کیتی بومن، عکاس سیاهچاله کیست؟

همزمان با انتشار اولین عکس از یک سیاهچاله، نام یک زن جوان هم سر زبان‌ها افتاد: کیتی بومن، دانشمند ۲۹ ساله‌ای که بانی اصلی الگوریتمی بود که داده‌های دریافتی از تلسکوپ‌ها را به تصویری که همه دیده‌ایم بدل کرد.

به گزارش بی بی سی، عکس تاریخی سیاهچاله که چهارشنبه ۱۰ آوریل ۲۰۱۹ منتشر شد، تصویر بازسازی شده پدیده‌ای است که ۵۰۰ میلیون تریلیون کیلومتر از زمین فاصله دارد.

روزی که این تصویر در رسانه‌ها منتشر شد، عکسی هم از کیتی بومن منتشر شد در لحظاتی که منتظر است عکس روی نمایشگر لپتاپش ظاهر شود. او زیر عکسش در فیسبوک نوشته بود: "ناباورانه منتظرم اولین تصویری که از یک سیاهچاله درست کرده‌ام آماده شود. "

کیتی بومن از سه سال پیش مشغول نوشتن الگوریتمی بود که از داده‌های تلسکوپ‌ها این عکس را بسازد. آن زمان در موسسه فنآوری ماساچوست (ام‌آی‌تی) دانشجو بود. اما در حال حاضر استادیار موسسه فنآوری کالیفرنیا است.

اولین تصویری که بشر از یک سیاهچاله ساخته، برآمده از داده‌های هشت تلسکوپ است

در تکمیل الگوریتم محققان دیگری هم نقش داشتند: از آزمایشگاه علوم کامپیوتر و هوش مصنوعی ام‌آی‌تی، مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونین، و رصدخانه هیستک ام‌آی‌تی. سرپرست پروژه کیتی بومن بود.

تصویری که از سیاهچاله منتشر شده در حقیقت تصویری است که الگوریتم کیتی بومن از داده‌هایی که هشت تلسکوپ مرتبط با هم از فضا گردآوری کرده‌اند.

کمی بعد از انتشار تصویر، خانم بومن به بی‌بی‌سی گفت: "اولین بار که تصویر را دیدیم باورمان نمی‌شد. محشر بود. البته از نظر شرایط آب‌وهوا هم شانس آوردیم. در واقع از خیلی جهات شانس آوردیم. "

چیزی از انتشار تصویر سیاهچاله نگذشته بود که نام کیتی بومن - با عکسی که از شگفتی و هیجانش پیش از دیدن تصویر منتشر شده بود - سر زبان‌ها افتاد.

دو نهاد آموزشی دخیل در این پروژه (یعنی ام‌آی‌تی و اسمیتسونین) هم در رسانه‌های اجتماعی از او تمجید کردند. اما خودش در گفتگو با تلویزیون سی‌ان‌ان گفت: "کسی تنهایی نمی‌توانست این کار را بکند. افراد زیادی با تخصص‌های مختلف تلاش کردند تا این تصویر به دست بیاد. "

روی هم بیش از دویست دانشمند در پروژه عکسبرداری از سیاهچاله مشارکت کردند. پروژه‌ای که با هشت تلسکوپ در نقاط مختلف جهان (از شیلی گرفته تا جنوبگان) انجام شد.

از سیاهچاله مربوطه چه میدانیم؟

سیاهچاله‌ای که در عکس به تصویر کشیده شده با چشم "نادیدنی" است. قطرش حدود ۴۰ میلیارد کیلومتر است، یعنی حدود سه میلیون برابر زمین.

تصویر سیاهچاله حاصل ده روز تصویربرداری هشت تلسکوپ از کهکشان مسیر ۸۷ است

پروفسور هینو فالکه، استاد دانشگاه رادبود هلند که این پروژه را پیشنهاد کرده بود، به بی‌بی‌سی گفت: سیاهچاله‌ای که تصویرش منتشر شده "از کل منظومه خورشیدی ما بزرگتر است"

کیتی بومن دقیقا چه کار کرد؟

به زبان ساده، کیتی بومن و همکارانش الگوریتم‌هایی نوشتند که داده‌های دریافتی از تلسکوپ را به تصویر قابل درک برای چشم انسان تبدیل کند.

الگوریتم (در ریاضی و علوم کامپیوتر) به فرایند یا مجموعه دستوری گفته می‌شود که مسئله‌ای را حل می‌کند.

هیچ تلسکوپی به تنهایی نمی‌تواند سیاهچاله را رصد کند؛ بنابراین هشت تلسکوپ همزمان - با تکنیکی که به اینترفرومتری معروف است - سیاهچاله را رصد کردند.

داده‌هایی که این تلسکوپ‌ها جمع کرده بودند روی صد‌ها هارد درایو ذخیره شد. بعد هارد‌ها را به مراکز پردازش در بوستون (آمریکا) و بن (آلمان) بردند.

آنطور که متخصصان می‌گویند، شیو‌های که کیتی بومن برای پردازش این داده‌های خام ابداع کرده، نقشی اساسی در پدیدآوردن آن تصویر شگفت انگیز داشته. در این شیوه چند الگوریتم "با مفروضات متفاوت" همزمان سعی می‌کردند از داده‌های دریافتی از تلسکوپ‌ها تصویر بسازند.

در نهایت چهار تیم مختلف نتیجه کار را بررسی کردند که به دقت و صحت آن مطمئن شوند.

کیتی بومن در جمعبندی کارشان می‌گوید: "ما مثل یک دیگ جوشان اخترشناس و فیزیکدان و ریاضیدان و مهندسان هستیم. از برآیند و ترکیب تلاش همه این‌ها بود که غیرممکن ممکن شد. "