ماجرای افغانستانی‌ها در ایران؛ از در خشش در کنکور تا فاجعه بهاره

فرارو- چند شاهکار و یک فاجعه برای افغانستانی‌های مقیم ایران مورد توجه افکار عمومی قرار گرفته است. موفقیت کم نظیر برای چند دانشجوی افغانستانی در آزمون کنکور ارشد بازتاب گسترده‌ای در فضای مجازی داشته است، از طرف دیگر خبر آزار و اذیت جنسی یک کودک افغانستانی نگرانی‌های فراوانی ایجاد کرده است.

به گزارش فرارو، در کنکور سراسری امسال در مقطع کارشناسی ارشد دانشجویان افغانستانی مقم ایران درخشش کم نظیری داشتند. زینب حسینی رتبه یک زمین شناسی، عزیزالله موحدی رتبه یک تاریخ، مرتضی شفاهی رتبه یک روابط بین‌الملل را کسب کردند. همچنین علی نبی‌زاده رتبه ۴ مهندسی مواد، رضا حسینی و سیدعلی اکبر سجادی رتبه‌های ۴ و ۷ جغرافیا و برنامه ریزی شهری را به دست آوردند.

این خبر بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها و فضای مجازی داشت. از روز گذشته بسیاری از کاربران با انتشار تصاویر این دانشجویان موفقیت آن‌ها را تبریک گفته و درباره آن صحبت کرده اند.

این خبر باعث شد که بسیاری رویکرد غالب در جامعه درباره مهاجران افغانستانی را نقد کنند.پیش از این مهاجران افغانستانی در حد کارگران مشاغل بسیار سخت در کورهای آجر پزی و طرح های عمرانی شهرداری شناخته می شدند، اما حالا جامعه ایران با طیف نخبه جامعه افغانستانی های مقیم ایران آشنا شده است. رسانه های ایران بیشتر اخبار فقر، فساد، قتل، جنایت از افغانستانی های داخل کشور منتشر می کردند، حالا از موفقیت های آنها خبر می دهند.

کاربری در این باره نوشته است "مهاجران افغانستانی فقط در سرتیتر اخبار حوادث خودنمایی نمی‌کنند؛ چشم‌ها را باید شست، جور دیگر باید دید. "

یا صدرا از رویکرد نژاد پرستانه بعضی ایرانی‌ها درباره افغانستانی‌های مقیم ایران سخن گفته و نوشته است: "این سه نفر از عزیزان افغانستانی ساکن ایران هستند که در سه رشته کنکور کارشناسی ارشد، رتبه اول را کسب کرده‌اند. زنده باد. چه قدر در قبال افغان‌ها نژادپرست و نامهربان بودیم و هستیم و‌ای کاش کمی به خودمان بیاییم تا آینده آنان در ایران بهتر از امروزشان باشد."

بسیاری از کاربران نیز با انتشار تصاویر آن‌ها برایشان آرزوی موفقیت کرده اند.

بابک در این باره نوشته است: "به نخبگان افغانستانی برای اول شدن در کنکور فوق لیسانس باید مرحبا گفت! با این جفا‌هایی که بعضی از ما ایرانی‌ها به آنان میکنیم و بی اخلاقی‌ها و تبعیض‌هایی که بهشان روا میداریم! احسنت بهشان ... "

سهند ایرانمهر از زاویه دیگری به این موفقیت دانشجویان افغانستانی نگاه کرده و معتقد است: «سه دانشجوی افغانستانی رتبه یک کارشناسی ارشد کنکور در تاریخ، روابط بین الملل و زمین‌شناسی رو بدست آوردن، امیدوارم اونایی که در قضیه پیشی گرفتن زنان در سال‌های بعد نظرات و تصمیم‌های غلط گرفتن، این بار دوباره دچار توهم و ترس نشن.»

دغدغه های یک نخبه
در همین حال «عزیزالله موحدی» نخبه افغانستانی رتبه یک آزمون کارشناسی ارشد 97 در رشته تاریخ در گفت‌‎وگو با تسنیم با بیان اینکه موفقیت‌های تحصیلی مهاجرین افغانستانی فقط چند سالیست که دیده می‌شود، اظهار کرد: "در چند دهه مهاجرت همواره جامعه نخبگانی افغانستان در ایران موفقیت‌های بسیاری را کسب کرده اما حقیقت موضوع این است که فقط چند سالی است که فرصت بروز و معرفی این ظرفیت‌ها در رسانه‌ها ایجاد شده است."

موحدی در پاسخ به اینکه آیا پس از تحصیل قصد بازگشت به افغانستان را دارد و شرایط برای بازگشت چگونه است؟ گفت: «ببینید واقعیت این است که ما درگیر شرایط نامطلوبی برای اشتغال در حوزه تخصصی مان پس از فارغ‌التحصیلی هستیم.»

او اظهار کرد: «پس از چند دهه مهاجرت ما دانشجویان پس از فارغ التحصیلی واقعا مشکل کار داریم، خانواده‌های ما اینجا هستند، وضعیت تردد میان ایران و افغانستان به گونه‌ای نیست که مدام بتوانی بیایی و بروی و همین دشواری شرایط سبب شده بسیاری از تحصیل‌کردگان به افغانستان بازنگردند.»

