در حالی که کشور‌های اروپایی در بسته پیشنهادی اخیر که تنها جزئیاتی از آن منتشر شد، متعهد به حفظ کانال‌های بانکی، ادامه صادرات نفت‌وگاز ایران و ایجاد جو سرمایه‌گذاری مطلوب در ایران شده‌اند، همزمان آمریکا نیز تلاش‌هایش را با هدف سنگ‌اندازی در این مسیر افزایش داده است.
به گزارش دنیای اقتصاد، در این رابطه روز دوشنبه مقامات آلمانی از خواست ایران برای انتقال ۳۰۰ میلیون یورو از دارایی‌های خود از بانک تجارت ایران-اروپا خبر دادند که این کار نیازمند موافقت دولت آلمان است. اما تنها با گذشت چند ساعت از انتشار این خبر یک روزنامه آلمانی در گزارشی نوشت که سفیر ایالات متحده در آلمان از برلین خواسته تا درخواست ایران برای برداشت ۳۰۰ میلیون یورو از حساب بانکی‌اش از یک بانک در هامبورگ را نپذیرفته و راه انتقال پول را مسدود کند.
ریچارد گرنل، سفیر آمریکا در آلمان، روز دوشنبه ۱۹ تیر در گفتگو با روزنامه پرتیراژ «بیلد» آلمان با اعلام این درخواست گفت که دولت ایالات متحده به‌شدت نگران برنامه‌های تهران برای انتقال صد‌ها میلیون یورو به‌صورت نقدی به ایران است.
به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس، ایران خواستار برداشت این پول از حساب‌های دولتی خود در بانک تجارتی ایران - اروپا از شعبه شهر هامبورگ آلمان است. به دلیل تحریم‌های مالی یکجانبه آمریکا علیه جمهوری اسلامی دولت ایران خواستار برداشت این مبلغ و انتقال آن به‌صورت نقد و با هواپیما به داخل کشور است.
دولت ایران اعلام کرده است که این مبلغ را برای تامین ارز سفر‌های خارجی شهروندان خود نیاز دارد که به دلیل تحریم‌های آمریکا نمی‌توانند از کارت‌های اعتباری‌شان در خارج از کشور استفاده کنند. وزارت دارایی آلمان در همان روز اعلام کرد که در حال بررسی این درخواست ایران است.
البته روشن نیست که سازمان فدرال نظارت بر فعالیت‌های مالی آلمان چه هنگام نتیجه بررسی‌های خود را اعلام خواهد کرد. این سازمان‌روز دوشنبه به دویچه‌وله گفته بود: «در مورد زمان مورد نیاز برای بررسی یک درخواست نمی‌توان پاسخی عمومی داد. این زمان به نوع درخواست و مواردی که باید بررسی شوند، بستگی دارد.»
دخالت در سیاست‌های برلین
پس از اعلام این خبر، ریچارد گرنل، سفیر آمریکا در آلمان، در مصاحبه با این روزنامه گفت: «ما بالاترین سطوح دولت آلمان را به دخالت در این امر و توقف این برنامه تشویق می‌کنیم.»
خبرگزاری رویترز می‌نویسد که ریچارد گرنل از زمان ورودش به برلین در ماه مه امسال، نسبت به سفیر پیشین آمریکا رویکرد برجسته‌تری اتخاذ کرده‌است؛ رویکردی که برخی از سیاستمداران آلمانی آن را به چشم «دخالت در سیاست‌های داخلی آلمان» می‌بینند.
این خبرگزاری می‌نویسد که یک سخنگوی وزارت دارایی آلمان روز دوشنبه گفت که مقام‌های آلمانی در حال بررسی درخواست ایران هستند، اما این وزارتخانه در مورد درخواست ریچارد گرنل هنوز واکنشی نداشته‌است. واشنگتن با خروج از برجام در اردیبهشت ماه اعلام کرد که تحریم‌های لغو شده علیه ایران دوباره اعمال خواهند شد. آمریکا همچنین از همه کشور‌ها خواسته‌است تا آبان ماه سال جاری به خرید نفت از ایران پایان دهند.
گزارش روزنامه بیلد دو روز پس از آن انتشار یافت که بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در گفتگو با خبرگزاری فارس، خبر مسدود شدن بخشی از دارایی‌های ارزی ایران در آلمان را تکذیب کرده و گفته بود که مناسبات اقتصادی دو کشور مسیر عادی خود را طی می‌کند. پیش از آن محمد دهقان، عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس، در گفتگو با خبرگزاری فارس از توقیف و بلوکه شدن بخشی از دارایی‌های ارزی ایران در آلمان خبر داده بود.
