آذرماه سال‌جاری فصل جدیدی برای حوزه هوایی کشور رقم خورد.بعد از مدت‌ها شرکت بوئینگ حاضر به فروش هواپیما به ایران شد و قرار است این هفته هم ایرباس قراردادهای خود با ایران را نهایی کند.
به گزارش روزنامه ایران، به اذعان وزیر را ه و شهرسازی با پیوستن هواپیماهای جدید به ناوگان هوایی کشور ظرفیت جابه‌جایی مسافرتا 50هزار نفر بیشتر خواهد شد و این اتفاق کمک می‌کند تا دیگر مسافران برای مسافرت‌های خارج از کشور خود مجبور به انتخاب خطوط پروازی شرکت‌های خارجی نباشند. سالانه پنج میلیارد دلار از طریق پنج میلیون مسافر از ایران خارج می‌شود.
بدین جهت تا پایان چشم‌انداز 1404 باید 570 فروند هواپیما داشته باشیم که این میزان نیازمند 25 میلیارد دلار برای نوسازی ناوگان حمل و نقل هوایی است که با این اقدام می‌توان 70میلیون مسافر را جابه‌جا کرد.
از سویی ورود هواپیماهای جدید به رقابتی شدن قیمت بلیت هواپیما (کاهش قیمت‌ها) هم کمک خواهد کرد. در کشورهایی که آزادسازی قیمت بلیت هواپیما اتفاق افتاد قیمت بلیت هواپیما بین 20 تا 30 درصد ارزان شد و در زمان‌هایی که مسافرت‌های مردم کاهش پیدا می‌کند میزان تخفیف‌ها به 60 درصد هم می‌رسد اما در ایران با آزادسازی قیمت، بلیت هواپیما گران شد و تنها در مقاطعی از سال می‌توان بلیت با قیمت کمتر از 90 هزار تومان یافت.
حال کارشناسان می‌گویند وقتی تعداد هواپیماهای کشور با میزان تقاضا یکسان شود یا بیشتر به طور قطع روالی که در سایر کشورها رخ داد در مورد ایران هم تکرار خواهد شد و مردم به صورت واقعی شاهد رقابتی بودن قیمت‌ها خواهند بود.
نوسازی ناوگان هوایی در حالی از سوی مسئولان وزارت راه و سازمان هواپیمایی کشوری در حال پیگیری است که برخی منتقدان دولت نیازی برای این امر احساس نمی‌کنند و معتقدند دولت مسیر اشتباهی رفته است و کشور نیازی به خرید هواپیماهای جدید ندارد.
اما اگر بخواهیم در یک حساب سرانگشتی ایران را فقط با کشورهای همسایه مقایسه کنیم پی می‌بریم که روندی که ایران در خرید هواپیما دارد بسیار کند است و سالیان گذشته مسئولان به نوسازی ناوگان هوایی کشور (میانگین سن ناوگان ایران 23، امارات 5 سال، ترکیه 7 سال و عربستان 9 سال) توجهی نکردند و حتی در 8 سال دولت گذشته به جای خرید هواپیماهای جدید، هواپیماهایی را خریداری کردند که از سال تولید آنها بیش از 15 سال گذشته بود.
مقایسه ناوگان هوایی کشورهای منطقه و ایران
در حال حاضر امارات با 9 میلیون جمعیت بیش از 310 فروند هواپیما دارد. این در حالی است که در کل ناوگان هوایی ایران 266 فروندهواپیما وجود دارد که از این تعداد ۱۱۰ فروند آن غیرفعال است.
این خط هواپیمایی که از سال 1985 شروع به فعالیت کرده هم‌اکنون مسافران را به 142 مقصد جابه‌جا می‌کند. امارات تاکنون هیچ سانحه منجر به جرح یا فوتی نداشته و تنها 2 حادثه داشته که منجر به وارد آمدن صدمه به هواپیما شده است.
کشور ترکیه نیز که به بیش از 110 کشور سفر هوایی دارد ناوگانش با هواپیماهای ایرباس و بوئینگ اداره می‌شود.تا سال 2015 ترکیه 299 هواپیما داشت و با سفارش هواپیماهای جدید(به تعداد 180فروند) که اغلب بوئینگ 737 است تعداد ناوگان هوایی این کشور به 479 فروند می‌رسد.شرکت هواپیمایی ترکیه اعلام کرده است که این شرکت برای تأمین نیازها به هواپیماهای مسافربری متوسط، در سال 2016 میلادی 20 فروند، در سال 2018 میلادی 20فروند، 2019 میلادی 15 فروند، در سال 2020 میلادی 30فروند و در سال 2021 میلادی 10فروند و در مجموع 70فروند سفارش خرید قطعی و 25 فروند خرید آپشن دار به شرکت بوئینگ امریکا سفارش داده است.
