هراس‌های انتخاباتی اصولگرایان

فرارو- سجاد زند؛ جبهه مردمی نیروهای انقلاب (جمنا) روز پنج شنبه جمع شدند تا با تکیه بر آرای 3هزار نفر از نمایندگان مردمی طیف اصولگرا 10 نامزد مورد تائید جبهه را برای حضور در نشست دوم این  جبهه مشخص کنند. قرار است نهایتا از بین این 10 نامزد یک نفر به عنوان نامزد نهایی اصولگرایان معرفی شود.

به گزارش فرارو، براساس گزارش ها انتخاب 10 نفر از میان 21 نامزد معرفی شده صورت می گیرد. پیش از این تعداد نامزدها 50 نفر عنوان شده بود. در میان چهره های شاخص نام های محمد باقر قالیباف، سعید جلیلی نیز دیده می شود. نام های دیگر نیز دیده می شد که پیش از این اعلام شده بود آن ها حاضر به نامزدی در انتخابات نیستند از جمله پرویز فتاح و ابراهیم رئیسی.

فارغ از این که چه کسانی در میان 10 کاندیدای مورد تائید جبهه در نشست اول قرار می گیرند در روزهای گذشته و در نشست اصولگرایان سخنانی مطرح شد که حاکی از وجود نگرانی هایی مهم در این جریان است.

مهمترین نگرانی اصولگرایان نرسیدن به وحدت بر روی یک کاندیدا است. این موضوع در انتخابات سال 92 برا اصولگرایان به شدت گران تمام شد و با حضور 4 نامزد اصولگرایان را به راحتی در  موقعیت شکست قرار دارد. در آن انتخابات سعید جلیلی، محمد باقر قالیباف، علی اکبر ولایتی و محسن رضایی هیچ کدام قانع نشدن به نفع کس دیگری کنار روند.

در انتخابات سال گذشته مجلس نیز تشتت آرای اصولگرایان و اتحاد اصلاح طلبان باعث شد در تهران به طور مطلق شکست بخورند و حتی یک نماینده اصولگرا از تهران به مجلس راه نیافت.

اما امروز نشانه های امیدواری محتاطانه در سخنان اصولگرایان شاخص دیده می شود. غلامعلی حداد عادل درباره اینکه چه قدر احتمال دارد اصولگرایان به نامزد واحد برسند و انتخابات ۹۲ و ۹۴ برایشان تکرار نشود، می گوید: «نمی توانیم پیش بینی کنیم اما قراین و شواهدی در این زمینه هست. انتخابات ریاست جمهوری با مجلس متفاوت است. ما برای اینکه انتخابات ۹۲ تکرار نشود، تلاش کردیم تا با جبهه مردمی به وحدت برسیم.»

دیگر چهره های شاخص اصولگرا نیز در نشست جمنا با امیدواری به فرآیند انتخاب کاندیدای واحد نگاه کرده اند، اما مشخص است این امیدواری ها در فرآیند رقابت بر سر قدرت جایگاه محکمی ندارند. در انتخابات سال 92 نیز امیدواری هایی اینچنینی وجود داشت که نهایتا پوچ بودن آن ها اثبات شد.

هراس از رقبای ناگهانی و پیمان شکنی
هراس اصولگرایان فقط در بحث فرآیند انتخاب کاندیدای واحد نیست موضوع مهمتر برآمدن رقبای ناگهانی و پیمان شکنی در میانه راه است. در فرآیند کنونی انتخاب کاندیدای واحد شواهد نشان می دهد همچنان این روند مخالفان مهمی دارد.

مهمترین آنها که توانایی بر هم زدن بازی را نیز دارند، جبهه پایداری است. تجربه نشان داده است که این جبهه اگر کاندیدای مورد نظرش به عنوان کاندیدای نهایی اصولگرایان معرفی نشود، بازی را بر هم می زند. با این حال در این مرحله جبهه پایداری سعی کرده حسن نیت از خودش نشان دهد و با اکثریت اصولگرایان همراهی کند، اما از رسانه های آن ها صداهای خاصی نیز شنیده می شود.

امروز رجانیوز سایت نزدیک به جبهه پایداری در مطلبی کنایه آمیز با اشاره به سخنان روز گذشته محسن رضایی به گونه ای وانمود کرد که کاندیدای نهایی جمنا محسن رضایی است.

