این روزها تهران حال و هوای دیگری دارد. تهران مخوفی که تا برخی رسانه‌های ضدایرانی ساخته بودند، حالا با توافق هسته‌ای برای بسیاری از شهروندان خارجی جذاب شده و سیل مسافران ایران، هتل‌های تهران را با کمبود جا مواجه کرده است. این موضوع درحالی رخ می‌دهد که از مدت‌ها پیش، رقابت سنگین مذاکره تجاری با ایران به جریان افتاده و هیأت‌های تجاری یکی پس از دیگری وارد تهران می‌شوند.
براساس اعلام سازمان توسعه تجارت سال گذشته ٦٤ هیأت تجاری از ٢٨ کشور جهان به ایران سفر کرده‌اند که این رقم در مقایسه با سال ٩٣ رشد ٢٣٧درصدی داشته است، البته محمدرضا سبزعلی‌پور رئیس مرکز تجارت جهانی ایران در گفت‌وگو با «شهروند» معتقد است، تردد فعالان اقتصادی جهان به ایران بسیار زیادتر از آمار اعلام شده است زیرا درحال حاضر سامانه دقیقی برای ثبت تردد هیأت‌های تجاری وجود ندارد و آمار اعلام‌شده ازسوی دولت تنها مربوط به هیأت‌های بلندپایه است که با دستگاه‌های دولتی وارد مذاکره شده‌اند. علاوه بر اقتصادی‌ها، تهران این روزها میزبان گردشگران زیادی بوده است. حالا با بروز ناآرامی درکشورهای رقیب منطقه، موج گردشگران خاورمیانه به سمت ایران سرازیر شده است.
گردشگرانی که رویای تماشای اهرام ثلاثه مصر، مساجد تاریخی تونس و یمن، صحرای لیبی، باغ‌های معلق بابل عراق و شهر باستانی پالمیرای سوریه را در سر می‌پروراندند اما با بسته‌شدن مرز کشورهای ناآرام، به جزیره امن ایران پناه آورده‌اند. جزیره امنی که جذابیت‌های تاریخی و اقلیمی‌اش پشت دیوارهای بلند تحریم پنهان مانده بود و اکنون روزهای آشتی با جهان را پشت سر می‌گذارد. هادی شیرازی دبیر جامعه تورگردانان ایران در گفت‌وگو با «شهروند» از رشد ٢٠٠درصدی گردشگران سیاحتی و رشد ٢٠ تا ٣٥درصدی گردشگران زیارتی ایران خبر می‌دهد و می‌گوید: موج تقاضا برای سفر به ایران به اندازه‌ای رسیده است که هتل‌های کشور دیگر جوابگو نیستند و بسیاری از گردشگران خارجی پذیرش نمی‌شوند. دراین شرایط ایران نه‌تنها زیرساخت‌های اقتصادی و بستر سرمایه‌گذاری جذابی برای موج تقاضاهای تازه رسیده دراختیار ندارد که حتی در پذیرایی از سیل میهمانان خارجی خود ناتوان است.
هتل‌های تهران تا پایان بهار رزرو شده‌اند«چشم‌های کنجکاوی که خیابان‌های ایران را به دقت زیر نظر گرفته‌اند» این تصویری است که این روزها بیشتر از همیشه درتهران تجربه می‌شود. حالا مقابل هتل‌های بین‌المللی پایتخت ترافیک سنگین‌تر از همیشه است و توریستها خیابان‌ها و مردم ایران را زیر ذره‌بین نگاه پرسشگر خود گذاشته‌اند. این روزها هتلداران هم روزهای کاری شلوغ‌تری پشت سر می‌گذارند و از دست رد به سینه بسیاری از گردشگران خارجی می‌گویند.
مسئول واحدهای اقامتی و رزرو برخی هتل‌های بزرگ و سرشناس تهران به «شهروند» می‌گویند: ضریب اشغال هتل‌هایشان تا پایان بهار به ١٠٠درصد رسیده است و دیگر جایی برای پذیرش میهمانان جدید ندارند.
ملک مدیر روابط عمومی هتل بین‌المللی استقلال دراین‌باره به «شهروند» توضیح می‌دهد: اغلب هتل‌های کشور از دو‌سال پیش و با روی کارآمدن دولت یازدهم ضریب اشغال نزدیک به ١٠٠درصدی را تجربه می‌کنند و درحال حاضر بسیاری از هتل‌های ٥ ستاره تهران تا پایان بهار رزرو شده‌اند.
او ادامه می‌دهد: نکته جالب دراین میان افزایش تمایل توریست‌های جوان برای سفر به ایران است. این درحالی است که درگذشته بیشتر گردشگران بازنشسته و کهنسال مسافر ایران بودند و چون این دسته از توریستها فرصت سفر دوباره به ایران پیدا نمی‌کنند، جوان‌ترشدن میانگین سنی توریست‌های مسافر ایران می‌تواند یک امتیاز مهم برای صنعت گردشگری به شمار آید.
برای میهمانان خارجی حتی جای خوابیدن نداریمبا این حال موج طلایی سفر به ایران یک نگرانی بزرگ را به دنبال داشته است. حالا گرچه توافق هسته‌ای و اجرای برجام تیم‌های بزرگ اقتصادی جهان را به ایران کشانده است اما زیرساخت‌های ویرانه اقتصاد کشور که میراث دهه‌های گذشته است، بسیاری از علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در ایران را دست خالی برمی‌گرداند. از بحث مفصل و کارشناسی نتایج سفرهای اقتصادی به تهران که بگذریم، ایران حتی در پذیرایی از میهمانان خود کاستی‌های فراوانی دارد.
