ازدواج دختران جوان با پیرمردان سالخورده از نمونه اخبار تامل برانگیزی است که گاهی شاهد آن هستیم،پدیده ای که در این گزارش تلاش می شود ابعاد جامعه شناختی و و روانشناختی آن مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
تناسب سن عقلی میان زوجین در ازدواج یکی از مولفه های تعیین کننده در موفقیت پیوندهای مشترک به شمار می رود.
کارشناسان علوم رفتاری و روانشناسان معتقدند هیچ معیار و ملاک علمی مشخص و دقیقی برای موفقیت قطعی در ازدواج وجود ندارد و به واقع اختلافات سنی میان زوجین ضرورتا عامل قطعی و تعیین کننده ای در حصول موفقیت زوجین نبوده و نیست.
صدیقه نوبهار،در تشریح تاثیر اختلاف سن میان زن و مرد در بروز شکست یا حصول موفقیت قطعی در ازدواج اظهار داشت:یک ازدواج موفق تابع و معلول بسیاری از مولفه ها و باید ها و نبایدها است که سن ازدواج و اختلاف میان زوجین نیز بخشی از آن به شمار می رود.
وی افزود:با نیم نگاهی بر ازدواج های موفق و ناموفق در محیط پیرامونی خویش به دفعات و کرات مصادیقی را مشاهده می کنیم که با وجود رعایت شرایط سنی منطبق و رایج با عرف اجتماعی ،بازهم زندگی های برخی فرجام خوشی نداشته و یا بالعکس با وجود اختلاف سنی،بعضا برخی ازدواج ها با موفقیت همراه شده است.
روانشناس و کارشناس علوم رفتاری عنوان کرد:با این وجود تجربه ثابت کرده با لحاظ کردن سن معقول و آنچه که عرف جامعه آن را پذیرفته،احتمال شکست در ازدواج تا حدودی کاهش می یابد و بالعکس عدم رعایت آن می تواند ضریب بروز ایجاد بن بست ها و انسدادهای احتمالی را افزایش دهد.
نوبهار گفت:آنچه که در خصوص سن ازدواج و بررسی و تحلیلِ مناسب یا نامناسب بودن زوجین برای زندگی مشترک مطرح است به سن عقلی افراد باز می گردد.
وی افزود:بعضا شاهد هستیم از مَنظر علم روانشناسی،متخصصان و کارشناسان امر در صورت تناسب بلوع فکری و عقلی طرفین ازدواج هیچ منع علمی را برای پیوند یک مرد40 ساله با یک دختر 25 ساله مطرح نمی کنند.
روانشناس و کارشناس علوم رفتاری عنوان کرد:به واقع آنچه که باعث عدم منع روانشناختی و روانشناسی در این ازدواج می شود به میزان پختگی مرد 40 ساله یا بلوغ عقلی او باز می گردد که اگر در مصاحبه ها و سنجش هایی که صورت می گیرد،تفاوت جدی و معنا داری با میزان ضریب پختگی دختر 25 ساله وجود نداشته باشد طبیعتا برداشت ها،نگرش ها،نگاه به زندگی و نوع جهان بینی این دو با تفاوت های فاحش و مشهودِ جدیِ چالش برانگیز مواجه نخواهد بود.
وی در پاسخ به سئوالی در خصوص چرایی تحلیل ازدواج دختران جوان و یا بعضا نوجوان با پیرمردهای سالخورده گفت:در این مورد خاص نمی توان صرفا با ملاک عمل قرار دادن بلوغ فکری یا سن عقلی زوجین موضوع را تحلیل و بررسی کرد زیرا فاصله سنی بسیار زیاد میان زن و مرد در آن حدی که یک طرف را جوان و یا نوجوان و طرف دیگر را پیر یا سالخورده اطلاق کنیم از اساس مستعد بروز ابهامات،لغزش ها و نارسایی های جدی است زیرا از بُعد روحی،روانی تناسب و سنخیت چندانی میان یک فرد جوان یا نوجوان با یک فرد پیر و کهنسال وجود ندارد.
نوبهار در واکاوی دلایل ازدواج های اینچنینی گفت:به واقع نمی توان یک دلیل خاص را برای این ازدواج مطرح کرد و ابعاد روحی وروانی انسان آنچنان پیچیده و چند لایه است که برای هر موضوع و سوژه خاصی،دلایل متعددی وجود دارد.
