افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش ریال در ماه‌های اخیر، چشم‌انداز تامین معیشت و قدرت خرید مردم را با ترس از گرانی و تورم ناشی از بی ثباتی بازار همراه کرده است.
به گزارش یورونیوز، سه ماه پس از خروج یک جانبه ایالات متحده از برجام و اعلام بازگشت تحریم‌های تجاری و مالی علیه ایران، بی ثباتی نرخ ارز و سکه در بازار همچنان ادامه دارد.
پیش از امضای فرمان بازگشت تحریم‌ها توسط دونالد ترامپ، بانک مرکزی ایران با هدف ایجاد ثبات در بازار ارز، بسته ارزی را به اجرا گذاشت که نرخ رسمی ارز را تنها به واردات کالا‌های اساسی اختصاص داده و در سایر موارد تامین آن را به بازار ثانویه محول کرده بود.
طی ۹۰ روز پس از اعلام خروج یک‌جانبه آمریکا از توافق هسته‌ای، با وجود تک نرخی شدن قیمت ارز توسط بانک مرکزی، نرخ دلار در بازار آزاد و بازار‌های زیرزمینی با رشدی ۱۰۰ درصدی به ۱۲ هزار تومان هم رسید.
حداقل دستمزد کارگران ایران
با وجود اینکه بانک مرکزی ایران نرخ تورم تیرماه سال ۱۳۹۷ را ۱۰/۲ درصد اعلام کرده است، مرکز پژوهش‌های مجلس ایران اخیرا می‌گوید که به ازای هر۱۰ درصد رشد نرخ ارز، نرخ تورم ۲ درصد افزایش خواهد یافت. با در نظر گرفتن رشد ۲۰۰ درصدی نرخ دلار طی یک سال گذشته و تحریم‌های اقتصادی و مالی علیه ایران آنچه پیش بینی می‌شود تورم ۴۰ درصدی برای اقتصاد و بازار ایران است.
شورای عالی کار در آغاز سال جدید، حداقل دستمزد کارگران متاهل برای یک ماه با احتساب حق مسکن و بن نقدی را ۱ میلیون و ۳۷۵ هزار و ۵۵۴ تومان تعیین کرد.
بر اساس مصوبه این شورا حداقل دستمزد روزانه کارگران نیز ۳۷ هزار و ۱۳۸ تومان تعیین شد. هیات وزیران نیز در خرداد ماه امسال حداقل حقوق کارمندان دولت را با ۲۰ درصد افزایش، ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار و ۴۲۰ تومان مشخص کرد.
قیمت کالا‌های اساسی و هزینه معیشت خانوار در سال ۹۷
علاوه بر این میانگین قیمت کالا‌های اساسی خانوار در مقایسه با سال گذشته در همین ماه ۲۰/۳ درصد افزایش داشته است.
شورای عالی کار در روز‌های پایانی سال ۹۶، حداقل هزینه کل معیشت خانوار در سال جاری را ۲ میلیون و ۶۸۶ تومان برآورد کرد. بر اساس برآورد این شورا، سهم اقلام خوراکی ۲۵/۷ درصد کل هزینه خانوار و اقلام غیر خوراکی نظیر هزینه مسکن ۷۴/۳ درصد این هزینه‌ها را تشکیل می‌دهد.
باید گفت که در زمان برآورد هزینه معیشت خانوار، دو ماه پس از اعتراضات دی ماه ۹۶، بازار ارز تنها با حدود ده درصد افزایش قیمت دلار مواجه شده بود و قیمت کالا‌ها و اقلام اساسی به اندازه ماه‌های اخیر تغییر نکرده بود.
مقایسه دستمزد کارگر روزمزد ایران و اروپایی
کارگر ساختمان در تهران را تصور کنید که همسر و دو فرزند دارد. او کارگر روزمرد است و باید علاوه بر مخارج خانواده، هزینه رفت و آمد و غذای روزانه‌اش هنگام کار را نیز بپردازد. دستمزد روزانه او ۳۷ هزار و ۱۳۸ تومان است که با احتساب نرخ دلار در تاریخ ۵ شهریور (۱۲ هزار و ۱۹۶ تومان در بازار آزاد) در حدود ۳ یورو در روز می‌شود.
