bato-adv
کد خبر: ۲۶۵۲۱۱
دکتر پویا علاءالدینی بررسی کرد

مخاطرات تهران

تاریخ انتشار: ۱۱:۵۳ - ۲۲ اسفند ۱۳۹۴
فرارو- "ظرفیت تهران 19 سال است که پر شده". محمد حقانی یکی از اعضای شورای شهر تهران گفته سال 75 ظرفیت زیستی تهران نکمیل شده اما ما هنوز شاهد افزایش جمعیت این شهر هستیم.

چندی‌پیش وزیر راه و شهرسازی هم گفت که تهران 15 میلیون جمعیت دارد، در حالی‌که باید در این شهر 6 میلیون نفر زندگی کنند.

دکتر پویا علاءالدینی - متخصص مسایل شهری و استاد برنامه ریزی اجتماعی در دانشگاه تهران - این موضوع که جمعیت شهر تهران بیش از ظرفیت و خطرناک است را رد می‌کند. وی معتقد است شهرهایی بسیار بزرگ‌تر از تهران در جهان وجود دارند که با مدیریت شهریِ خوب بدون هیچ دغدغه‌ای حیات دارند.

علاآلدینی در گفتگو با فرارو گفت: ما باید یادمان باشد که شهر تهران بزرگ‌ترین شهر دنیا نیست. مثلا توکیو از تهران بسیار بزرگتر و در عین حال سطح خدمات رسانی به شهروندانش هم بسیار بالاتر است. زندگی در توکیو بسیار خوشایند و امنیت و ایمنی‌اش، از جمله در مقابل زلزله که با آن دست به گریبان است، در بالاترین سطوح قرار دارد.

این استاد دانشگاه همچنین اظهار کرد: بنابراین این امکان هست که شهرهای بزرگی همچون تهران را مدیریت کرد. خیلی‌ها ممکن است اقلیمِ خشک، آلودگی هوا،خطر زلزله و ساختمان‌های آسیب پذیر در تهران را مانعی بر مدیریت آن بدانند، اما در واقع مدیریت ناکاراست که موجب این مشکلات و مخاطرات شده است؛ یعنی با مدیریت خوب می توان اینها را به شکل مناسبی کاهش داد.  

این استاد دانشگاه درباره دلیل مهاجرت‌ها به تهران گفت: اگر نگران جمعیت تهران و مهاجرت‌های هر روزه به آن باشیم، باید دلیل مهاجرت را پیدا کنیم؛ باید برنامه آمایش سرزمین داشته باشیم و از تهران تمرکز زدایی کنیم و این واقعیت را به مردم القا کنیم که فضاهای خوب دیگری هم در کشور وجود دارد. 

وی در ادامه تصریح کرد: اما آیا ما تا به‌حال تلاش کرده‌ایم تا برای کاستن از جمعیت تهران جذابیت‌های کافی در سایر نقاط کشور ایجاد کنیم؟ خیر. تنها راه‌حلی که بارها شنیده‌ایم انتقال پایتخت بوده‌است. 

علاالدینی همچنین به ایده انتقال پایتخت پرداخته و در این‌باره توضیح داد: آیا انتقال پایتخت اقدامی موفق خواهد بود؟ تجربه کشورهای دیگر نشان داد که این‌کار تنها در کشورهایی نستباً موفق بوده که از یکسو دولت مرکزی دارای قدرت زیاد اجرایی است و از سوی دیگر دلایل مهم سیاسی دیگری نیز برای تغییر پایتخت وجود دارد. 

وی گفت: مثلا در قزاقستان دولت برای حفظ تمامیت ارضی اقدام به تغییر پایتخت کرده و در همچنین از اقتدار لازم برای این کار برخوردار بوده است. در مقابل در تانزانیاتغییر پایتخت موجب تغییر مکان فعالیتها به مکان جدید نشده است. 

این برنامه‌ریز شهری با تاکید بر بی‌فایده بودن انتقال پایتخت گفت: مشکلات شهران تهران عمدتا به‌دلیل کاستی های مدیریتی بوده‌اند که ساختاری هستند و در تمام شهرهای ایران مشاهده می شوند، این مشکلات مدیریتی همزمان با تغییر پایتخت به مکان جدید خواهند رفت.  

پویلا علاءالدینی در ادامه تصریح کرد: همچنین به احتمال بسیار زیاد جابجایی پایتخت منجر به شکل‌گیری رانت‌های جدید و گزاف تر زمین خواهد شد. تا کنون نتوانسته ایم با این رانتها حتی در شهرهای کوچکتر  مبارزه کنیم. بنابراین من شک دارم که در شرایط فعلی توانایی این دست از اقدامات در دولت وجود داشته باشد؛ خصوصا که ما مشکالت عدیده دیگر و در حل آنها ضعف‌های ساختاری و اداری و مدیریتی بسیار گسترده ای داریم.

