اروپا در قبال اجرای تعهدات، خاطره روزهایی را برای ایران زنده کرده که فرانسویها به منظور متقاعد کردن دونالد ترامپ برای باقی ماندن در توافق هستهای پیش از اردیبهشت ۱۳۹۷ به وی وعده دادند که اگر در برجام بماند در آیندهای نه چندان دور با تهران برای تمدید تاریخهای انقضای موجود در برجام دوباره مذاکره خواهند کرد.»
به نوشته اعتماد: "پاریسنشینها یک بار در اردیبهشت سال گذشته شاهد بودند که چگونه تلاشهای آنها برای راضی نگاه داشتن ترامپ ره به جایی نبرد و در نهایت رییسجمهور امریکا با پشت کردن به تعهدی چندجانبه و با رویای مذاکره دوباره با تهران از برجام خارج شد. با وجود این تجربه آنچه اروپا هنوز به آن واقف نشده، تبعات کنارهگیری ایران از برجام است. هر چند که تصمیم تهران تاکنون تغییر نکرده و به اجرای تعهدات خود در برجام وفادار است، اما به قول محمدجواد ظریف این صبر همیشگی نخواهد بود."
روزنامه آفتاب یزد هم از احتمال تغییر رویکرد ایران در قبال برجام سخن گفته است. این روزنامه به نقل از محمد علی بصیری استاد روابط بین الملل نوشته است: "ایران در بحث برجام ممکن است بخواهد حرکت دیگری را انجام دهد. باید منتظر بود و گام بعدی اروپاییها را دید و اینکه آنها میخواهند در چه مسیری قدم بگذارند. آیا همین روند ادامه داراست یا رویکردهای اروپا مثبت میشود."
برجام با خروج امریکا پارسال مرد و رفت پی کارش.