حال یک کارگر ساده فرانسوی را تصور کنید که شرایط مشابهی دارد، اما دستمزد او ساعتی ۹/۸۸ یورو بدون کسر مالیات، بیمه و دیگر موارد است. پس از کم کردن کسورات برای او ۷/۶۱ یورو در روز باقی می‌ماند. اگر این کارگر فرانسوی در روز ۷ ساعت کار کند دستمزد روزانه‌اش ۵۳/۲۷ یورو خواهد بود. با این درآمد در فرانسه می‌توان از پس مخارج ماهانه برآمد.
کارگر ایرانی با حداقل دستمزد روزانه‌اش در فرانسه چه می‌تواند بخرد؟
حال تصور کنید که یک کارگر ایرانی به فرانسه سفر کند، فکر می‌کنید با دستمزد روزانه‌اش در ایران که به سختی با سه یورو برابری می‌کند چه چیزی می‌تواند بخرد؟ تفاوت قدرت خرید او در مقایسه با یک کارگر فرانسه در کشور خودش به چه میزان است؟
جدول زیر بدون احتساب هزینه‌های معمول زندگی افراد یعنی رفت و آمد، اجاره خانه، درمان و آموزش محاسبه شده و تنها به مقایسه دستمزد‌ها و قدرت خرید افراد می‌پردازد.
کارگر فرانسوی با حداقل دستمزد روزانه‌اش در ایران چه می‌تواند بخرد؟
تفاوت قدرت خرید یک کارگر فرانسوی و یک کارگر ایرانی حتی در ایران نیز بسیار زیاد است. اگر کارگر فرانسوی با درآمد روزانه ۵۳/۲۷ یورو که قیمت یورو در روز هفتم شهریور معادل ۶۶۳۳۷۱ تومان است به ایران سفر کند می‌تواند چه چیز‌هایی بخرد؟
اگر کارگر ایرانی در حالت فرضی بخواهد همه درآمد روزانه خود را برای خرید کباب کوبیده هزینه کند، تنها می‌تواند دو سیخ و نیم کباب بخرد، اما در همین موقعیت کارگر فرانسوی قادر است با درآمد روزانه‌اش ۴۷ سیخ کباب کوبیده بخرد.
افزایش قیمت‌های اقلام اساسی مورد نیاز خانوارگزارش بانک مرکزی برای «قیمت خرده فروشی مواد خوراکی در شهر تهران» برای هفته پایانی مرداد ۹۷ نشان می‌دهد که تقریبا تمامی اقلام خوراکی نسبت به هفته قبل و هفته مشابه در ماه قبل با افزایش مواجه بوده است.
بر اساس این گزارش در هفته آغازین مردادماه قیمت اقلام گروه لبنیات و تخم مرغ از ۰/۳ درصد تا ۱۳/۳ درصد و در هفته پایانی این ماه نسبت به هفته مشابه ماه گذشته بین یک تـا ۳/۸ درصـد افـزایش داشت. برای مثال هر شانه تخم مرغ در هفته اول مرداد با ۸ درصد افزایش در شهر تهران از ۱۳ هزار و ۶۰۰ تا ۲۱ هزار تومان و در هفته پایانی مرداد با ۷/۱ درصد افزایش یافت و شانه‌ای ۱۳ هزار و ۶۰۰، ۲۲ هزار تومان به فروش رسید.
گزارش بانک مرکزی از میزان قیمت اقلام خوراکی در هفته پایانی مرداد ماه
گوشت قرمز در هفته آغازین مرداد ماه به طور میانگین ۲/۳ درصد و گوشت مرغ ۷/۲ درصد نسبت به هفته مشابه ماه گذشته و در هفته پایانی گوشت گوسفندی و گوشت مرغ هر یک معادل ۳/۱ درصـد و گوشـت تـازه گاو و گوساله ۲/۴ درصد نسبت به هفته مشابه ماه گذشته با افزایش قیمت مواجه بود.
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران شاخص کل قیمت‌های کالای مصرفی خانوار شهری در تیرماه ۹۷ نسبت به ماه مشابه سال قبل ۱۴ درصد و برای خانوار روستایی۱۲/۷ درصد افزایش یافته است.
این در حالی است که با وجود افزایش قیمت‌ها یارانه هر فرد در مرداد ماه سال جاری همچنان ۴۵ هزار و پانصد تومان است.
گزارش بانک مرکزی از میزان قیمت اقلام خوراکی در هفته پایانی مرداد ماه
