چرا العبادی از نخست‌وزیری مجدد عراق انصراف داد؟

نخست‌وزیر فعلی عراق معتقد است که پرونده بصره توطئه‌ای علیه وی بوده تا بتوانند او از گردونه قدرت حذف کنند.

«محمدصالح صدقیان» رئیس مرکز عربی مطالعات ایران در تشریح دلایل انصراف حیدر العبادی از انتخاب مجدد به عنوان نخست‌وزیر عراق در گفت‌وگو با ایلنا اظهار کرد: قبل از آنکه انتخابات اخیر عراق برگزار شود، حیدر العبادی در قالب ائتلاف النصر وارد عرصه شد و همین موضوع باعث شد تا حزب الدعوه دچار انشعاب شود؛ چراکه العبادی از قدیم الایام به عنوان مسئول سیاسی حزب الدعوه شناخته می‌شد و نوری مالکی هم به عنوان رئیس حزب اقدام به کنشگری می‌کرد. لذا ظهور العبادی به عنوان رئیس ائتلاف النصر دقیقاً به معنای انشقاق در حزب الدعوه به حساب می‌آید. پس از انتخابات و انتشار خروجی آن، برخی از کارشناسان و سیاسیون معتقد بودند که این دو حزب با یکدیگر بر سر انتخاب فراکسیون اکثریت ائتلاف می‌کنند که این موضوع هم کاملاً منتفی شد و تا به امروز اختلاف‌ها همچنان پابرجاست.

وی ادامه داد: اختلاف‌ها موجب شد تا دو ائتلاف البناء که شامل دولت القانون و الفتح بود به علاوه ائتلاف الاصلاح متشکل از سائرون و الحکمه تشکیل شود و شاهد تعمیق دو دستگی در جناح شیعیان بودیم. این وضعیت تا جایی پیش رفت که در حتی در جلسه اول پارلمان، فراکسیون اکثریت در پارلمان تشکیل نشد و از این رو جناح‌های الفتح، دولت القانون و سائرون نتوانستند کاری از پیش ببرند. این وضعیت ادامه داشت تا زمانی که درگیری‌ها در بصره کلید خورد که آتش زدن و تخریب کنسولگری ایران و غیره رخ داد که نهایتاً مقتدی صدر به میدان آمد و خواهان بررسی این پرونده به صورت جدی شد که خروجی آن به نفع العبادی نبود.

وی ادامه داد: پس از وقایع بصره، العبادی در جلسه پارلمان که با اصرار مقتدی صدر و برای بررسی دلایل اعتراضات و درگیری‌های اخیر تشکیل شده بود حضور پیدا کرد و استاندار بصره هم در آنجا حاضر شد. العبادی در آنجا نتوانست از خود دفاع کند و محکوم شد. تا جایی که برخی از نزدیکان او در برخی از محافل خصوصی اعلام کردند که العبادی معتقد است وقایع بصره، یک توطئه علیه او بوده است که از سوی برخی جریان‌های شیعه عراق و برای کشاندن او به حاشیه اجراء شده است.

این تحلیلگر مسائل عراق با اشاره به سخنان اخیر آیت‌الله سیستانی، عنوان کرد: اینکه مرجعیت شیعه در عراق اعلام کرده است که بر اساس اوضاع و احوال سیاسی و اقتصادی فعلی عراق باید یک شخصیت خارج از گردونه سیاسی به عنوان نخست‌وزیر انتخاب شود، دقیقا نشان می‌دهد که چرا العبادی از انتخاب مجدد به عنوان نخست‌وزیر صرف‌نظر کرده است. او دقیقاً، به همین موضوع اشاره کرده و گفته است که به نظر آیت‌الله سیستانی در این مورد احترام می‌گذارد و نهایتاً از ابقای در قدرت صرف‌نظر کرد. لذا این وضعیت نشان می‌دهد که احتمالاً در روزها یا هفته‌های آینده باید منتظر یک تحول سیاسی مهم در عراق باشیم که ممکن است فراکسیون اکثریت هم تشکیل شود.

وی در پایان در پاسخ به این پرسش که چه گزینه‌هایی برای تصدی پست نخست‌وزیری معرفی خواهند شد، تصریح کرد: تعداد این چهره‌ها زیاد نیستند؛ از سوی حزب الدعوه تا به امروز شخص خاصی مطرح نشده اما از طرف الفتح، «هادی العامری» مطرح است اما به دلیل اینکه او فرمانده حشد الشعبی بوده و به ایران نزدیک است، آمریکایی‌ها هر کاری می‌کنند که او تایید نشود. از سمت ائتلاف سائرون، «علی الدوای» که در حالت فعلی استاندار العماره است، مطرح شده که احتمال نخست وزیری او پایین است و جریان حکمه به رهبری عمار حکیم هم کسی را مطرح نکرده است. تنها یک نفر شانس بیشتری دارد و به تئوری تکنوکرات صدر نزدیک است که «عادل عبدالمهدی» نام دارد. او وزیر نفت دولت العبادی بود و در همان ابتداء هم از کابینه جدا شد. او دکتری اقتصاد خود را از پاریس گرفته و قبلاً معان رئیس جمهوری عراق (فواد معصوم) بود که پس از اعتراض مرجعیت نجف نسبت به تعداد معاونان رئیس جمهوری عراق از این سمت هم استعفاء داد. درست است که او چند سالی از امور اجرایی دور بوده اما شنیده‌ها حاکی از آن است که چندی قبل مقتدی صدر با او جلسه خصوصی داشته و حتی شنیده شده که سائرون از او حمایت خواهد کرد. لذا اگر عادل عبدالمهدی به عنوان نخست‌وزیر انتخاب شود، به دلیل اینکه شخصیت جنجالی نیست و با کردها، اهل تسنن و شیعیان رابطه خوبی دارد می‌تواند اوضاع را به سمت بهبود سوق دهد.