«گام سوم انتخابات شوراهاي اسلامي شهر و روستاست و ما براي كسب بيش از ٧٠ درصد كرسي‌هاي سراسر كشور تلاش مي‌كنيم.» اين گفته‌هاي محمد رضا عارف بود در روزهايي كه نتايج انتخابات مجلس شوراي اسلامي به تازگي اعلام شده بود و هنوز كسي گمان نمي‌كرد از درون جبهه اصلاحات چهره‌هاي نام‌آشنايي باشند كه خلاف تصميم كل جريان اظهارنظر كنند و به تبع آن دو شقه شدن اصلاح‌طلبان بيرون از مجلس باعث عدم انسجام فراكسيون اميد نيز شد و اتفاقات به گونه‌اي پيش رفت كه اصلاح‌طلبان در حالي كه پيروزي را نزديك مي‌ديدند آن را به طور كامل به دست نياوردند.
هر چه بود فراكسيون اميد تشكيل شد و پس از طي فراز و فرودهايي بالاخره به انسجام نسبي رسيد. حالا كه امور فراكسيون اميد توسط هيات رييسه دايم در حال انجام است و كارها كمي رو روال طبيعي خود قرار گرفته اصلاح‌طلبان بايد آستين‌ها را براي گام سوم بالا بزنند. آنها اعلام كرده‌اند كه براي شوراي شهر برنامه دارند. اگر يك بار در شوراي قبلي با سو تدبير تنظيم‌كنندگان فهرست كانديداها اكثريت شوراي شهر تهران را از دست دادند؛ اگر به دليل انواع مشكلات و اتفاقات برخي نمايندگان مجلس عضو ليست اميد پايبندي به آرمان‌هاي فراكسيون خود نداشتند، اگر آنها آنچه تصور مي‌كردند را از مجلس به دست نياوردند و... هيچ كدام باعث نمي‌شود براي انتخابات سال ٩٦ بي‌انگيزه يا دست بسته باشند.
درس‌هاي شوراي چهارم
انتخابات شوراي شهر در سال ٩٢ همزمان با انتخابات رياست‌جمهوري برگزار مي‌شد و اصلاح‌طلبان تمام هم و غم خود را روي خروج كشور از بحران و چالش‌هاي وحشتناك دوران احمدي‌نژاد مي‌دانستند. به همين دليل نيز پروژه شوراي شهرتهران به گونه‌اي پيش رفت كه در نهايت به جاي محسن هاشمي اين محمد باقر قاليباف بود كه دوباره بر صندلي شهرداري تهران تكيه زد. ديگر اتفاق ناخوشايند انتخابات سال ٩٢ حضور كم رمق مردم در انتخابات شوراها بود كه باعث شد تعداد بيشتري از اعضاي ليست اصلاح‌طلبان راهي شورا نشوند؛ اتفاقي كه در انتخابات سال آتي با توجه به راي ليستي مردم تهران در اسفندماه ٩٤، تكرار نخواهد شد.
تجربه مجلس دهم
انتخابات مجلس دهم اما درس‌هاي ديگري براي اصلاح‌طلبان داشت. آنها به دليل ردصلاحيت گسترده در انتخاب كانديدا با محدوديت‌هاي بزرگي مواجه شدند. با توجه به نحوه بررسي صلاحيت‌ها براي انتخابات شوراي شهر به نظر مي‌رسد تيغ رد صلاحيت كارايي لازم را نداشته باشد و اين‌بار اصلاح‌طلبان بتوانند با كانديداهاي اصلي خود وارد صحنه شوند؛ كانديداهايي كه در لحظات حساس به دليل كم تجربگي يا مسائل ديگر راه اصلي را گم نمي‌كنند. از طرفي همان طور كه ذكر شد رفتار سياسي مردم در راي ليستي نشان داد آنها آماده‌اند تا بار ديگر با حضور گسترده راي خود را به كرسي بنشانند و همين موضوع مسووليت تدوين‌كنندگان ليست انتخاباتي شوراي شهر را سنگين‌تر مي‌كند.
