نکته جرم‌شناسانه درباره آزار جنسی کودکان

یک جرم‌شناس و استاد دانشگاه به تبیین نکاتی پیشگیرانه درباره آزار جنسی کودکان پرداخت.

دکتر غلامرضا محمدنسل در روزنامه «ایران» نوشت: یکی از تهدیدات ناظر بر کودکان، آزاردیدگی جنسی است که گاه‌ و بیگاه در جوامع گوناگون مواردی از آن دیده می‌شود. این وقایع در برخی موارد پنهان باقی می‌ماند و حتی کار به طرح شکایت نیز کشیده نمی‌شود اما در مواردی هم به دلایل مختلف علنی و بعضا هم رسانه‌ای می‌شود. آزاردیدگی جنسی کودکان از جنبه‌های مختلف قابل‌ مطالعه و بررسی است. در نوشتار حاضر در نظر داریم از حیث جرم‌شناختی چند نکته مهم را به نظر خوانندگان محترم برسانیم.

نکته اول) کودکان بزه‌دیده در آزارهای جنسی می‌توانند پسر یا دختر باشند. نکته مشترک در همه بزه‌دیدگان، فرصت مناسب برای دسترسی بزهکاران جنسی به آنان است. این فرصت‌ها معمولا در اثر غفلت یا سهل‌انگاری والدین در اختیار مجرمان قرار می‌گیرد. کودکان تک‌والدی و کودکان بد والدی به دلیل ضعف محافظت، بیشتر از سایر کودکان در معرض آزاردیدگی جنسی قرار دارند. همچنین کودکان کار و کودکان خانواده‌هایی که پدر و مادر به دلیل اشتغال و گذران زندگی قادر به محافظت و کنترل کافی فرزندان خود نیستند، خطر بزه‌دیدگی بیشتری دارند.

نکته دوم) آزاردیدگی کودکان معمولا در طول فعالیت روزمره آنان صورت می‌گیرد. کودکان ممکن است در مهدکودک یا در خانه خود یا خانه بستگان یا دوستان و همبازی‌ها مورد آزار و اذیت جنسی قرار بگیرند. آزاردیدگی‌های جنسی خفیف مثل بوسیدن یا لمس بدن یا آلت جنسی ممکن است اصلا حساسیت کودک را بر نینگیزد و حتی در برخی موارد شخص مرتکب ممکن است عمل خود را تحت پوشش بازی کودکانه انجام دهد اما اگر این آزار جنسی جدی‌تر باشد به دلیل آثار تجاوز، والدین و اطرافیان متوجه بزه‌دیدگی وی خواهند شد.

نکته سوم) آزاردهندگان معمولا افرادی هستند که به‌طور روزمره به کودک دسترسی دارند. شخص آزاردهنده می‌تواند یک همبازی بزرگ‌تر یا یک مربی یا کارفرما و حتی دوست و آشنا یا از بستگان نزدیک باشد. برخلاف سایر جرائم خشن که مرتکبین کاملا شخصیت‌های بدنامی دارند، بزهکاران آزار جنسی به‌خصوص در مورد کودکان ممکن است کاملا افرادی خوش‌نام و ساکت و آرام باشند به‌نحوی ‌که کسی گمان بد در مورد تجاوز به حریم اخلاقی کودکان در مورد آنان نداشته باشد. نوجوانانی که خود در دوران کودکی در معرض آزاردیدگی جنسی قرار گرفته باشند، خطر بیشتری برای ارتکاب آزار کودکان دارند. این اقدام ممکن است به دلیل انتقام از جامعه و اطرافیان یا اطفای عقده‌های دوران کودکی باشد. ضمناً کودک‌آزاری جنسی در میان کسانی که دسترسی به شریک جنسی بالغ ندارند بیشتر از سایر افراد دیده شده است.

نکته چهارم) در برخی از موارد، آزار جنسی همراه با قتل یا صدمات شدید جسمانی است. در صورتی ‌که متجاوز از افراد هیستریک باشد، آزار جنسی همراه با صدمات شدید بدنی خواهد بود. اما در صورتی‌که فرد متجاوز دارای سابقه دستگیری بوده یا شدیدا از دستگیری و مجازات ترس داشته باشد و کودک مورد آزار از قدرت ذهنی و کلامی لازم برای معرفی وی برخوردار باشد، احتمال قتل قربانی افزایش خواهد یافت.

نکته پنجم) فضای درون خانه و در جوار پدر و مادر امن‌ترین فضا برای کودکان است و بیشترین امنیت را برای آنان تأمین می‌کند. سپردن مسئولیت نگهداری اطفال و کودکان به افراد مختلف احتمال آزاردیدگی کودکان را بالاتر می‌برد. والدین باید به خاطر داشته باشند که حفظ امنیت اخلاقی و محافظت از جسم و روح کودکان مهم‌تر از سایر نیازهای آنان است. نباید با سهل‌انگاری و ساده‌لوحی و اعتماد بیجا به افراد مختلف، کودکان بی‌پناه را در معرض مجرمین تکانشی قرار داد.