محسن رضایی دیروز تلويحا اعلام کرد در صورتی که «جبهه مردمی نیروهای انقلاب» از او برای آمدن به صحنه انتخابات درخواست کند، آن را می‌پذیرد. او گفته بود: «البته به تکلیف نیروهای انقلاب احترام می‌گذارم. ردکردن چنین تقاضایی برای من سخت است. اگر به من تکلیف کردند، درباره آن فکر خواهم کرد.»

رجانیوز در گزارش خود نوشته است: «محسن رضایی حالا  از این سخن می گوید که اگر به عنوان نماینده جریان انقلابی معرفی شود نمی تواند این درخواست را نادیده بگیرد! شاید این حرف رضایی چندان بی مبنا و غیر ممکن هم نباشد. چرا که عدم حضور رضایی در هیئت موسس (جمنا) می تواند زمینه را برای معرفی او تسهیل کند.»

با وجود این ادعا امروز مشخص شد نام محسن رضایی اصلا در میان 21 نامزد نهایی معرفی شده برای رای گیری در جبهه مردمی نیروهای انقلاب قرار ندارد. با این حال گزارش رجانیوز پرده از بی اعتمادی و نارضایتی بخشی از اصولگرایان برداشته است.

اصولگرایان حامی محمود احمدی نژاد برای معتقدان به وحدت در این جریان موجب نگرانی هستند. 

احمدی‌نژادی‌ها حمید بقایی را به عنوان نامزد خود معرفی کرده اند. او که در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد معاون رییس جمهور و از نزدیک ترین افراد به او بود تا چندی پیش به دلایل نامعلومی در بازداشت به سر می برد. همین موضوع و حاشیه های پیرامون بقایی باعث شده است که تائید صلاحیت او بسیار بعید به نظر رسد.

هنوز معلوم نیست استراتژی احمدی‌نژادی‌ها برای انتخابات دقیقا چیست. محمود احمدی نژاد پیش از این اعلام کرده است که مطابق خواست رهبری در انتخابات کاندیدا نخواهد شد و همچنین تاکید کرده که از هیچ نامزدی حمایت نخواهد کرد.

 اما چیزی که مشخص است آن ها روند انتخاب کاندیدای واحد را قبول ندارند. شاید کاندیداتوری حمید بقایی نیز برای نشان دادن این موضوع باشد. اتفاقی که اسفندیار رحیم مشایی می گوید "شوخی نیست".

محمدرضا باهنر در مورد اعلام کاندیداتوری بقایی و اینکه تلاشی برای جذب او به جبهه مردمی نیروهای انقلاب شده است یا نه گفت: «از خودش این سوال را بپرسید بعضی آهن هستند و آهنربا می‌تواند آنها را جذب کند اما برخی جنس‌شان چیز دیگری است و آهنربا نمی‌تواند آنها را جذب کند.»

نگرانی دیگر از جانب سعید جلیلی است. ممکن است او همچون انتخابات سال 92 از فرآیند وحدت خارج شود. هر چند که نام او اکنون در لیست قرار دارد اما تاکنون درباره جمنا سکوت کرده است و از طرف دیگر به طور مستقل  مدت هاست که سفرهایی با شائبه انتخاباتی را دنبال می کند.

غلامرضا مصباحی مقدم درباره سعید جلیلی می گوید: «بله نگرانی وجود دارد. اگر بنا باشد او کاندیدا شود اما نخواهد وارد مجموعه جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی شود، رأی نمی آورد ولی رأی شکن است.»

او تاکید کرد: «ما اصلا نگاهمان به رقیب نیست بلکه به حوزه نیروهای انقلابی نگاه می کنیم. ما آقای جلیلی را یک فرد انقلابی می شناسیم در این شکی نیست از افراد شاخص هم است ولی اگر بنا باشد وارد این چرخه نشود و از این طریق شانس خودش را به آزمایش نگذارد و مستقل ورود کند یقینا از کیک نیروهای انقلاب بهره برداری خواهد کرد. یعنی سهمی از آرای آن مجموعه را به خودش اختصاص می دهد.»

به گفته مصباحی مقدم "آقای روحانی با 250 هزار رأی بالای حدنصاب آرا رئیس جمهور شد پس معلوم می شود 600 هزار رأی هم کم نیست. سر جای خود 300 هزار رأی هم می تواند در نتیجه انتخابات اثرگذار باشد."