فشار و دیپلماسی
در عین حال مقامات ایرانی هفته‌ها است که می‌گویند در حال انجام گفتگو‌های دیپلماتیک با برخی کشور‌های اروپایی برای مقابله با تحریم‌های واشنگتن علیه تهران هستند و انتشار خبر تلاش ایران برای بازگرداندن پول خود از آلمان به تهران موجب افزایش تنش‌ها میان آمریکا و آلمان به دلیل تلاش‌های برلین برای کمک به ایران برای برخورداری از کاهش تحریم‌ها شده است.
دولت ترامپ به سختی سعی دارد متحدان اروپایی خود را به خروج از ایران و توقف تجارت با این کشور متقاعد کند. در این رابطه سفیر آمریکا در آلمان به واشنگتن فری بیکن گفت که وی و دیگر مقامات ارشد در دولت ترامپ در حال اعمال فشار بر دولت آلمان هستند تا مانع از انتقال پول ایران شوند.
به گزارش «ایسنا» مقامات در وزارت امور خارجه و شورای امنیت ملی آمریکا مدعی‌اند کسانی که برای تسهیل انتقال پول به تهران تلاش می‌کنند حامی گروه‌های تروریستی هستند.
این مقامات اظهارات گرنل و دیگران درباره تلاش آمریکا برای ممانعت از انتقال پول ایران به داخل این کشور را تاییده کرده‌اند. یک مقام وزارت امور خارجه آمریکا گفت: «ما در بالاترین سطوح در حال رایزنی با دولت آلمان هستیم تا از واقعیات این مساله مطلع شویم و واضح است که از تلاش آلمان برای تحقیق در باره هدف از این انتقال پول حمایت می‌کنیم. ما این مساله را از نزدیک دنبال می‌کنیم تا اطمینان یابیم که نگرانی‌هایمان درباره محل هزینه این میزان زیاد پول رفع خواهد شد.»
به گزارش واشنگتن فری بیکن، تلاش‌های دولت آمریکا برای ممانعت از انتقال پول ایران به داخل کشورش مورد حمایت قانونگذارانی است که مخالف توافق هسته‌ای با ایران بودند و به‌طور همزمان برای متقاعد کردن دولت آلمان برای عدم انتقال این پول تلاش می‌کنند.
تردید در مورد موفقیت اروپا
همزمان با افزایش فشار‌های آمریکا بر متحدان غربی‌اش و دیگر کشور‌ها برای توقف مذاکرات و مناسبات اقتصادی با ایران، باربارا اسلاوین در axios نوشت: «برای نخستین بار پس از خروج آمریکا از برجام، وزرای امور خارجه کشور‌های باقی‌مانده در توافق هسته‌ای بار دیگر متعهد به اقدامات جدید برای حمایت از ایران در مقابل تحریم‌های آمریکا شدند.»
به گزارش «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: «بریتانیا، فرانسه، آلمان، روسیه و چین در وین تحت حمایت اتحادیه اروپا با ایران دیدار کردند و در نهایت با انتشار بیانیه‌ای بر «تعهد به اجرای کامل و موثر توافق» تاکید کردند. آن‌ها فهرست رسمی از اهداف شامل حفظ روابط اقتصادی با ایران، حفظ کانال‌های مالی، تداوم خرید نفت از ایران و حفاظت از شرکت‌ها از تحریم‌های فراسرزمینی اروپا را مطرح کردند.
اما هیچ یک از وزرا ابزار دستیابی به این اهداف را اعلام نکرده است.» در این راستا در مورد اینکه آیا بانک سرمایه‌گذاری اروپا زمینه گسترش اعتبار به ایران را فراهم می‌کند یا خیر، تردید‌هایی وجود دارد. اتحادیه اروپا همچنین برای مقابله با تحریم‌های آمریکا علیه شرکت‌های اروپایی که در ایران تجارت می‌کنند، خواهان ارائه به روزرسانی قانون مسدودسازی است.
اما بریان اوتول، مشاور ارشد رئیس اداره کنترل وزارت خزانه‌داری آمریکا گفت که به دلیل وابستگی شدید اقتصاد آمریکا و اروپا؛ این قانون از کارآیی مناسب برخوردار نیست. با این حال او پیش بینی کرد که چین، ترکیه، روسیه و هند تحریم‌های آمریکا را نادیده می‌گیرند و استراتژی «حداکثرسازی فشار» دولت ترامپ تنها به ۸۵ درصد از کمپین تحریم علیه ایران در دولت اوباما دست خواهد یافت.
این کمپین در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ به‌عنوان یک مولفه کلیدی و دستورکار مشخص برای مذاکرات به هدف محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران در ازای رهایی از تحریم‌ها به اوج خود رسید. در حالی که دولت ترامپ هیچ دستور کاری ندارد و فقط فهرستی از خواسته‌های غیرمعقول دارد که در آن فهرست بر رهایی چرخه سوخت هسته‌ای و تغییر سیاست‌های منطقه‌ای بلندمدت ایران در خاورمیانه تاکید می‌کنند.
