دکتر چیکو آساکاوا به خاطر تلاش در زمینه فناوری پیشرفته برای نابینایان از کشورش ژاپن مدال افتخار دریافت کرده است. در سی سال گذشته دکتر چیکو آساکاوا تمام وقت خود را صرف ابداع فناوریهای هوش مصنوعی برای تغییر زندگی نابینایان کرده است. او در ۱۴ سالگی در یک حادثه در استخر بینایی خود را ازدست داد.
به گزارش بی بی سی، خانم دکتر آساکاوا که ژاپنی است میگوید: "وقتی من شروع کردم هیچ فناوریای برای کمک به نابینایان وجود نداشت. من قادر به خواندن نبودم و تنهایی نمیتوانستم جایی بروم. "
این باعث شد که دکتر آساکاوا برای کمک به نابینایان دست به کار شود و با گذراندن دوره علوم کامپیوتر برای نابینایان و سپس یافتن شغل در آی بی ام (IBM) نخستین گامها را در این راه برداشت. او در همان حال که برای آبی ام کار میکرد دوره دکترای خود را هم تکمیل کرد.
دکتر آساکاوا اکنون "عضو آیبیام" است، گروهی از دانشمندان و مهندسان برجسته که تاکنون پنج جایزه نوبل بردهاند.
او در اولین مراحل ابداع بریل (الفبای مخصوص نابینایان) دیجیتال شرکت داشته و اولین نرمافزار کارآمد تبدیل متن اینترنتی به گفتار را ساخته است. این روزها این فناوریها بسیار عادی شدهاند، اما بیست سال پیش، کار خانم آساکاوا به نابینایان ژاپنی امکان دسترسی به اطلاعاتی را در اینترنت داد که پیش از آن در دسترسشان نبود.
دکتر آساکاوا و کارشناسان همکار او اکنون سعی دارند که از هوش مصنوعی برای کمکهای بیشتر به نابینایان استفاده کنند.
نقشهبرداری دقیقدکتر آکاساوا اپلیکیشنی برای تلفنهای هوشمند تولید کرده به نام NavCog. این اپلیکیشن که با صدا کنترل میشود به نابینایان امکان میدهد موقعیت و راه خود را در ساختمانهایی که نقشههای پیچیده دارند پیدا کنند.
برای کشیدن نقشه فضای داخلی ساختمان تقریبا در هر ده متر یک فرستنده کم انرژی بلوتوث (Bluetooth low energy beacon) نصب میشود. با نمونهبرداری آماری از اطلاعاتی که این فرستندهها به دست میدهند، برای هر جای خاص، یک "شناسه" ایجاد میشود. از مقایسه شناسه موقعیت فعلی کاربر با شناسه مرجع در سرور، موقعیت کاربر شناسایی میشود.
اپلیکیشنهای موجود مثل نقشه گوگل (Google Maps) در داخل ساختمانها کار نمیکند و اطلاعات را با دقتی که نابینایان و کمبینایان نیاز دارند فراهم نمیکنند در حالی که نقشه NavCog دقیقتر از آنها هم هست.
NavCog اکنون در مرحله آزمایشی است و در چندین جا در آمریکا و یک جا در توکیو در دسترس است و آیبیام میگوید که بزودی این اپلیکیشن را در دسترس همگان خواهد گذاشت.
حس کنترل بیشتر
کریستین هانسینگر ۷۰ ساله و همسر ۶۵ سالهاش که هر دو نابینا هستند هنگام شرکت در یک کنفرانس مربوط به نابینایان از اپلیکیشن NavCog در هتل خود استفاده کردند. کریستین میگوید: "احساس کردم که کنترلی بیشتری بر موقعیت خود دارم. "
کریستین از اپلیکیشنهای دیگری هم در رفت و آمد خود استفاده میکند و میگوید عصای سفیدش به همراه NavCog به او آزادی بیشتری برای رفتن به مکانهای ناشناس داده و او دیگر به گمانهزنی متکی نیست:
"این که میتوانستم تنهایی همه جا بروم واقعا احساس آزادی خوبی به من میداد. "
چمدان رباتی سبک وزن
چالش بزرگ بعدی برای دکتر چیکو آساکاوا "چمدان هوش مصنوعی" است، یک ربات مسیریاب سبک. این چمدان، نابینا را در مکانهای پیچیدهای مثل فرودگاه هدایت میکند و علاوه بر آن اطلاعات مفیدی مثل تاخیر یا تغییر گیت پرواز را به شخص نابینا میدهد.