نگرانی ها تا جایی است که آیت الله موحدی کرمانی دبیرکل جامعه روحانیت مبارز عیار پایبندی به وحدت را در "اخلاص نیروها" می داند. او در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه سازوکار جبهه مردمی تا چه اندازه می تواند به رسیدن کاندیدای واحد موثر باشد، اظهار کرد: «این اندازه بستگی به میزان اخلاص دارد. به هر مقدار که در این جبهه اخلاص وجود داشته باشد، به همان اندازه توفیق به دست خواهد آمد.»

هراس های استراتژیک
تاکنون از نگرانی های تاکتیکی اصولگرایان در انتخابات آینده سخن گفته شد. اما این جریان سیاسی سه ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری دچار سردرگمی استراتژیک است. هنوز مشخص نیست کاندیدای این جریان با چه استراتژی قرار است در مقابل رقیب خود که احتمال قریب به یقین حسن روحانی است حاضر خواهد شد.

آیا قرار است با اتخاذ رویکردی شبیه به رویکرد محمود احمدی نژاد وارد فرآیند انتخابات شوند. رویکردی که در سال 84 جواب داد و با شعارهای پوپولیستی احمدی نژاد اصولگرایان به یک پیروزی تاریخی رسیدند.

اما ظاهرا این رویکرد مخالفان جدی دارد. غلامرضا مصباحی مقدم در گفت و گویی درباره شعارهای پوپولیستی نامزدهای اصولگرا خصوصا درباره وعده افزایش یارانه نقدی گفت: «نه این وعده احمقانه ای است سئوال مهم این است که از کدام منبع می خواهد این رقم پرداخت شود. هر کسی چنین وعده ای کند نخبگان جریان اصولگرا جلوی او می ایستند چون مهم مدیریت کشور است به طوری که نظام کارآمدی خود را نشان دهد. کسی که وعده چندبرابر کردن یارانه نقدی را بدهد در واقع سخنش پاشنه آشیل اصل نظام خواهد بود بنابراین ما برای رسوا کردن او به میدان می آییم.»

شاید اصولگرایان باز هم رویکرد "مدیریت جهادی" را پیگیری می کنند. استرتژی توسعه محوری که محمد باقر قالیباف نماد آن است. قالیباف تاکنون در دو انتخابات شکست خورده است و این اصولگرایان را برای موفقیت با این رویکرد مردد می کند. البته عده ای معتقدند قالیباف سال 92 با قالیباف امروز تفاوت هایی دارد

رویکرد سوم نگاه انقلابی است. نگاهی که عده ای آن را "تندوری" تفسیر می کنند. این نگاه سخت گیری داخلی و سیاست خارجی تهاجمی را پیگیری می کند. سعید جلیلی نیز نماد آن است. این نگاه برای عده ای جذابیت دارد ولی دافعه آن بیشتر از جاذبه آن است. همین باعث شده است که بسیاری از اصولگرایان دربرابر آن موضع گیری کنند.

رویکرد چهارم بازگشت به اصول راست سنتی است. این رویکرد هم ضعف های خود را دارد. نه کاندیدای جذابی دارد و نه برنامه و رویکرد مشخصی.

شاید اصولگرایان بتوانند به رویکرد پنجم و تازه ای برسند. اما تاکنون نشانه ای از رویکرد جدید دیده نمی شود. به نظر می رسد تلاش برای مطرح کردن نام حجت الاسلام رئیسی تولیت آستان قدس رضوی در این راستاست.

با این حال امروز آیت الله موحدی کرمانی دبیرکل جامعه روحانیت مبارز چراغ سبزی برای دو نگاه انقلابی و عوام پسند نشان داد. او در نشست جمنا گفت: «رئیس جمهور باید از هوی و هوس دور بوده و نسبت به اسلام  بینش قوی داشته باشد و مانند رهبری ساده زیست باشد. رئیس جمهور باید باور داشته باشد که آمریکا دشمن است. رئیس جمهور باید نسبت به مردم مهربان بوده و درد، فقر و بیکاری آنها را درد خود بداند و از آنجا رنج ببرد و اگر مردم در گرفتاری هستند، غصه بخورد.»

دبیرکل جامعه روحانیت مبارز،  با بیان اینکه رئیس جمهور باید به سیاست دنیا آشنا باشد، گفت: «رئیس جمهور باید مردم را به باند و گروه خود ترجیح دهد و در عین حال شجاع هم باشد.»

احتمالا این اصول کلی مورد پذیرش همه کاندیداهای انتخابات است اما تاکید بر آن نشان از اولویت داشتن این اصول است.