شوراي پنجم و راه ١٠ ماهه
تقريبا ده ماه ديگر انتخابات شوراي شهر برگزار مي‌شود. انجام كارهاي مقدماتي و تشكيلاتي براي راهبري سياسي انتخابات شوراي شهر اگر همين امروز هم آغاز شود دير است. اين نكته را اصلاح‌طلبان نيز به خوبي مي‌دانند. مهم‌ترين مساله امروز تعيين همان تشكيلاتي است كه بايد كار شوراي شهر را آغاز كند. اصلاح‌طلبان امروز شوراي عالي سياستگذاري را دارند. شورايي كه با تجربه انتخابات مجلس امروز بيشتر و بهتر از قبل مي‌تواند چتر بزرگ اصلاح‌طلبي را در سراسر كشور بگستراند. در شهر تهران با توجه به نحوه تعيين صلاحيت بعيد است با مشكل فقر كانديداي جرياني مواجه باشيم. اصلاح‌طلبان آنقدر كانديداي باكفايت دارند كه براي اين انتخابات لازم نباشد سراغ ائتلاف با چهره‌هايي بروند كه راي‌شان را از سبد اصلاحات بردارند و تخم‌مرغ‌شان را در سبد ديگري بگذارند.
اما در مورد شهرستان‌ها هنوز اين نگراني وجود دارد كه آيا شوراهاي اصلاح‌طلبان مي‌توانند كانديداهاي اصيل خود را به صحنه بياورند يا خير. آنچه در مجلس رخ داد، نشان داد هرجا كه اصلاح‌طلبان به اجماع نظر نرسيدند و روي كانديداي واحد تصميم‌گيري نكردند نتيجه‌اي جز شكست عايدشان نشد. بنابراين لازم است تا ارتباط شوراي اصلاح‌طلبان سراسر كشور با شوراي عالي سياستگذاري بهبود يافته و ترميم شود.
تهران تنها يك شهر نيست
اما آنچه در تهران رخ مي‌دهد به دليل اهميت بالاي سياسي پايتخت و شهرداري آن بيش از بقيه نقاط كشور به چشم مي‌آيد كمااينكه اصولگرايان هنوز نتوانسته‌اند از زير بار شكست ٣٠ بر صفر در تهران خارج شوند. طي هفته‌هاي گذشته مقدمات كار انتخابات شوراي شهر توسط چهره‌هاي مطرح اين جريان در دست انجام قرار گرفته است. بر اساس اخباري كه در اختيار «اعتماد» قرار گرفته است هياتي به رياست محمد علي نجفي از سوي شوراي مشورتي رييس دولت اصلاحات موظف شده تا ضمن بررسي وضعيت انتخابات شوراي شهر نتايج فعاليت‌هاي خود را به طور مستمر در اختيار شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان قرار دهد. همچنين بر اين اساس پيشنهاد حضور محمدعلي نجفي و محمد حقاني، عضو فعلي شوراي شهر تهران در شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان داده شده است. با توجه به احتمال بالاي حضور اين دو چهره سياسي در شوراي عالي سياستگذاري تغييرات اندكي در تركيب اعضا به وجود خواهد آمد كه تمامي آنها با نظر نهايي رييس دولت اصلاحات انجام مي‌شود.