یکی دیگر از کشورها که می‌توان به ناوگان هوایی آن اشاره کرد قطر است. قطر به بیش از 144کشور سفر هوایی دارد و از معدود شرکت‌های هوایی است که به طور مداوم به هر شش قاره دنیا پرواز دارد. این مجموعه توانسته در بین فهرست‌های بنام جهان برای خود جایگاه خوبی را دست و پا کند.تعداد ناوگان مسافربری قطر با هواپیماهایی که سفارش داده است به 320 فروند می‌رسد.در حال حاضر خط هوایی قطر ایرویز 133 فروند هواپیما دارد که اکثر آنها پهن پیکر است.میانگین سن ناوگان هوایی این کشور حدود 4 سال است.
هواپیماهای موجود هزینه‌های زیادی برای ایران دارد
از 156 فروند هواپیمایی که ایران دارد و بعضاً خیلی از آنها امکان مسافرت‌های طولانی را ندارند باید این را هم اضافه کرد که هزینه تأمین قطعات این هواپیماها و تعمیر آنها بسیار گران است و برخی قطعات نیز دیگر در بازار نیست و همچنین مصرف سوخت این هواپیماها بسیار بالا است.لذا منتقدان خرید هواپیما با چه توجیهی می‌گویند خرید هواپیماهای جدید آن هم هواپیماهایی که کشورهای دیگر برای خرید آن در صف هستند اشتباه است.
به اعتقاد مسئولان بوئینگ و ایرباس اگر برجام وجود نداشت ایران مجبور بود با هواپیماهای موجود ناوگان هوایی خود را اداره کند.هواپیماهای موجود هم که به لحاظ سن و سال نسبت به سایر شرکت‌های هواپیمایی رکورد دار است نمی‌تواند با وضعیت موجود ادامه حیات دهد.لذا ورود هواپیماهای جدید یک الزام برای کشور محسوب می‌شود.
به غیر از دو شرکت بنام فروشنده هواپیما، شرکت ATRهم هست.شرکت فرانسوی-ایتالیایی که برای فروش هواپیما به ایران با شرایط مناسب آستین بالا زده و قرار است با فروش 20 فروند هواپیما، ایران بخشی از نوسازی ناوگان خود را با این هواپیماها انجام دهد.
ورود سوخو‌های روسیه به ناوگان ایران هم از یک ماه پیش رسانه‌ای شد.البته هنوز با قطعیت نمی‌توان گفت که سوخو 100وارد ناوگان ایران می‌شود اما شواهد امر نشان می‌دهد که روسیه برای فروش این نوع هواپیماها می‌خواهد تسهیلات خوبی را در نظر بگیرد.با توجه به توضیحات ارائه شده به نظر می‌رسد تا چند سال آینده تعداد ناوگان جدید هوایی ایران به حدود 200 فروند برسد.مشخصات هواپیماهایی که قرار است وارد ناوگان هوایی ایران شود در ادامه می‌آید.
سوخو 95 صندلی دارد
سوخو سوپرجت 100 یک هواپیمای مسافربری جت منطقه‌ای است. حدود ۷۵ تا ۹۵ صندلی دارد. توسعه طرح ساخت این هواپیما از سال ۲۰۰۰ در بخش هواپیماهای مسافربری شرکت روسی سوخو با همکاری بوئینگ به‌عنوان همکار اصلی شروع شد. حال اگر روسیه شرایط مالی خوبی را پیشنهاد دهد بسیاری از ایرلاین‌های ایران مایل به خرید سوپرجت 100 خواهند بود. نحوه کنترل این هواپیما برای خلبان و کمک خلبان هیچ فرقی با هواپیماهای مدرن «ایر باس» ندارد.سوپرجت 100 هزینه پروازی بسیار پایین تری نسبت به گزینه‌های مشابه خودش دارد.
