هیلاری پاتنم فیلسوف آمریکایی درگذشت

هیلاری پاتنم فیلسوف و ریاضی‌دان آمریکایی که بیشتر به خاطر فعالیت‌هایش در حوزهٔ فلسفه تحلیلی در دههٔ ۶۰ میلادی معروف است در 90 سالگی درگذشت.

هیلاری وایتهال پاتنم ( Hilary Whitehall Putnam) ‏ فیلسوف و ریاضی‌دان آمریکایی که بیشتر به خاطر فعالیت‌هایش در حوزهٔ فلسفه تحلیلی در دههٔ ۶۰ میلادی به خصوص بر روی فلسفه ذهن، فلسفه زبان و فلسفه علم معروف است در سن 90 سالگی در اثر سرطان روده در گذشت.

این فیلسوف آمریکایی هفته پیش از بیماری سرطان خود و روند درمانی خود خبر داده بود و در آن گفتگو تصریح کرده بود که وضعیت جسمانی مناسبی ندارد و سرطان پیشرفت کرده است.

پاتنم در ۳۱ ژوئیه ۱۹۲۶ در شیکاگو ایلینویز چشم به جهان گشود. تا ۱۹۳۴ که با خانواده‌اش به آمریکا بازگشت در فرانسه زندگی کرد. مادرش یک یهودی و پدر وی نویسنده و مترجمی سرشناس با تمایلات کمونیستی بود. پاتنم در سال ۱۹۴۸ موفق به اخذ مدرک کارشناسی در فلسفه و ریاضیات از دانشگاه پنسیلوانیا شد. سپس تحصیلات تکمیلی‌اش را ابتدا در دانشگاه هاروارد و سپس در دانشگاه یو سی ال ای گذراند و در سال ۱۹۵۱ فارغ التحصیل شد.

وی نخست به تدریس فلسفه در دانشگاه نورث وسترن مشغول شد و سپس به دانشگاه پرینستون، جایی که رودلف کارنپ و جورج کریزل اساتید برجسته حوزهٔ منطق ریاضی، به تدریس اشتغال داشتند نقل مکان کرد و اقبال همکاری و آموختن از ایشان را یافت. پاتنم در سال ۱۹۶۲ با روث آنا ژاکوب که خود از مفسران مهم سنت پراگماتیسم امریکایی در دانشگاه کالیفرنیا بود ازدواج کرد. ‎ وی سال‌هایی را هم به آموزش فلسفه علم در مؤسسه فناوری ماساچوست گذراند و از آن پس تا هنگام بازنشستگی به تدریس در مقام استاد فلسفه در دانشگاه هاروارد خدمت کرد.
تاکنون بزرگترین منتقد پاتنم خود پاتنم بوده‌است. پاتنم در چند دوره متفاوت فکری دیدگاه‌های پیشین خود را خود نقد کرده‌است. او اعتقادش به رئالیسم متافیزیکی را با رئالیسم درونی نقد می‌کند و در نهایت رئالیسم درونی را نیز در سالهای اخیر، با همراه کردن تعریفی عملگرایانه از صدق تعدیل کرده‌است. با ترکیب این دو دیدگاه، پاتنم فروپاشی دوگانگی سنتی امر واقع و ارزش را استنتاج می‌کند.

از شناخته شده‌ترین مقالات وی می‌توان از مقالات «معنای معنا»، «تقویت نظریه‌ها»، «آیا معنی‌شناسی ممکن است؟»، «تبیین و ارجاع» و «رئالیسم چیست؟»  نام برد. همچنین  از کتاب های او می توان به «بازنمود و واقعیت» ۱۹۸۸، «ذهن، زبان و واقعیت» ۱۹۷۵، «عقل، صدق و تاریخ» ۱۹۸۱، «دوگانگی واقعیت/ارزش» ۲۰۰۲ با ترجمه فریدون فاطمی و «اخلاق بدون هستی شناسی» ۲۰۰۴ با ترجمه مسعود علیا اشاره کرد.