موحدی گفت: «در ایران هم تحصیل‌کردگان مهاجر نمی‌توانند مشاغلی مناسب با توانمندی و تخصص خود داشته باشند و این می‌شود که گره استفاده از ظرفیت‌های تحصیل‌کردگان مهاجر همچنان کور مانده است.»

این نخبه افغانستانی رتبه یک کنکور کارشناسی ارشد تاکید کرد: "در حوزه تحصیل اتفاقات مبارکی را شاهد بوده‌ایم، نمونه‌اش فرمان تاریخی رهبر معظم انقلاب در ارتباط با تحصیل کودکان افغانستانی یا بورسیه شدن رتبه‌های زیر 100 کنکور در دانشگاه‌ها؛ البته امیدوارم این اتفاقات ادامه دار باشد و مهم‌تر این احساس نیاز بوجود بیاید که دانشجوی افغانستانی پس از تحصیل چه دستارودهایی داشته و چگونه می‌شود از ظرفیت تحصیل و تخصص او استفاده کرد."

او در خاتمه در ارتباط با وضعیت تعاملی ایران و افغانستان در حوزه‌های علمی و تحصیلی  گفت: «انتظار می‌رفت روابط میان ایران و افغانستان با توجه به اشتراکات فراوان و همسایگی خیلی بیشتر باشد اما این ارتباطات با وجود خواسته دانشجویان و جامعه نخبگانی خیلی مطلوب نیست.»

خبر تلخ
هرچقدر خبر اول مایه مسرت و خوشحالی بود، خبر دوم، بد و ناامید کننده بود. باز هم خبر حوادث بود و باز هم تجاوز جنسی به یک دختر خردسال.رئیس اورژانس اجتماعی (نهاد حالات اضطرار) خبر تجاوز به یک دختر خردسال افغانستانی در خمینی شهر اصفهان را تایید کرده است.

رضا جعفری، در گفتگو با ایلنا گفت: «مورد کودک آزاری مربوط به دختربچه‌ای افغان است که هفته گذشته در حالی که در مقابل خانه مشغول بازی بوده، از سوی سه مرد متجاوز ربوده و پیکر نیمه جان او چند ساعت بعد در خرابه‌ای پیدا می‌شود.»

با وجود اینکه رسانه‌ها از تجاوز سه مرد به بهاره خبر داده اند، اما خانواده این دختر افغانستانی می‌گویند یک نفر به این اقدام شوم دست زده است.

در همین رابطه هواگل ابراهیمی، مادر بهاره پنج ساله در مصاحبه‌ای با بی‌بی‌سی گفت که دخترش چهارشنبه گذشته حوالی ساعت ۱۰ صبح برای خرید نان بیرون رفته بود و بعد از سوی یک فرد ربوده شده و مورد تجاوز قرار می‌گیرد.

او گفت که پس از آن عامل حادثه با یک فرد موتورسیکلیت‌سوار دیگر از محل فرار می‌کند و بهاره را به کمک همسایه‌ها به بیمارستان منتقل می‌کنند.

ابراهیمی گفت که پلیس اصفهان به آن‌ها گفته که عامل حادثه را حتما پیدا خواهد کرد، ولی از آن‌ها خواسته تا با رسانه‌ها در این مورد صحبت نکنند. او مدعی شد که پلیس تاکید دارد که عامل این حادثه حتما افغان بوده، ولی به گفته او شاهدان و خود بهاره معتقد است که متجاوز ایرانی بوده است.

ابراهیمی گفت که وضعیت روحی بهاره خوب نیست و پدر، ۲ برادر و ۶ خواهر بهاره همه در "وحشت کامل" بسر می‌برند و اصلا جرئت بیرون رفتن از خانه را ندارند.

روایت ماجرا از زبان عموی بهاره
همچنین عموی بهاره جزییات بیشتری از ماجرا را اعلام کرد.

محمد رضا کریمی گفت: «ماجرا صبح چهار‌شنبه گذشته ۹ خرداد ۹۷ اتفاق افتاد. مدتی بود خانواده بهاره از خانه مستاجری قدیم خود به خانه جدید اثاث‌کشی کرده بودند. آن روز صبح برادرم همراه با دخترش بهاره به خانه قبلی‌شان رفت تا بعضی از وسایلی را که در آنجا مانده بود بردارد.»

عموی بهاره در ادامه افزود: «متاسفانه بهاره منتظر نماند تا کار پدرش در آنجا تمام شود و به تنهایی به سمت خانه‌شان برگشت. در راه بازگشت بود که این اتفاق شوم افتاد.»

او در ادامه با اشاره به اینکه یکی از همسایگان زن محل نیز آن مرد را دیده بود، گفت: «آن طور که بهاره برایمان تعریف کرد مرد متجاوز ابتدا چشمان دختر را بست و به خرابه‌ای که در آن نزدیکی بود، برد تا اینکه بعد از یکی دو ساعت زنی بهاره را می‌بیند و به همسایگان برادرم تحویل می‌دهد. زن وقتی از این محل رد می‌شود دختر بچه را در وضعیت بدی می‌بیند و مردی را که سوار بر موتور در حال فرار است.»

