دور جدید مذاکرات اصلی سوری آستانه با حضور هیات های ایران، روسیه و ترکیه بانیان این نشست، هیات سازمان ملل، نمایندگان دولت سوریه و براساس گزارش اعلام شده هیات معارضان مسلح فردا (چهارشنبه) در پایتخت قزاقستان آغاز می شود.
به گزارش ایرنا، قرار گرفتن گروه کشورهای غربی-عربی ضدسوری به پیشگامی آمریکا در بن بست سوریه با وجود شش سال حمایت گسترده از گروههای مسلح و فعالیت های تروریستی برای براندازی حکومت قانونی این کشور، سبب شد راهبرد تهران و مسکو برای حل سیاسی بحران، آنکارا را جذب کند.
شکل گیری نشست های آستانه
دی ماه سال گذشته نشست مشترک محمدجوادظریف، سرگئی لاوروف و مولود چاووش اوغلو وزیران امور خارجه ایران، روسیه و ترکیه در مسکو، رویداد همگرایی سه کشور برای کاهش دامنه درگیری ها، توافق جمعی مبارزه با تروریسم و همچنین برقراری آتش بس فراگیر در سوریه (از 10 دی ماه 95) را در پی داشت که در قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل نیز تائید شد.
صدور بیانیه مشترک در چارچوب این نشست، افق همکاری های سه کشور را تعیین کرد که تاکنون به برگزاری چهار دور مذاکرات آستانه منجر شده و مهم ترین آن نیز اجلاس اول در چهارم و پنجم آبان بود.
در این نشست برای نخستین بار از آغاز بحران سوریه، نمایندگان دولت و معارضان مسلح پذیرنده پیمان آتش بس فراگیر، مستقیم و در حضور هیات های سازمان ملل، سه کشور بانی نشست، سفیر آمریکا به عنوان ناظر و همچنین میزبان مذاکره کردند.
نتیجه نشست های برگزار شده تاکنون در دستور کار قرار گرفتن محورهای تشکیل کمیته سازوکار نظارت بر آتش بس با هدف پایایی بیشتر آن و شناسایی متخلفان، کارگروه تنظیم و تدوین قانون اساسی جدید براساس متن پیش نویس ارائه شده از سوی روسیه، هم افزایی بین نشست های سوری- سوری آستانه و ژنو در چارچوب پیشبرد راه حل سیاسی بحران سوریه بوده است.
مذاکرات بیشتر
امید به نشست پیش رو برای رسیدن به توافق های بیشتر افزایش یافته است، زیرا هیات معارضان مسلح که در دور قبل شرکت نکرد، از برنامه حضور در دور جدید گفت وگوها خبر داده است.
فاتح حسون عضو گروه معارضان مسلح سوری شرکت کننده در مذاکرات آستانه دیروز (دوشنبه) اعلام کرد که دعوتنامه شرکت در دور بعدی گفت وگوها را دریافت کرده است.
وی افزود: گروه معارضان مسلح برای شرکت در مذاکرات دعوت شده و هیچ یک از اعضا نیز با شرکت در گفت وگوهای آستانه مخالفت نکرده است.
عضو گروه معارضان مسلح سوری با بیان اینکه از طرف روسیه برای شرکت در مذاکرات آستانه دعوت شده است، اظهار کرد: معارضان به پیشنهاد جدید مسکو به عنوان ابتکاری که می تواند وضعیت در عرصه عمل را تغییر دهد، می نگرند و هیچ مخالفتی برای شرکت در مذاکرات آستانه ابراز نشده است.
موضع ایران: ادامه همگرایی با وجود اختلاف
از سوی دیگر با توجه به دستاوردهای همگرایی تهران، مسکو و آنکارا در کاهش قابل توجه درگیری های سوریه، تقویت آتش بس فراگیر و اینکه اکنون عملیات ضدتروریستی یگان هوافضای روسیه، نظامیان سوری و نیروهای مردمی علیه داعش و جبهه النصره متمرکز شده است، ایران نیز مانند روسیه برای مذاکرات آستانه و نتایج احتمالی با وجود برخی اختلاف ها اهمیت زیادی قائل است.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران می گوید که با دولت ترکیه در مورد سوریه اختلافاتی داریم، با این حال گفت و گوهای آستانه را به دلیل این اختلاف ها کنار نمی گذاریم و بر استمرار آن اصرار داریم.