مدل 777 ای آر 300 رقیب ایرباس
777 ای آر 300 از مدل‌های ابتدایی هواپیماهای بوئینگ است. این هواپیما که پهن پیکر بوده و توانایی سفر به مسافت‌های طولانی تا حدود ۱۶ هزار کیلومتر را دارد بین ۳۱۴ تا ۳۹۶ مسافر ظرفیت دارد. بوئینگ این هواپیما را به منظور رقابت با خانواده ایرباس ۳۵۰ عرضه می‌کند که توانسته نظر تعداد زیادی از ایرلاین‌های مطرح جهان را جلب کند. ایران ایر با دریافت نخستین بوئینگ‌های ۷۷۷ توان برنامه‌ریزی برای سفرهای بلند را خواهد داشت.
777 ایکس هنوز وارد بازار نشده است
همچنین در سبد خرید ایران ۱۵ فروند بوئینگ 777 ایکس قرار گرفته که برنامه‌ریزی برای تولید آن از سال ۲۰۱۱ کلید خورده و هنوز به طور رسمی در بازارهای جهانی عرضه نشده است. این هواپیمای ۷۰ متری که بوئینگ در آن از نسل جدید موتورها و فناوری‌های داخلی بهره می‌برد، تاکنون از سوی شرکت‌های هواپیمایی مانند لوفت‌هانزا، امارات و قطر سفارش داده شده و حالا ایران‌ایر جدیدترین مشتری آن به حساب می‌آید. بر اساس تخمین‌های زده شده این هواپیما در سال ۲۰۲۰ به نخستین سفارش دهندگان تحویل خواهد شد.
بوئینگ 737 کوتاه برد است
اصلی‌ترین سبد سفارش هما به بوئینگ ۷۳۷ اختصاص یافته است. این هواپیما نیز در طول سال‌های گذشته با اضافه شدن فناوری‌های جدید تکمیل شده و در مدل‌های قدیمی و جدید عرضه می‌شود. بوئینگ ۷۳۷ از خانواده هواپیماهای کوتاه برد با بدنه باریک و دو موتوره است که در ۱۰ مدل مختلف ساخته شده و بین ۸۵ تا ۲۱۵ مسافر را در خود جای می‌دهد.بوئینگ ۷۳۷ که به منظور رقابت با خانواده ایرباس ۳۲۰ فعالیت می‌کند حدود ۱۵۰ مسافر را در خود جای می‌دهد و برای پروازهای داخلی و منطقه‌ای گزینه‌ای مطلوب به شمار می‌رود تا به این ترتیب ایران‌ایر بتواند بخشی از بازار منطقه‌ای خود را که در طول سال‌های گذشته از دست داده بار دیگر پس بگیرد.
ایرباس ای330
ایرباس 330 در دسته‌بندی هواپیماهای اقتصادی تولید شده توسط ایرباس قرار می‌گیرد و با دو موتور پرواز می‌کند.این هواپیما می‌تواند در کلاس‌های مختلف بین 247 تا 406 مسافر را حمل کند.طول ایرباس 330 در حدود 58.82 متر و مساحت بال این هواپیمای پهن پیکر 361.6 متر مربع بوده و پهنای بدنه آن 5.64 متر است.این هواپیما می‌تواند تا 13450 کیلومتر را بدون توقف پرواز کند.
ایرباس ای 320
تولید ایرباس ای 320 از سال ۱۹۸۴ آغاز شد و نخستین بار در ۲۲ فوریه ۱۹۸۷ در تولوز فرانسه به پرواز درآمد و در ژوئیه سال بعد به خدمت شرکت هواپیمایی ایر فرانس درآمد.این هواپیما نخستین عضو از یک خانواده موفق محسوب می‌شود که توانسته موفقیت‌های زیادی را برای صنایع ایرباس به ارمغان آورد. ظرفیت مسافر این هواپیما 180نفر است.
ایرباس 321
ایرباس ای 321 شباهت زیادی با ایرباس ای 320 دارد اما دارای بدنه کشیده‌تری است و توانایی جابه‌جایی تعداد بیشتری مسافر (220 مسافر) را دارد. ساخت این هواپیما از سال 73 آغاز شد.
ایرباس 350
هواپیمای ایرباس 350 یک هواپیمای پهن پیکر و جدیدترین محصول شرکت ایرباس است که برای پروازهای دوربرد و میان برد استفاده می‌شود و تاکنون 8فروند از آن تولید شده و از سال 2015 رسماً وارد خط پروازی شده است. ظرفیت مسافری این هواپیما از 270 نفر تا 387 سرنشین است.