برنامه‌هاي رقيب
جريان رقيب اصلاحات در شوراي شهر اين روزها حال و روز خوشي ندارد. آنها براي انتخابات رياست‌جمهوري دچار دوراهي سختي شده‌اند كه بر اساس آن هنوز حتي نمي‌دانند از روحاني حمايت خواهند كرد يا براي رقابت با او بايد آماده شوند. در اين شرايط بدترين اتفاق براي آنها همزماني انتخابات رياست‌جمهوري و شوراي شهر است. در كنار اين نابساماني گمانه حضور جدي احمدي‌نژادي‌ها در انتخابات شوراي شهر معادله اين انتخابات را براي آنها پيچيده‌تر هم كرده است. اگر اصولگرايان بخواهند دوباره عنان شوراي تهران را در اختيار بگيرند بايد همزمان با احمدي‌نژادي‌ها و اصلاح‌طلبان رقابت كنند. رقابتي كه ناتوان‌تر از آن هستند كه بتوانند از آن برنده بيرون بيايند. نشانه‌هاي نگراني در ميان اصولگرايان از همين ١٠ ماه مانده به انتخابات در حال بروز است. ابتداي هفته بود كه مرتضي نبوي، به عنوان يك نيروي جناح راست از نوع سنتي و معتدل به همفكرانش توصيه كرد فكر رقابت با روحاني را از سر بيرون كنند و به دنبال برنامه‌ريزي براي شوراي شهر باشند. البته از اين گفته نبوي استقبال چنداني نشد و طي همين چند روز، اصولگرايان نشان دادند، قرار نيست ميدان را به سنتي‌ها بدهند. اين البته براي اصلاح‌طلبان و حاميان دولت خبر ناگواري نيست چه آنكه هرچه اصولگرايان بيشتر سرگرم رياست‌جمهوري شوند پيروزي در شوراي شهر براي اصلاح‌طلبان راحت‌تر به دست مي‌آيد. با توجه به عملكرد اعضاي اصولگراي شوراي تهران و مماشات آنان با تخلفات صورت گرفته به نظر مي‌رسد تاريخ مصرف اعتماد مردم به آنان نيز پايان يافته است.
انجام مقدمات ورود به انتخابات شوراي شهر
سيد حسن رسولي، عضو بنياد اميد ايرانيان با اشاره به برنامه اصلاح‌طلبان براي ورود به انتخابات شوراهاي شهر و روستا گفت: به لحاظ اهميت و گستردگي و فراگير بودن آن در سراسر كشور، مقدمات ورود به مباحث انتخاباتي شوراها از سوي اصلاح‌طلبان در حال انجام است. برنامه‌ريزي براي انتخابات شوراهاي شهر و روستاها به علت تعدد كانديداها زمانبر و فشرده‌تر خواهد بود. وي با وجود برخي اظهارنظر‌هاي چهره‌هاي سياسي و حزبي تصريح كرد: از مهرماه بايد شاهد اعلام مواضع رسمي و تشكيلاتي جريان‌هاي سياسي براي تعيين مصاديق و ورود به انتخابات رياست‌جمهوري و شوراهاي شهر و روستا بود.
رسولي همچنين در خصوص انتخابات رياست‌جمهوري نيز گفت: تاكنون و به طور جدي در هيچ كدام از اتاق‌هاي فكر اصلاح‌طلبي مباحث جدي درباره كانديداي مشخص براي انتخابات رياست‌جمهوري صورت نگرفته است.
او درباره راهبرد انتخاباتي اصولگرايان براي ورود به عرصه انتخابات رياست‌جمهوري و شوراهاي شهر و روستا اظهار داشت: به نظر مي‌رسد اصولگرايان نيز هنوز تصميم راهبردي هماهنگ در مورد نحوه حضور در انتخابات رياست‌جمهوري اتخاذ نكرده باشند و تشتت آرا و نظرات در بين آنها بيشتر باشد. رسولي درباره برخي تلاش‌هاي طيف پايداري و نزديك به رييس‌جمهور سابق براي انتخابات سال آينده گفت: اين طيف و گروه براي انتخابات شوراهاي شهر و روستا و رياست‌جمهوري به صورت فعال و همزمان ورود پيدا مي‌كنند چراكه براساس تجربه سال ٨٢ انتخابات شوراها به عنوان نخستين سكوي پرش اين حلقه به حساب مي‌آيد.
وگرنه بعد از این همه شکست فیل از پا می افتاد و کرگدن از رو می رفت