فرارو- در حالی که سعودی‌ها با درخواست کاخ سفید برای جبران نفت ایران موافقت کرده بودند، دولت دونالد ترامپ همزمان با اجرای دور دوم تحریم‌های ایران، به طور غیرمنتظره به مشتریان نفت ایران معافیت تحریمی داد. این امر باعث کاهش چشمگیر قیمت نفت و ناراحتی عربستان شد.
به گزارش فرارو، هنگامی که در تابستان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از عربستان خواست که برای جبران کردن نفت ایران، تولیدش را بیشتر کند، ریاض به سرعت با این درخواست موافقت کرد. اما پس از صدور معافیت‌ها، عربستان به طور غیرمنتظره تصمیم گرفت تولید نفت خود را کاهش دهد.
علیرغم همکاری‌های نفتی نزدیک دو طرف، آمریکایی‌ها بدون اینکه به سعودی‌ها اطلاع بدهند، به هشت کشور از تحریم‌های ایران معافیت دادند. در پی این معافیت‌ها، قیمت نفت ظرف مدت کوتاهی، از حدود ۸۶ دلار به ۶۶ دلار سقوط کرد. این مسئله، سعودی‌ها را خشمگین کرد؛ به طوری که خالد الفالح، وزیر نفت عربستان، اعلام کرد در دسامبر آینده ۵۰۰ هزار بشکه در روز از تولید نفت کشورش کم خواهد شد. علاوه بر این، سعودی‌ها حتی صادرات نفت خام به آمریکا را هم کاهش دادند. تمام این اقدامات، برای جلوگیری از سقوط قیمت نفت صورت پذیرفت.
پس از اعلام کاهش تولید عربستان، دونالد ترامپ، بار دیگر از امکان افزایش قیمت‌های نفت احساس نگرانی کرد و در توئیتر خود نوشت: "امیدوارم که عربستان سعودی و اوپک تولید نفت را کاهش نخواهند داد. باید بر اساس عرضه، قیمت‌های نفت بسیار پایین‌تر باشد".
برخی ناظران معتقدند ترامپ، با فریب دادن سعودی‌ها، باعث شد قیمت‌های نفت خام در یک مدت نسبتا کوتاه تقریبا ۲۵ درصد کاهش یابد. کاخ سفید برای چند ماه به اجرای سفت‌وسخت تحریم‌ها علیه ایران و قطع کامل صادرات نفت آن تهدید می‌کرد. اما زمانی که موعد اجرای تحریم‌ها در چهارم نوامبر فرا رسید، آمریکا به برخی از بزرگترین مشتریان نفت ایران معافیت داد. جان کلیدوف، موسس صندوق پوشش ریسک اگین کاپیتال به سی‌ان‌بی‌سی گفت: "آن‌ها به نوعی گول خوردند. روس‌ها و سعودی‌ها به طور ویژه‌ای تولید (نفت) را بالا بردند و قبل از آن چیزی که قرار بود تحریم‌های شدید بر ایران باشد، صادرات را افزایش دادند. زمانی که دولت (ترامپ) به بزرگترین مشتریان ایران هشت معافیت داد، این امر کل معادله را به هم زد؛ بنابراین ما الان به دلیل واکنش شدید روسیه و عربستان برای جبران خسارت‌های (نفت) ایران، که هرگز محقق نشد، تقریبا به طور یک شبه با مازاد عرضه مواجه شدیم".
عربستان، که از این اقدام آمریکا بسیار خشمگین شده است، اکنون با اوپک و متحدانش کار می‌کند تا صادرات نفت را به مقدار ۱.۴ میلیون بشکه در روز، (معادل ۱.۵ درصد عرضه جهانی نفت) کاهش دهد. یک منبع بلندپایه، که از سیاست‌های نفتی عربستان اطلاع دارد، به خبرگزاری رویترز گفت: "سعودی‌ها از ترامپ بسیار خشمگین هستند. آن‌ها دیگر به او اعتماد ندارند و درباره کاهش (صادرت نفت)، احساس بسیار نیرومندی دارند. آن‌ها هیچ اخطاری درباره معافیت‌ها دریافت نکرده بودند".
منبع آگاه دیگری تصریح کرد: "سعودی‌ها احساس می‌کنند کاملا از ترامپ رکب خورده‌اند. آن‌ها با این فرض که واشنگتن تحریم‌های بسیار سنگینی علیه ایران اعمال خواهد کرد، از هیچ کاری برای افزایش عرضه نفت دریغ نکردند. آن‌ها هیچ اخطاری از آمریکا نگرفتند که ایران تحریم‌های ملایمی خواهد داشت".
از تابستان گذشته، عربستان به کمک اوپک و روسیه، برای جلوگیری از افزایش قیمت‌ها در آستانه تحریم‌های ایران، تولید نفت را به مقدار یک میلیون بشکه در روز بالا بردند. در اکتبر، به خاطر نگرانی‌ها از کمبود عرضه نفت، قیمت هر بشکه به بالای ۸۶ دلار رسید. اما از آن زمان و پس از معافیت‌های تحریمی، به دلیل نگرانی‌ها از عرضه بیش از حد، قیمت هر بشکه به ۶۶ دلار سقوط کرد.
روز پنجم نوامبر مایک پومپئو، اعطای معافیت را توجیه کرد. او گفته به صفر رساندن فوری صادرات نفت ایران، بازار را شوکه می‌کرد. تغییر موضع آمریکا در خصوص تحریم‌های نفتی ایران، بر تنش‌ها میان واشنگتن و ریاض افزوده است. روابط دو طرف به خاطر ترور جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد عربستانی، در کنسولگری کشورش در استانبول، تنش‌آلود بوده است.
رسانه‌های نزدیک به عربستان ماجرای خاشقجی را با تنش نفتی بین ریاض و واشنگتن مرتبط می‌دانند. روزنامه العرب، طی گزارشی از واشنگتن، گفته آمریکا در پرونده خاشقجی بیش از یک چهره دارد. از یک طرف، اعتمادش به تحقیقات رسمی عربستان درباره این پرونده را علنی می‌کند و از طرف دیگر از ماجرای خاشقجی به عنوان برگ برنده‌ای برای اعمال فشار بر عربستان و بازداشتن آن از کمتر کردن عرضه نفت استفاده می‌کند.
این روزنامه، از قول ناظران، مدعی شده که کاخ سفید به افشاگری‌های ترکیه و رسانه‌ها روی آورده تا مانع اقدام عربستان برای متعادل کردن وضعیت تولید و قیمت‌های نفت شود.
گفتنی است که دیروز، رسانه‌های برجسته آمریکایی، به نقل از منابع آگاه اعلام کردند سازمان جاسوسی سیا به این جمع‌بندی رسیده که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، آمر قتل خاشقجی بوده است. روزنامه واشنگتن‌پست حتی خالد بن سلمان، سفیر عربستان در آمریکا و برادر کوچکتر ولیعهد، را به دست داشتن در طرح ترور این روزنامه‌نگار متهم کرده است. به گفته این روزنامه، خالد با خاشقجی تماس گرفته و به او گفته برای دریافت مدارکش باید به کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کند. خالد این ادعا را تکذیب کرد.
