شیفتگان دخانیات؛ فراریان از کتاب

مردم ایران روزانه حدود ٩‌میلیارد تومان سیگار و دخانیات دود می‌کنند و به هوا می‌فرستند.

به گزارش شهروند، جالب است بدانید پولی که ایرانی‌ها برای خرید سیگار مصرف می‌کنند، حدود ٤برابر پولی است که برای خرید کتاب می‌دهند. از این جالب‌تر هزینه‌ای است که خانواده‌های ایرانی برای خرید کتاب برای کودکان و نوجوانان‌شان می‌پردازند؛ درحالی ‌که آنها تنها ٦٠‌میلیارد تومان در‌ سال برای بچه‌ها کتاب می‌خرند، رقمی نزدیک به سه‌هزار و ٣٥٥‌میلیارد تومان برای استعمال دخانیات مصرف می‌کنند که با یک نسبت ساده متوجه می‌شویم که خانواده‌های ایرانی حدود ٥٥,٥ برابر پولی که برای خرید کتاب برای بچه‌هایشان هزینه می‌کنند، سیگار و دخانیات مصرف می‌کنند.

خوب است بدانید که حدود ٤١‌درصد پولی که ایرانی‌ها برای دخانیات می‌پردازند، به جیب قاچاقچیان می‌رود. این موضوع درحالی رخ می‌دهد که محمدرضا مسجدی، دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران گفته است؛ براساس پیشنهاد بانک جهانی باید ٧٠‌درصد قیمت یک پاکت سیگار مالیات باشد اما در ایران کمتر از ٢٠‌درصد برای هر پاکت سیگار مالیات می‌گیرند.

۴برابر پولی که برای کتاب می‌دهیم، سیگار می‌کشیم
هر خانواده ایرانی به‌طور متوسط ١٣٣‌هزار و ٤٠٢ تومان برای دخانیات مصرف می‌کند. اگر این رقم را در ٢٥‌میلیون خانوار ایرانی ضرب کنیم، متوجه می‌شویم که ایرانی‌ها در یک‌سال بیشتر از سه‌هزار و ٣٣٥‌میلیارد تومان برای دخانیات هزینه می‌کنند. اگر این رقم را برای هر روز به دست بیاوریم، متوجه می‌شویم براساس گزارش بانک مرکزی، ایرانی‌ها هر روز حدود ٩‌میلیارد و ٢٦٤‌میلیون تومان برای سیگار و دخانیات مصرف می‌کنند.

بنا به گزارش وزارت ارشاد، گردش مالی کتاب در ایران سالانه ٣‌هزار‌ میلیارد تومان است که ٢‌هزار و ٢٠٠‌میلیارد تومان از گردش مالی انجام‌شده متعلق به کتاب‌های کنکور و کتاب‌های درسی است و در واقع گردش مالی کتاب‌های غیردرسی سالانه تنها ٨٠٠‌میلیارد تومان است. این درحالی است که ایرانی‌ها سالانه حدود ٣‌هزارو٣٣٥‌میلیارد تومان برای سیگار پول می‌پردازند.

به این ترتیب، اگر آمار کلی گردش مالی کتاب در ایران را درنظر بگیریم، متوجه می‌شویم مردم کشور ما برای خرید کتاب کمتر از سیگارشان پول می‌دهند. اگر بخواهیم در یک نگاه منطقی‌تر آمار کتاب‌های کنکور و درسی را از این بازار حذف کنیم، متوجه می‌شویم در ایران ٤,١برابر کتاب برای خرید سیگار پول پرداخته می‌شود.

هزینه سیگار خانوار ٥/٥٥برابر خرید کتاب برای کودکان
همچنین سرانه کتاب برای هر کودک و نوجوان ایرانی تنها ٣‌هزار تومان در ‌سال است که اگر این رقم را با جمعیت ٢٠‌میلیون نفری کودک و نوجوان درنظر بگیریم، متوجه می‌شویم خانواده‌های ایرانی تنها ٦٠‌میلیارد تومان برای خرید کتاب برای بچه‌هایشان هزینه می‌کنند؛ این درحالی است که آنها ٥٥,٥برابر برای خرید سیگار و دخانیات‌شان هزینه می‌کنند.