این استاد دانشگاه همچنین گفت: باید به این موضوع دقت کرد که خدمات موجود در تهران طیِ سالیان طولانی شکل گرفته و با انتقال به شهر جدید همین خدمات باید در زمان بسیار کوتاه‌تری فراهم شود. کافی است یک هزینه-فایده ساده بکنیم تا متوجه ‌شویم که اگر هزینه انتقال پایتخت را صرف خودِ تهران کنیم بسیار بهتر جواب خواهیم گرفت.

وی همچنین گفت: مسئولان در حل بسیاری از مسایل ساده تر تهران یا دیگر شهرهای کشور توان چندانی از خود نشان نداده اند. از این رو، باید پرسید مسئولان چگونه با دل و جرات از انتقال پایتخت دم می‌زنند که کار بسیار بزرگتری است؟ به نظر می‌رسد ساده‌انگاری و یا منافع شخصی و گروهی در این ایده نقش دارد.

علاالدینی با اشاره به تنها فایده انتقال پایتخت در ادامه اظهار کرد: از نظر من شاید مهم‌ترین لطفی که تغییر پایتخت تهران بتواند داشته باشد لطف سیاسی-اداری است؛ یعنی شخصیت‌های سیاسی-اداری در جایی زندگی کنند که رابطه شان با شبکه های اقتصادی قطع شود و امکان منزه نگه داشتنش افزایش بیابد. 

عضو انجمن جامعه‌شناسی ایران در ادامه به راه‌های مدیریت شهر تهران پرداخته و گفت: اما جمعیت تهران را چطور باید مدیریت کرد؟ در مورد آلودگی هوا یا ترافیک که از مشکلات بزرگ این شهر هستند، باید تاسیسات حمل و نقل عمومی را به سرعت بسیار بیشتر گسترش داد و از طرف دیگر ظرفیت راهنمایی و رانندگی را برای کنترل ترافیک ارتقای زیادی داد. 

دکتر علاءالدینی ادامه داد: باید با بهبود سامانه‌های شهری، از پیاده‌رو گرفته تا پارکینگ، و نیز وضع قوانین و ضوابط و اجرای درست آن‌ها فرهنگ خودرو محور تهران را عوض کرد.  

این استاد دانشگاه در ادامه نیز توضیح داد: بسیاری از رویکردها را باید تغییر داد. مثلا باید در این شهر پارکینگِ عمومی بسیار زیاد باشد، نه اینکه در تمام خانه‌ها پارکینگ وجود داشته باشد، حتی باید از پارکینگ خانه‌ها عوارض اخذ کرد. وجود پارکینگ در خانه‌ها افراد را ترغیب می‌کند تا ماشین بخرند. اگر این اتفاقات بیفتد مردم خودرو را نه یک سرمایه‌گذاری که آن را یک کالای مصرفی می‌دانند که باید برای استفاده از آن هزینه کنند. 

وی با اشاره به وضعیت پیاده‌روهای شهر تهران در ادامه توضیح داد: همچنین باید پیاده‌روهای شهر تهران درست شود. خیلی از مناطق این شهر که اتفاقا به‌عنوان مناطق خوب و گران هم شناخته می‌شوند، تقریبا فاقد پیاده رو هستند. نبودِ امکانی برای پیاده طی‌کردنِ مسیر هم خود ترغیب‌کننده خرید خودروست.

این استاد دانشگاه همچنین تاکید کرد: برای جلوگیری از صدمات زلزله در تهران نیز باید جنبه‌های کالبدی ساختمان‌ها را قوی کرد. ما در این‌ سال‌ها دیدیم که طرحِ بازسازی بافت‌های فرسوده توانست در بخش‌هایی از تهران اثرگذار باشد. اما جنبه های اجتماعی این موضوع نیز به اندازه جنبه های کالبدی آن مهم هستند. 

پویا علالدینی با اشاره به لزوم توانمندسازی شهروندان تهرانی اظهار کرد: در مورد مدیریت شهر در زمینه حوادث و اتفاقات مختلف جنبه‌های اجتماعی نیز اهمیت زیادی دارند. این تمهیدات اجتماعی برای شهر تهران تهیه شده و در آن بخش‌های توانمندسازی وجود دارد اما از آن استفاده نمی‌شود. 

وی همچنین ادامه داد: اگر از شهروندان تهران بپرسیم که چقدر با مدیریت شهری برای جلوگیری از سوانح ارتباط دارند خواهند گفت اصلا ارتباطی ندارند. این در حالیست که در ژاپن دائما برای آگاهی‌دادن به مردم و ارتقای تاب‌آوری در برابر سوانح تمرین وجود دارد، آگاهی رسانی می شود و ظرفیت شهروندان ارتقا پیدا می کند.