سوال بزرگ این است که آیا ایران در توافق باقی می‌ماند و سعی می‌کند با حمایت چین، روسیه، ترکیه و هند از طریق فروش نفت به درآمد دست یابد یا این کشور مسیر دیگری را برمی‌گزیند؟
تعهد ایران به راهبرد اروپا بستگی دارد
از سوی دیگر کمال خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی و وزیر خارجه پیشین ایران که در آلمان به سر می‌برد روز گذشته در دیدار با یوشکا فیشر، رئیس پیشین حزب سبز‌ها و وزیر خارجه اسبق آلمان تصریح کرد که تعهد ایران به برجام به راهبرد اروپا برای مقابله با تحریم‌های آمریکا بستگی دارد.
به گزارش «ایسنا» در این ملاقات، مسائل منطقه، موضوع خروج آمریکا از برجام و نقش اروپا در حفظ این توافق هسته‌ای و نیز مشکلاتی که سیاست‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا برای اروپا به وجود آورده است، بحث و بررسی شد. خرازی در این ملاقات گفت: «تعهد ایران به برجام به راهبرد اروپا برای مقابله با تحریم‌های آمریکا بستگی دارد و در صورتی که خروج آمریکا باعث شود که ایران از این موافقت‌نامه نفعی نبرد، طبیعتا باقی ماندن جمهوری اسلامی ایران در برجام بی‌فایده خواهد بود.»
یوشکا فیشر هم گفت: «اروپا علاقه‌مند است با ارائه بسته‌ای که بتواند با تحریم‌ها مقابله کند، ایران را در برجام نگه دارد.» او افزود: «اگر اروپا در مورد برجام در مقابل زیاده‌خواهی‌های آمریکا کوتاه بیاید، دولت ترامپ فشار‌های بعدی را به اروپا وارد خواهد آورد.»
فرصت اروپا
همچنین رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در دیدار با فیلس آنن، وزیر مشاور امور خارجی وزارت خارجه آلمان گفت: «موضوع مهم در مقطع کنونی، تبدیل اراده سیاسی اروپا در حمایت از برجام، به اقدامات عملی در راستای اجرای برجام است، به‌طوری که منافع ایران از برجام تامین شود.»
به گزارش «ایرنا» خرازی ادامه داد: «هدف آمریکا ایجاد تنش و درگیری در منطقه است و اثرات منفی این هدف، می‌تواند به اروپا نیز منتقل شود.» رئیس شورای راهبردی روابط خارجی تصریح کرد: «حمایت اروپا از برجام علاوه بر اینکه از یک توافق مهم بین‌المللی پشتیبانی می‌کند، کمکی به مساله امنیت منطقه نیز محسوب می‌شود.»
او تاکید کرد: «آنچه مهم است، تبدیل اراده سیاسی اروپا در حمایت از برجام، به اقدامات عملی در راستای اجرای برجام است، به‌طوری که منافع ایران از برجام تامین شود، در غیر این صورت، چه دلیلی وجود دارد که ایران در برجام باقی بماند.»
وزیر خارجه دولت اصلاحات ادامه داد: «ما بر اساس متن برجام این حق را داریم که در برابر نقض عهد دیگران، به‌خصوص اینک که آمریکا از این توافق هسته‌ای خارج شده است، به‌طور کامل یا بخشی از اجرای تعهدات خود را متوقف کنیم، ولی به اروپا این فرصت را داده‌ایم تا ببینیم اروپا چگونه می‌خواهد اراده خود را به عمل ترجمه کند.»
اولویت‌های اروپا برای کار با ایران
طرف آلمانی هم در این دیدار از موضع‌گیری منطقی جمهوری اسلامی ایران پس از خروج آمریکا از برجام قدردانی کرد و گفت: «کشور‌های اروپایی مصمم هستند با همه مشکلاتی که وجود دارد، از این توافق حمایت کنند.»
فیلس آنن تاکید کرد: «فروش نفت ایران و انتقال پول و سرمایه‌گذاری شرکت‌های کوچک و متوسط در ایران، در اولویت کار با ایران قرار گرفته و خوشبختانه پشتوانه اقدامات حمایتی اروپا از برجام، قطعنامه شورای امنیت است که از نظر حقوقی نیز دست اروپا را باز گذاشته است.»
وی افزود: «همه کشور‌ها باید در حمایت از برجام همکاری کنند و همان طور که اروپا به‌طور متحد از این توافق حمایت می‌کند، دیگر کشور‌های مؤثر، به‌ویژه کشور‌های خریدار نفت ایران هم باید به همکاری خود با ایران ادامه دهند.»
