وزیر امور خارجه با اشاره به دو یادداشت اعتراضی به دولت افغانستان و دعوت از وزیر این کشور به وزیر خارجه درباره‌ی پرداخت حقابه‌ی جمهوری اسلامی ایران از رودخانه هیرمند و حریررود گفت: از دولت افغانستان توقع داریم قبل از این که ایران ناگزیر به اقدام متقابل شود، به نیازهای به حق و قانونی جمهوری اسلامی در موضوع حقابه توجه کند.
به گزارش ایسنا، محمد جواد ظریف در پاسخ به سوال دهمرده نماینده زابل در خصوص دلیل انجام نشدن اقدامات جدی درباره‌ی حقابه ایران از رودخانه هیرمند از افغانستان گفت: موضوع حقابه جمهوری اسلامی ایران از رودخانه هیرمند و حریررود دو موضوعی است که سال‌ها مساله‌ی دولت ایران و افغانستان بوده است.
وی افزود: قرارداد 1351 بعد از ده‌ها سال مذاکره و گفت‌وگو به نتیجه رسیده است. این از موضوعاتی است که ایران به صورت جدی پیگیری کرده و تاکنون 16 بار جلسه ویژه حقابه هیرمند را بررسی کرده‌اند. در سفرهای روسای جمهور ایران و افغانستان این موضوع همواره مورد بحث جدی با دولت افغانستان بوده است.
وی با بیان این که مشکل آب کشور و سیستان و بلوچستان تنها از طریق حقابه حل شدنی نیست گفت: این موضوع به برنامه جامع احتیاج دارد؛ البته وزارت خارجه به وظایفش در این باره عمل کرده و عمل می‌کند.
وزیر امور خارجه یاد آور شد: در سفری که سال گذشته به افغانستان داشتم با اشرف غنی رئیس جمهور این کشور دیدار داشته و در نهایت توافق شد که کمیته‌های پنج گانه‌ای برای بررسی موضوعات مختلفی بین ایران و افغانستان تشکیل شود. روابط ما در یک مجموعه و بسته دیده شده که حقابه هم یکی از موضوعات آن است. کمیته ویژه‌ای برای بحث آب داشتیم.
به گفته‌ی وی، از 5 کمیته 3 کمیته به نتیجه رسیده و منتظر تعیین تکلیف دو کمیته دیگر هستیم تا به نتیجه برسند. مجموعه‌ی توافقات جامع راهبردی بین ایران و افغانستان در این 5 کمیته در نظر گرفته شده است.
وی افزود: یکی از این سه کمیته، کمیته آب است که از طرف ایران آقای عراقچی معاون وقت حقوقی وزارت خارجه ریاست آن را به عهده داشت که موضوع به نتیجه رسیده است. در حوزه هیرمند افغانستان تعهد کرد که حقابه ایران احترام بگذارند. در حوزه هامون نیز تعهد کرد که آب هامون تامین شود. روش‌های مختلف و مشکلات مورد مطالعه قرار گیرد. همکاری صورت گیرد تا به سمت رژیم حقوقی برای حریر رود حرکت کنیم تا موضوع در دراز مدت حل شود.
وزیر خارجه ادامه داد: براساس قرارداد 1351 میزان حقابه ایران از هیرمند در ماه‌های اسفند و فروردین بسیار ناچیز و حتی کمتر از سال‌های خشک و کم آب بوده است. این برای ما قابل قبول نبود لذا دو یادداشت اعتراضی برای دولت افغانستان ارسال کرده و سفیر افغانستان را به وزارت خارجه دعوت نموده و موضوع را مطرح کردیم.
ظریف افزود: اکنون یک مسیر باقی می‌ماند که آن عمل متقابل است یعنی اقدامی در جهت سختگیری در برخی حوزه‌ها برای افغانستان صورت گیرد؛ لذا ما از دولت افغانستان توقع داریم که قبل از آنکه جمهوری اسلامی ناگزیر به اقدام متقابل شود نیازهای بحق و قانونی ایران را مورد توجه قرار دهد.
وزیر خارجه همچنین با بیان اینکه اجلاس کمیساران آبی ایران و افغانستان در تهران به زودی برگزار خواهد شد، گفت: با توجه به اینکه اجلاس قبلی در زرند برگزار شده اکنون باید این اجلاس در تهران برگزار شود. قبل ازآن باید کمیساران ایران و افغانستان از محل مورد نظر بازدید کنند چون حقابه داده شده بسیار ناچیز بوده است البته افغانستان اعلام کرده که در پنج استانش دچار کم آبی شده است.
وزیر خارجه با بیان اینکه سیستان و بلوچستان به پنج تا هفت میلیارد متر مکعب آب نیاز دارد، گفت: حقابه هیرمند تنها 720 میلیون متر مکعب آب سیستان را تامین می‌کند، باید موضوع هامون نیز مورد پیگیری قرار گیرد تا مشکلات گرد و غباری رفع شود. این نشان می‌دهدکه نیاز به برنامه جامعی وجود دارد، باید تمامی تلاش به کار گرفته شود تا این مشکل حل شود.
ظریف در عین حال گفت: ما اکنون یک راه در پیش داریم و آن اقدام متقابل است این یعنی به حوزه‌های دیگر افغانستان فشارآورده بود که این تنها اهرم درحوزه دیپلماسی است. ما امیدواریم افغانستان ما را مجبور به اعمال فشار نکند و به نیازهای همسایه بزرگ خود یعنی ایران توجه کند که همواره توجه ویژه‌ای به این کشور داشته است.
وزیر خارجه همچنین با بیان اینکه تمرکز این وزارتخانه به احیای شرق کشور است، گفت: ما می‌خواهیم تا بهار را زنده کرده و اقداماتی در مسیر جاده شمال به جنوب و مسیر جنوب به غرب ایجاد کنیم که امیدواریم این اقدامات در بلندمدت منجر به تقویت و توسعه منطقه شود.
وی با تاکید براینکه نیاز به برنامه جامعی درباره تامین آب سیستان و بلوچستان هستیم، گفت: وزارت خارجه در حد توانش دراین راستا فعالیت می‌کند ولی در نهایت اقدام آخرعمل متقابل و فشار سیاسی است. قطعا قبل از اجلاس تهران باید کمیسارای آب از محل بازدید کنند.
۳وزیر افغانستان در ایران درس خوندن اما اینقدر خوب باشون رفتار کردیم که ازمون متنفر اند!
یکی از ضعف های اصلی ، ضعف وزارت خارجه است!