وی افزود:اما آنچه که در اکثریت قریب به اتفاق این ازدواج ها به عنوان انگیزه اصلی و ابتدایی مطرح می شود به بضاعت و تمکن مالی مرد سالخورده معطوف می شود که زوجه را ترغیب می کند به دلیل قدرت اقتصادی این فرد اولویت ها و عنصرهای دیگر ازدواج را نادیده بگیرد.
روانشناس و کارشناس علوم رفتاری عنوان کرد:از سوی دیگر،شرایط سنی یک فرد سالخورده بگونه ای است که زندگی مشترک با دختری جوان،پر هیجان و شاداب و با طراوت به مثابه مُسَکنی است که در قبال به دست آوردن آن حاضر می شود هزینه های هنگفت و بسیار سنگینی را پرداخت کند.
خلاءهای حمایتی و ایفای نقش پدرانهکاظم سوریان،جامعه شناس وآسیب شناس مسائل،در تشریح عوامل موثر در چنین ازدواج هایی گفت:برخی دختران جوان با از دست دادن پدر خویش در سنین کودکی یا نوجوانی همواره خلاء حمایتی یک پدر را در روح و روان خویش احساس می کنند و در چنین شرایطی ناخود آگاه زوجه ترغیب می شود به ازدواج با مردی سالخورده تن دهد تا آن فقدان و خلاء را پرکند که به واقع چنین افرادی بیشتر به دنبال برخورداری از نقش پدرانه طرف مقابل در چنین ازدواج هایی هستند.
وی افزود:در نقطه مقابل فوت دختر در برخی خانواده ها باعث می شود تا پدر خانواده برای پرکردن این خلاء به ازدواج با دختری جوان ترغیب شود که در این خصوص انگیزه اصلی را باید در ابعاد روحی،روانی و عاطفی این طیف مورد تحلیل و بررسی قرار داد.
سوریان عنوان کرد:برخی از مردان سالخورده نیز معتقد هستند انتخاب افراد کم سن و سال ثبات و پایداری بیشتری را برای زندگی مشترک آنها به ارمغان می آورد زیرا پرونده عاطفی و عشقی این طیف(دختران نوجوان و کم سن و سال)سبک تر از افرادی است که از سن بیشتری برخوردار هستند و به تبع خاطرات تلخ و شیرین بیشتری را در گذشته تجربه کرده اند.
تبعات و پیامدهای ازدواج هایی با اختلاف سنی بالاحسین احتشام،جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی در تشریح پیامدها و تبعات چنین ازدواج هایی عنوان کرد:علیرغم طرح و بحث نظریه های گوناگون در خصوص ازدواج مردان سالخورده با دختران کم سن و سال،در کلیت امر چنین ازدواج ها و پیوندهایی به هیچ عنوان توصیه نمی شود زیرا تبعات و پیامدهای آن غیر قابل پیش بینی خواهد بود.
وی افزود:عدم وجود تناسب روحی و عاطفی میان زوجین در این ازدواج ها موضوعی غیر قابل انکار است و قاعدتا مواجهه دختر پرهیجان و پر جنب و جوش با مردی سالخورده که افزایش سن او را کسل و بی حوصله ساخته در میان مدت و بلند مدت سردی و اختلاف را در زندگی پیدار خواهد کرد.
احتشام گفت:از سوی دیگر با افزایش سن،ضریب احتمال فوت و مرگ و میر به میزان قابل توجهی تشدید می شود و نتیجه چنین ازدواج هایی زنان بی سرپرستی خواهد بود که زندگی اجتماعی آنها با چالش های جدی و زیانباری همراه می شود.
جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی عنوان کرد:تولد فرزند در چنین ازدواج هایی نیز خود معضلی دیگر است که از دست رفتن پدر و سرپرست خانوار برای کودک یا نوجوانی که در این خانواده ها متولد شده را دشوار و دردآور خواهد کرد.
وی در خاتمه یادآور شد:در جمع بندی این موضوع باید گفت بهترین فاصله سنی برای ازدواج حداکثر 2 تا 5 سال است و تجربیات پیشین ثابت کرده،عموما ازدواج با افرادی که از لحاظ سنی از تناسب بیشتری برخوردا هستند با چالش ها و فراز و نشیب های کمتری همراه است و البته در این میان هستند افرادی که هیچ توجهی به این توصیه ها نمی کنند و در نهایت شکست،سرخوردگی و مشکلات عدیده و ریز و درشتی را به تبع چنین پیوندهایی تجربه می کنند.
