لاریجانی چگونه از چشم تندروها افتاد؟

علی لاریجانی سخنرانی خود در مراسم ۲۲ بهمن امسال را لغو کرده است. خبری که در قالب یک اطلاعیه از سوی «بخش اطلاع‌رسانی دفتر رییس مجلس شورای اسلامی» صادر شد و تاکید داشت به دلیل بروز برخی «حواشی مربوط به سخنرانی ۲۲ بهمن کرج»، علی لاریجانی برخلاف برنامه اعلام شده، سخنران مراسم چهلمین پیروزی سالگرد انقلاب در استان البرز و شهر کرج نخواهد بود.

به گزارش اعتماد، اطلاعیه‌ای مختصر، اما صریح که نیمی از متن آن، به بازنشر بخشی از سخنان آیت‌الله محمدمهدی حسینی‌همدانی، خطیب نماز جمعه کرج و نماینده ولی‌فقیه در استان البرز در یکی از خطبه‌های نماز جمعه همین جمعه گذشته کرج، و در مخالفت با سخنرانی رییس مجلس در مراسم ۲۲ بهمن این شهر اختصاص داشت و نیمه دوم متن، به شرح عدم تمایل لاریجانی به حضور در این مراسم با توجه به حواشی ایجاد شده.

واکنش دفتر لاریجانی به اظهارات حسینی‌همدانی

چنانچه در بخش نخست این اطلاعیه آمده است: «آن‌گونه که در رسانه‌ها آمده، امام جمعه محترم کرج در خطبه‌های روز گذشته (جمعه ۱۲ بهمن‌ماه ۹۷) فرمودند: گویا انتخاب سخنران روز ۲۲ بهمن در کرج از طرف مرکز بوده است، عده‌ای به این انتخاب اعتراض دارند. هفته آینده راجع به این موضوع بحث می‌کنیم که وظیفه ما چه خواهد بود. یک هفته‌ای به دوستان وقت می‌دهیم، ببینیم تدبیری می‌اندیشند یا خیر.» در بخش دوم و پایانی این اطلاعیه نیز تاکید شده است: «رییس مجلس بر اساس اصرار جناب آقای لطفی، قائم‌مقام محترم آیت‌الله جنتی در شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، سخنرانی روز ۲۲ بهمن را پذیرفتند و تصور این بود که با آقای امام جمعه هماهنگی شده است. وقتی مطالب ایشان را شنیدند سخنرانی خود را لغو کردند و گفتند: مساله در حدی نیست که ایشان به شورای هماهنگی مرکز اولتیماتوم یک هفته‌ای بدهند. امروز کشور به وحدت نیاز دارد و مخصوصا راهپیمایی ۲۲ بهمن بایستی مظهر وفاق در کشور باشد. آقای امام جمعه، خودشان سخنرانی نمایند یا از هر کسی که مطلوب‌شان هست، دعوت نمایند.»

واکنش وب‌سایت حسینی‌همدانی به اطلاعیه دفتر لاریجانی

اطلاعیه دفتر رییس مجلس البته همان ساعات اولیه صبح دیروز روی خط خبرگزاری مجلس شورای اسلامی موسوم به «خانه ملت» رفت و پس از آن، تقریبا در تمامی خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های خبری نیز بازنشر شد، اما نه‌تن‌ها با پاسخ یا واکنشی از سوی دفتر خطیب نماز جمعه کرج مواجه نشد و پایگاه اطلاع‌رسانی امام‌جمعه کرج توضیح اضافه‌ای درباره نحوه موضع‌گیری حسینی‌همدانی ارایه نکرد، بلکه این وب‌سایت با انتشار یکی، دو پوستر و فوتوتیتر همچنان بر مواضع خطیب نمازجمعه کرج تاکید کرد.