عموی کودک قربانی گفت: "این زن، بهاره را به همسایه‌ها می‌سپارد و آن‌ها نیز به خانواده برادرم خبر می‌دهند. پس از این حادثه تلخ بهاره را به بیمارستان و سپس به پزشکی قانونی خمینی شهر بردیم. آن‌ها بهاره را معاینه کردند، ولی تا امروز - یکشنبه ۱۳ خرداد ماه- هیچ جوابی به ما نداده اند. "

کریمی در پاسخ به این پرسش که آیا متعرض یک نفر بوده است؟ گفت: «تا آنجا که بهاره تعریف می‌کند یک نفر بود. هر چند بهاره بعد از بیهوشی متوجه چیزی نشده است. البته نمی‌دانم رسانه‌ها ۳ نفر را از کجا آورده‌اند. هنوز اطلاع دقیق نداریم. حتی بعضی‌ها نوشتند بهاره پایش شکسته شده در صورتی که چنین چیزی صحت ندارد.»

عموی بهاره افزود: «اداره بهزیستی شهرستان خمینی شهر نیز گفته مشاور جهت رسیدگی به این موضوع می‌فرستیم که تاکنون کسی نیامده است.»

به گفته عموی این دختر، از طریق سفارت افغانستان در ایران در این خصوص گزارشی تهیه و شکایتی هم تنظیم شده است.

همچنین مسعود فریادی، مسئول امور حوادث سفارت افغانستان در تهران در گفتگو با رسانه‌ها خبر تجاوز به این دختر خردسال را تایید کرده و گفته که این قضیه تحت بررسی پلیس ایران و کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل قرار دارد.

در همی رابطه مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداری اصفهان تاکید کرد "با توجه به تأکیدات دادستان در چارچوب قوانین و مقررات و بدون هیچ گونه مسامحه و با سرعت به این پرونده رسیدگی خواهد شد و تابعیت و ملیت متهم تأثیری در رسیدگی به پرونده ندارد. "

 

واکنش های گسترده در فضای مجازی
پس از انتشار گسترده این خبر در رسانه‌های ایران موج واکنش‌ها در شبکه‌های اجتماعی به راه افتاد.

متین در این باره نوشته است: «خبر تجاوز به بهاره دختر بچه معصوم افغانی را که آدم می‌شنوه از مرد بودن که هیچ حتی از انسان بودن خودش هم شرم میکنه؛ بشر به چه حدی از رذالت و پستی باید برسه که همچین فاجعه‌ای را مرتکب بشه؟ این مملکت داره به کجا میره؟! چرا همه خفه خون گرفتن و لال شدند؟ کفن پوشان کجا تشریف دارند؟»

با وجود اینکه نقش سه نفر در این حادثه تلخ تکذیب شده است، اما در شبکه‌های مجازی بر این مسئله اصرار می‌شود. همچنین با وجود اینکه تاکنون کسی در این باره متهم نشده است کاربران اصرار بسیار زیادی بر هویت ایرانی یا افغانستانی فرد آزارگر دارند. برخی آن را نشانه‌ای برای نژادپرستی ایرانیان می‌دانند!

کاربری در این باره نوشته است: «ملیت کودک آزارا و متجاوزین واقعا چه اهمیتى داره که با این حرف خنجر میزنین به روح پدر و مادر بهاره؟ انگل مگه ملیت داره؟»

شایعات فراوان دیگری در اینباره در فضای مجازی منتشر شده است. افکار عمومی افغانستانی‌های مقیم ایران جریحه دار شده است. در همین راستا فراخوانی برای توفان توئیتری در یکشنبه شب دست به دست می‌شود.

برخی از کاربران این اتفاق را تکراری دانسته و آن را با ماجرای تجاوز و قتل ستایش قریشی مقایسه کرده اند.

انتقاد‌هایی هم به بی اعتنایی کاربران ایرانی درباره این حادثه صورت گرفته و از فعالان فضای مجازی خواسته شده که صدای بهاره باشند.

امیر که یک روزنامه نگار است در این باره نوشته است: «تجاوز به دختربچه افغانی توسط سه مرد. بیماران جنسی آزادانه می‌چرخند و همچنان سانسور به عنوان درمان استفاده می‌شود. دوستان ما هم خبر را زیاد جدی نگرفتند. این عدم انعکاس به افغانی بودن دختر بچه بی گناه مربوط است؟! یا ما همه در ذهنمان یک تجاوزگر هستیم؟!»

علی اکبر گلقندشتی هم که خود را پژوهشگر فلسفه معرفی کرده، در توئیتی نوشته است: «جامعه‌ای که تجاوز‌های جنسی را فقط به پوشش و تماشای فیلم پورن نسبت می‌دهد هدفی جز توجیه ناکارآمدی سیستم آموزشی خود ندارد! آموزش به کودکان و بانوان برای گرفتار نشدن در دام افراد مریض را جدی بگیریم!»