بهرام قاسمی دیروز در باره نشست آتی و رویکرد آنکارا در قبال مسائل سوریه، افزود: آستانه اجلاسی است که سه کشور ایران، ترکیه و روسیه توانسته اند بر اساس اشتراکاتی که دارند، همکاری کنند.
قاسمی تصریح کرد: نقش آنکارا را در سوریه نمی توان نادیده گرفت و حضور ترکیه در این اجلاس در کنار ایران و روسیه می تواند حائز اهمیت باشد.
وی افزود: گرچه اختلاف دیدگاهها بین ایران و ترکیه در خصوص مسائل سوریه وجود دارد، اما نشست آستانه را تعطیل نمی کنیم و بر استمرار آن اصرار داریم. تلاش می کنیم با استحکام لازم کار خود را پیش ببرد و در حل بحران اثرگذار باشد.
پیشنهاد روسیه: تشکیل مناطق کاهش درگیری
همزمان روسیه پیشنهاد داده تا چهار منطقه کاهش تنش در استان ادلب، منطقه شمالی شهر حمص، غوطه شرقی و جنوب سوریه ایجاد شود.
بنا به اعلام رسانه روسی اسپوتنیک، در متن پیشنهادهای روسیه آمده است: محورهای امن (خطوط مرزی) ایجاد می شود که در امتداد آن تنش ها برای جلوگیری از درگیری مستقیم مسلحانه بین دو طرف در سوریه کاهش پیدا می کند.
بنا به این گزارش، روسیه پیشنهاد می کند در این خطوط واحدهای ایست های بازرسی مستقر شده و آزادی تردد بدون اسلحه برای شهروندان غیرنظامی، ارسال کمک های بشردوستانه و همچنین فعالیت های تجاری برقرار شود.
در همین چارچوب و در صورت توافق برای اجرای پیشنهاد، ایست و بازرسی های پیش بینی شده باید به عنوان مراکز پایش رعایت رژیم آتش بس عمل کنند.
مذاکرات آستانه محور تازه ترین رایزنی لاوروف و تیلرسون
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه و رکس تیلرسون همتای آمریکایی شامگاه دوشنبه در گفت وگویی تلفنی، روند و برنامه مذاکرات سوری در آستانه را بررسی کردند.
وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرد: لاوروف و تیلرسون موضوع های مربوط به دور آینده نشست سوری آستانه را مورد تبادل نظر قرار دادند.
قزاقستان مانند دوره های پیش، آمریکا را به دور جدید مذاکرات سوری آستانه دعوت کرده است.
دستاوردها:
برگزاری چهار دور مذاکرات آستانه در طول چهار ماه با سطوح مختلف و حضور هیات هایی از ایران، روسیه و ترکیه کشورهای بانی مذاکرات، میزبانی قزاقستان، پیوستن اردن، حضور نظارتی آمریکا و هیات سازمان ملل به سرپرستی استفان دی میستورا نماینده دبیرکل این سازمان در امور سوریه، نشان می دهد موفقیت های بسیاری برای کاهش تنش ها به دست آمده و افق توافق ها روشن تر شده است.
از سوی دیگر، مذاکرات صلح سوریه در ژنو که با کارشکنی گروههای مسلح و حامیان تروریستی آنها موسوم به تشکل کمیته عالی مذاکرات یا گروه ریاض حدود هشت ماه متوقف شده بود، با دستاوردهای روند آستانه چندی پیش دو باره از سر گرفته شد.
با اعلام گروه نمایندگی معارضان مسلح برای شرکت در دور جدید نشست آستانه، ورود هیات نمایندگان دولت سوریه به پایتخت قزاقستان و همزمان نیز برنامه حضور هیات نمایندگی آمریکا، انتظار می رود تصمیم های مهمی در مذاکرات سوری-سوری گرفته شود تا ابتکار ایران، روسیه و ترکیه برای حل هر چه زودتر بحران سوریه متکی بر رای مردم این کشور و لزوم مبارزه با تروریسم ضدسوری، زمینه ساز پایان درگیری ها باشد.