چنانچه پایگاه اطلاع‌رسانی حسینی‌همدانی موسوم به «emamjomekaraj.ir» که خبر خطبه‌های نماز جمعه اخیر این شهر را همان روز و با تیتر «۲۲ بهمن جشن انقلاب است، سخنران این مراسم باید انقلابی باشد» منتشر کرده بود، روز گذشته با تهیه چند طرح گرافیکی اقدام به بازنشر چند‌باره آن چند جمله حساسیت‌انگیز حسینی‌همدانی کرد و بر این اساس نوشت: «امام‌جمعه کرج با انتقاد از سخنران مراسم ۲۲ بهمن در کرج گفت: تومار‌هایی اعتراضی نسبت به سخنران ۲۲ بهمن نوشته شده. اعتراضی که دوستان دارند اعتراض بجایی است. البته این دعوت متوجه خود استان نیست. درباره اصل این موضوع هفته آینده صحبت خواهم کرد که وظیفه ما چه خواهد بود، اما یک هفته فرصت می‌دهیم که ببینیم دوستان تدبیر می‌کنند یا نه! ما می‌خواهیم کاری انقلابی انجام دهیم پس باید تمام شؤونش رعایت شود. ان‌شاءالله ملاحظه کنند و هزینه برای استان و منطقه و کشور درست نکنند.»

طبیعتا اینکه سخنرانی رییس اصولگرای مجلس در مراسم ۲۲ بهمن، از سوی گروهی که امام جمعه کرج آن‌ها را دوستان خود خطاب قرار کرده، تحمل نمی‌شود و شخص امام جمعه نیز این اعتراض‌ها را «بجا» و وارد می‌داند، موضوع کم‌اهمیتی نیست. همین طور، اینکه به زعم حسینی همدانی و دوستان‌شان، سخنرانی چهره‌ای همچون علی لاریجانی ممکن است شؤونات را به‌خطر انداخته و فراتر از آن، هزینه‌هایی برای استان، منطقه و کشور ایجاد کند. با این همه، اما این نخستین بار نیست که علی لاریجانی این‌چنین ازسوی طیف‌ها و چهره‌هایی که لااقل زمانی حامی و همراهش بودند، مورد بی‌مهری قرار می‌گیرد.

چگونه لاریجانی از چشم پایداری‌ها افتاد؟

لاریجانی چهره‌ای ناآشنا و فردی بیگانه در حاکمیت نیست. برعکس چنان آشناست که شاید اشاره به سوابق سیاسی و مدیریتی‌اش پیش از دوره ۱۱ ساله ریاست قوه مقننه، اضافه‌گویی و تکرار مکررات باشد. لاریجانی که پس از سال‌ها حضور در سطح معاون وزیر در چند وزارتخانه کلیدی، در مقطعی حساس در دولت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی، جانشین سیدمحمد خاتمی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد، سپس با حکم رهبری، ۱۰ سال رییس صدا و سیما بود و پس از آن، بار دیگر با حکم دیگر رهبری و به عنوان نماینده ایشان به شورای عالی امنیت ملی رفت تا دوران ۲۶ ماهه حضورش در این شورا را به عنوان دبیر پشت سر بگذارد، همواره به عنوان سیاستمداری محافظه‌کار، کاربلد و متعهد مطرح بوده است. با این همه، اما در این چند ساله اخیر، احتمالا به‌دلیل اتخاذ مواضع اعتدالی و عقلایی در مباحث سیاسی و به‌خصوص بین‌المللی، بدجور از چشم طیفی خاص از اصولگرایان و همراهان سال‌های نه‌چندان دور خود افتاده است.

این تغییر جایگاه لاریجانی در میان اصولگرایان البته در زمان بررسی برجام در واپسین سال مجلس نهم، این‌چنین علنی شد. درواقع گروهی از اصولگرایان - به‌ویژه طیفی که معمولا به عنوان اعضای جبهه پایداری یا سیاسیون نزدیک به این تشکیلات اصولگرا شناخته می‌شوند - از همان سال‌های ابتدایی دولت حسن روحانی دشمنی خود را با لاریجانی، عیان و شمشیرهای‌شان را مقابل چشمان او عریان کردند.