این چمدان موتور دارد بنابراین خودش حرکت میکند، دوربین شناسایی تصویری برای شناسایی محیط اطراف و لیدار (Light Detection And Ranging) برای اندازهگیری فاصله با اشیا دارد.
اگر نابینا به پله برسد، چمدان به او میگوید که حالا باید آن را بلند کند.دکتر آساکاوا اذعان دارد که چمدان رباتی کنونی خیلی سنگین است: "اگر بیشتر کار کنیم میتوانیم چمدان رباتی سبکتر و ارزانتری بسازیم. "
آیبیام قصد دارد انواع سبکتری را تولید کند که حداقل دارای یک لپ تاپ باشند. این شرکت چمدان را در سال ۲۰۲۰ در توکیو آزمایش میکند.
دکتر آساکاوا میگوید: "میخواهم لذت تنها سفرکردن را تجربه کنم. برای همین تمام فکر و ذکرم متوجه ساختن این چمدان است هرچند ممکن است زمان زیادی ببرد. "
آیبیام ویدیویی از نمونه اولیه این چمدان را به من نشان داد، اما، چون هنوز این ربات آماده عرضه نیست مایل به انتشار آن تصاویر نبود. با وجود طرح بلندپروازانه آیبیام، این شرکت در زمینه وسایل کمک به نابینایان از گوگل و مایکروسافت عقب افتاده است.
مایکرو سافت متعهد شده که برای برنامه "هوش مصنوعی برای اقدام انساندوستانه" خود ۱۱۵ میلیون دلار (۹۰ میلیون پوند) و برای بهبود دسترسی نابینایان ۲۵ میلیون دلار بودجه تامین کند. یکی از برنامههای محوری بهبود دسترسی، ساخت اپلیکیشن دوربین سخنگو است به نام Seeing AI.
لیدار بیشتر در اتومبیلهای بیراننده کاربر دارد تا در چمدان هوشمندگزارش شده که گوگل تا پایان سال اپلیکیشن Lookout خود را راهاندازی میکند، ابتدا برای گوشی پیکسل خود. این اپلیکیشن با نابینایان یا کمبینایان حرف میزند و آنها را برای گذشتن از موانع خاص راهنمایی میکند.
به گفته نیک مککوایر مدیر تحقیقات شرکت فناوری سیسیاس اینسایت، توسعه فناوری در مجموع معلولان را نادیده گرفته بود، اما از سال گذشته اوضاع تغییر کرده و شرکتهای بزرگ فناوری سخت به سرمایهگذاری در "اپلیکیشنهای هوش مصنوعی" و "بهبود سلامت اجتماعی" روی آوردهاند. آمازون سرمایهگذاری قابل توجهی در هوش مصنوعی کرده، اما در ۱۲ ماه گذشته گوگل و مایکروسافت بیش از دیگران به این حوزه توجه کردهاند.
آقای مککوایر میگوید تمرکز بر نفع اجتماعی و بهبود شرایط معلولان تلاشی است برای نشان دادن منافع فناوری هوش مصنوعی که تصویری منفی از آن وجود دارد؛ فناوریای که قرار است شغل آدمها را از آنها بگیرد.
هوش مصنوعی برای معلولان هنوز راه زیادی در پیش دارد از این رو الان بیشتر سرمایهگذاریها برای "اثبات سرعت و دقت اپلیکیشنها" است.
اما دکتر آکاساوا بسادگی میگوید: "وقتی بیناییام را از دست دادم با مشکلات زیادی روبرو شدم که امیدوارم این مشکلات حل شوند. "