کاستی‌هایی که به گفته هادی شیرازی دبیر جامعه تورگردانان ایران از ١٢-١٠سال پیش به صورت مداوم ازسوی بخش خصوصی به دولت هشدار داده شده، اما این هشدارها نتیجه‌ای نداشته است، جز این‌که امروز تقاضای انبوه میهمانان خارجی به دلیل کمبود فضای اقامتی، برگشت داده شود. شیرازی با انتقاد از کم‌توجهی به صنعت گردشگری و نبود زیرساخت برای پذیرایی از میهمانان ایران تأکید می‌کند: مطابق با آمار معاونت گردشگری رئیس‌جمهوری درشرایط حاضر و با میزان گردشگران فعلی، ایران ٨٥٠ هتل ٤ و ٥ ستاره کم دارد. این درحالی است که سایر زیرساخت‌ها و خدمات ارایه‌شده به گردشگران نیز با استانداردهای بین‌المللی فاصله قابل توجهی دارند و فعالان صنعت گردشگری از١٢-١٠سال پیش به صورت مداوم این موضوع را به دولت هشدار داده‌اند.
او ادامه می‌دهد: بارها به مسئولان دولتی تذکر دادیم درهای کشور همیشه روی جهان بسته نمی‌ماند و باید برای توسعه زیرساخت‌های صنعت گردشگری برنامه‌ریزی اساسی کرد، اما ایران برخلاف بسیاری از کشورهای جهان نگاه اقتصادی به صنعت گردشگری خود نداشته است و استانداردهای صنعت توریسم ما نه‌تنها با استانداردهای جهان فاصله بسیاری دارد، بلکه از استانداردهای کشورهای منطقه نیز عقب هستیم. به‌عنوان مثال، درحال حاضر کمبود مکان‌های اقامتی و تقاضای بیشتر از عرضه موجب شده است نرخ هتل‌های ما تا ٢برابر قیمت هتل‌های منطقه نیز برسد.
دبیر جامعه تورگردانان ایران تأکید می‌کند: همان‌طور که می‌دانید، کشورهای همسایه ایران همگی جزو کشورهایی با قدمت کهن هستند و جاذبه‌های تاریخی و حتی اقلیمی قابل توجهی دارند. بنابراین در صنعت توریسم همسایگان ما، رقبای قدرتمندی برای ایران به شمار می‌روند. با همین نگاه زمانی که نرخ هتل‌ها و خدمات ما چند برابر کشورهای منطقه باشد و هزینه سفر به ایران بالاتر تمام شود، سفر به سایر کشورهای منطقه برای توریستها به‌صرفه‌تر است.
شیرازی ادامه می‌دهد: با این وجود دولت یازدهم نگاه جدی‌تری به مقوله گردشگری دارد و نه‌تنها برای رفع یکی از مهم‌ترین موانع سفر به ایران، یعنی ایران‌هراسی و سیاست‌های خارجی گام‌های بزرگی برداشته، بلکه مصوب کرده است از سال ٩٥ فعالان صنعت گردشگری از یک‌سری مشوق‌ها و معافیت‌ها برخوردار شوند. به‌عنوان مثال، هتلداران بین ٥ تا ١٠سال اول ایجاد این کسب‌وکار و احداث هتل‌های جدید از معافیت مالیاتی برخوردار می‌شوند. ضمن این‌که برنامه‌ریزی‌هایی برای افزایش درآمدزایی از صنعت گردشگری انجام شده است. با این وجود دست رد به سینه گردشگران خارجی اتفاق خوبی نیست و سبب می‌شود بازار بین‌المللی گردشگری ایران خراب شود.
درگذشته برای سفر یک مدیر جهان سومی ذوق‌زده میشدیماحمد اصغری، رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی با تأیید پرشدن ظرفیت هتل‌های ٥ ستاره کشور از برنامه‌ریزی دولت یازدهم برای جایگزینی صنعت گردشگری به جای درآمد نفت خبر می‌دهد و به «شهروند» می‌گوید: پس از اجرای برجام نگاه گردشگران اروپایی به ایران تغییرات مثبتی داشته و همین مسأله موجب شده است تعداد سفرها به ایران به‌طور قابل ملاحظه‌ای افزایش داشته باشد، به‌گونه‌ای که درحال حاضر اغلب هتل‌های بین‌المللی ما با حداکثر ضریب اشغال رزرو شده‌اند و در نوروز امسال نیز شمار گردشگران خارجی به اندازه‌ای رسید که در برخی موارد ظرفیت کافی برای اسکان آنها وجود نداشت.
او ادامه می‌دهد: رشد قابل توجه ورود گردشگران خارجی به ایران درحالی اتفاق می‌افتد که در زمان اعمال تحریم‌ها علیه ایران شمار توریستها به حدی ریزش داشت که سفر یک مدیر سازمانی از کشورهای جهان سوم ذوق‌زده‌مان می‌کرد. به جز این درطول دوره تحریم‌ها میزان سفر گردشگران اروپایی به ایران تقریبا به صفر رسیده بود اما درحال حاضر به جرأت می‌توان گفت که حدود ٥٠درصد از گردشگران خارجی ایران اروپایی‌ها هستند و بلندپایه‌ترین مقامات اروپایی و هیأت‌های همراهشان به ایران سفر می‌کنند.
اصغری همچنین خبر می‌دهد: با افزایش تنش میان ترکیه و روسیه، ایران درحال برنامه‌ریزی برای جذب گردشگران این دوکشور است. علاوه بر این مذاکراتی برای جلب سرمایه‌گذاری خارجی دربخش‌های زیرساختی صنعت گردشگری انجام شده است که پس از نهایی‌‌شدن قراردادها دراین‌باره اطلاع‌رسانی می‌شود.