به نحوی که شاید بتوان ماجرای تصویب طرح «اقدام متناسب و متقابل دولت در اجرای برجام» در آخرین سال مجلس نهم را که ازقضا توسط پایداری‌های دوره نهمی تهیه شده بود، بزنگاه اصلی علنی شدن دشمنی‌های این طیف خاص از اصولگرایان با علی لاریجانی عنوان کرد. ماجرایی که پایداری‌ها آن را با کلید واژه «تصویب ۲۰ دقیقه‌ای برجام» به شدت مورد هجمه قرار داده و هنوز هم به هر بهانه بر آن «۲۰ دقیقه جنجالی» انگشت می‌گذارند تا مگر لاریجانی، روحانی، دولت و مجلس را تحت فشار قرار دهند.

لاریجانی و احمدی‌نژاد در یک «یکشنبه سیاه»

هر چند حتی اگر مقطع حساس تصویب برجام در مجلس نهم را به عنوان نقطه اوج عداوت پایداری‌ها با لاریجانی بپذیریم، باید بگوییم که احتمالا نقطه شروع این درگیری شدید و صریح سیاسی، چند سال پیش از آن «۲۰ دقیقه نفس‌گیر» و در روزی رقم خورد که از آن به عنوان «یکشنبه سیاه پارلمان» یاد می‌شود. زمانی که مجلس اصولگرای وقت، استیضاح وزیر کار دولت احمدی‌نژاد را در دستورکار داشت، اما جلسه استیضاح عبدالرضا شیخ‌الاسلامی، به محکمه خانواده لاریجانی تبدیل شد و نقش اول یا به تعبیری، دادستان این دادگاه عجیب کسی نبود جز محمود احمدی‌نژاد.

جلسه‌ای که ازقضا در روز ۱۵ بهمن‌ماه سال ۹۱، یعنی تنها چند روز پیش از برگزاری مراسم ۲۲ بهمن‌ماه آن سال برگزار شد و اگر چه درنهایت ۱۹۲ نفر از نمایندگان حاضر در صحن به استیضاح شیخ‌الاسلامی رای دادند و تلویحا از لاریجانی در مقابل اتهام‌زنی‌های احمدی‌نژاد حمایت کردند، اما در کنار ۲۴ نماینده با رای ممتنع، ۵۶ نماینده نیز به استیضاح رای مخالف دادند.

گروهی که تقریبا معادل تعداد اعضای فراکسیون اصولگرایان مجلس نهم به ریاست غلامعلی حدادعادل و عضویت نماینده نزدیک به جبهه پایداری بودند و در ادامه همین اقلیت تاثیرگذار در هر فرصت خود را مقابل لاریجانی قرار دادند و او را تحت فشار گذاشتند.

از ۲۲ بهمن ۹۱ تا ۲۲ بهمن ۹۷

رویداد اصلی در راستای حملات پایداری‌ها علیه لاریجانی، اما نه در آن یکشنبه سیاه، بلکه چند روز پس از آن، یعنی درست در مراسم ۲۲ بهمن در شهر قم رقم خورد. زمانی که لاریجانی شبیه به حالا که قرار است سخنران اصلی مراسم ۲۲ بهمن کرج باشد، قرار بود در مراسمی مشابه در صحن حرم حضرت معصومه (س) شهر مذهبی قم، یعنی شهری که حوزه انتخابیه‌اش نیز محسوب می‌شد، به مناسبت فرارسیدن سالگرد پیروزی انقلاب سخنرانی کند، اما نه‌تن‌ها با شعار‌های علیه خود مواجه شد، بلکه در ادامه هدف «مهر» و «کفش» برخی شعاردهندگان نیز قرار گرفت.

آن غائله البته برخلاف بسیاری از موارد مشابه مسکوت نماند و گزارشی مفصل از شرح آنچه در ۲۲ بهمن‌ماه ۹۱ در قم رقم خورد، به تصویب مجلس وقت رسید و جهت رسیدگی به قوه قضاییه نیز ارجاع شد. حالا، اما اگر چه لاریجانی با لغو سخنرانی خود در مراسم ۲۲ بهمن‌ماه ۹۷ در کرج، این بار مانع از تکرار دیگر باره این اتفاق شده، اما با توجه به تکرار این دست رویداد‌ها در ماه‌ها و سال‌های پس از ۲۲ بهمن ۹۱ تاکنون، بعید است که در آینده دیگر شاهد تکرار مکرر این مسائل نباشیم.