پول سیگار ایرانی‌ها معادل هزینه خرید ماهی
براساس گزارشی که موسسه آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی و موسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد تهیه کرده‌اند، هر ایرانی در‌ سال به‌طور میانگین تنها ٣کیلوگرم ماهی مصرف می‌کند.

اگر این میزان را در ٨٠‌میلیون نفر جمعیت ایران ضرب کنیم و قیمت یک‌کیلوگرم ماهی را به‌طور میانگین ١٥‌هزار تومان درنظر بگیریم، متوجه می‌شویم که ایرانی‌ها سالانه حدود ٣‌هزار و ٦٠٠‌میلیارد تومان برای خرید ماهی هزینه می‌کنند که این رقم تقریبا معادل پولی است که مردم ایران برای خرید سیگار هزینه می‌کنند.

براساس همین گزارش، هر ایرانی در‌ سال تنها ٣٩کیلوگرم شیر مصرف می‌کند که اگر بخواهیم قیمت خرید تضمینی یک‌کیلوگرم شیرخام یعنی چیزی حدود ١٥٠٠ تومان را درنظر بگیریم، متوجه می‌شویم مردم ایران سالانه عددی حدود ٤‌هزار و ٦٨٠ میلیارد تومان برای خرید شیر هزینه می‌کنند. اگر این عدد را با رقم مصرف سیگار مقایسه کنیم، متوجه می‌شویم که مردم ایران حدود ٧٧‌درصد پولی که برای خرید شیر می‌پردازند، برای سیگار هزینه می‌کنند.

پسته نمی‌خورند، سیگار می‌کشند!
آمار اتاق بازرگانی ایران نشان می‌دهد که سرانه مصرف پسته در ایران تنها ٣٠٠گرم در ‌سال برای هر نفر است. اگر جمعیت ٨٠میلیونی ایران را درنظر بگیریم، متوجه می‌شویم که ایرانی‌ها در ‌سال ٢٤‌میلیون کیلوگرم پسته مصرف می‌کنند. اگر قیمت هرکیلوگرم پسته را ٤٠‌هزار تومان درنظر بگیریم، متوجه می‌شویم که مردم کشور ما در‌ سال، تنها ٩٦٠‌میلیارد تومان برای خرید پسته هزینه می‌کنند؛ این درحالی است که آنها حدود ٣,٤برابر برای خرید سیگار هزینه می‌کنند.

۴۰‌درصد پول سیگار در جیب قاچاقچیان
ایرانی‌ها سالانه ٦٠‌میلیارد نخ سیگار می‌کشند که براساس گزارش اداره دخانیات بین ١٥ تا ٢٥‌میلیارد آن قاچاق است. این به آن معناست که در واقع حدود ٤٠‌درصد سیگارهایی که در ایران به فروش می‌رسد، از راه قاچاق تأمین می‌شود.

اگر هزینه ٣‌هزار و ٣٣٥میلیاردی سیگار در ایران را درنظر بگیریم، در واقع رقمی معادل ‌هزار و ٣٣٤‌میلیارد تومان از پولی که ایرانی‌ها با سیگار دود می‌کنند، به جیب قاچاقچیان می‌رود. اگر مطابق نظر وزارت کار متوسط هزینه ایجاد یک شغل را ٥٠‌میلیون تومان درنظر بگیریم، با پولی که ایرانی‌ها بابت سیگار قاچاق می‌دهند، می‌توان سالانه ٢٦‌هزار و ٦٨٠ شغل ایجاد کرد.

مالیات سیگار در ایران ناچیز است
این آمار درحالی مطرح می‌شود که محمدرضا مسجدی دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران گفته است؛ آمارها نشان داده است که ١٥‌درصد ایرانی‌ها سیگاری هستند. او ادامه می‌دهد: براساس پیشنهاد سازمان بهداشت جهانی و بانک‌جهانی باید حداقل ٧٠درصد قیمت پاکت سیگار مالیات باشد که در کشور ما این رقم به ٢٠‌درصد هم نمی‌رسد. مطالعات نشان داده است هرقدر سیکل مالیات پیچیده شود، دریافت مالیات سخت‌تر می‌شود.