این متخصص برنامه‌ریزی شهری تاکید کرد: بنابراین مردم تهران باید با سیستم مدیریت شهری دائما در ارتباط باشند و در موراد مختلف آموزش ببینند. باید در مورد مخاطرات اطلاعات کسب کنند تا به اقدامات مناسب مثلا مقاوم سازی خانه هایشان و آماده سازی خود در مقابل سوانح ترغیب شوند. 

وی با اشاره به اینکه جمعیت زیاد شهر تهران فوایدی نیز دارد گفت: البته باید به جمعیت زیاد تهران به شکلِ دیگری هم نگاه کرد؛ حضور جمعیت زیاد در این شهر فقط آسیب‌زا نیست؛ می‌توان جمعیت این شهر را یک نیروی عظیم کاری هم در نظر گرفت. 

وی ادامه داد: نیروی عظیمی که دارای شبکه‌های بسیار مهم اقتصادی و دارای هم‌افزایی است. این‌ها به طور بالقوه می‌توانند در خدمت تولید کالاها و خدمات قرار بگیرد و امکان رشد شتابان تهران را فراهم کنند.

علاءالدینی درباره آینده شهر تهران توضیح داد: اگر اقدامات مدیریتی برای کاهش بحران های موجود در شهر تهران انجام نشود این شهر هر روز آلوده‌تر و غیرایمن‌تر خواهد شد. حتی ممکن است بسیاری از افراد از آن مهاجرت کنند؛ همانطور که همین حالا هم از آهنگ مهاجرت به تهران کاسته شده‌است و برخی هم از تهران مثلا به لواسان و دیگر جاها مهاجرت می کنند.

وی همچنین تصریح کرد: در نتیجه بهترین کار برای حل مشکلاتِ ناشی از جمعیت زیاد تهران، ارتقای طرفیت مدیریت این شهر و برنامه ریزی برای آن است. بدون اینها اگر هم به پایتخت به مکان جدید انتقال پیدا کند پس از مدتی دچار مشکلات مشابه می شود، از آلودگی و ترافیک گرفته تا رانت خواری و زمین خواری.

عضو انجمن جامعه‌شناسی همچنین گفت: اگر هم قرار باشد پایتخت به جای دیگر منتقل شود الان زمان مناسبی برای آن نیست. اولا وضعیت اقتصادی کشور خوب نیست. ثانیا بدنه اجرایی کشور ضعیف است و با توجه با اخبار فساد در یکی دو سال گذشته آلوده به بعضی از بی اخلاقی ها نیز هست. 

وی در انتها گفت: بهتر است اول وضع اقتصادی بهبود پیدا کند و نیز بدنه اجرایی قوی‌تر و با فساد به شکلی موثر مبارزه شود. بعد از آن می توان راجع به تغییر پایتخت فکر کرد و با تحلیل هزینه و فایده فعالیتهای مورد نظر در باره آن تصمیم گرفت. 
bato-adv
متولدین تهران
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۲۴ - ۱۳۹۴/۱۲/۲۴
اگه یکم عادل باشید و دلتون برا شهرهای خوتون بسوزه آقایون نماینده های مجلس سعی میکننین این کارهای رو از تهران خارج کنید اونوقت با بازگشت مردم یه زادگاهشون نه تنها مشکل ترافیک تهران حل میشه بلکه هزاران بلای مادی و معنوی، روی متولدین تهران از بین میره و ایران هم آاباد میشه، گرونی مسکن، تورم مالی، بالارفتن سن ازدواج و.... همه و همه ریشه اشون از ترکیدن تهران هست، بیچاره کردید ایران و شهرستانی ها و تهرانی ها رو، شهرستانها درحال متروکه شدن هستند، الانم بحران حل نشدنی زلزه وبی آبی و تراکم جمعیت و ترافیک و شلوغی و... نفت تو آبادان، شرکت مهندسی تو تهران، برید دنیا رو ببنید یاد بگیرید همه چی تو تهران، مردم بقیه کشور ایرانی نیستند؟
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۱:۳۹ - ۱۳۹۴/۱۲/۲۲
تهران باید تخلیه شود .
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۱۱ - ۱۳۹۴/۱۲/۲۲
دست از مرکزگرایی بردارید تا تهران هم مثل یک شهر عادی باشد
مردم عاشق طبیعت یا موقعیت جغرافیایی این شهر نیستند عاشق امکانات و دانشگاه هایش هستند که یک سر و گردن از بقیه استان ها بالاتر است
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۴۰ - ۱۳۹۴/۱۲/۲۲
ابتدا باید از مسئولین شهر تهران پرسید اینهمه ساختمان و برج و آپارتمان که در مناطق تازه تاسیس و از تهران تا خود کرج در حال تاسیس است از کجا مجوز گرفته اند؟؟؟!!!!
درضمن اینهمه تراکم فروشی و تخلف فروشی که در مناطق بالای شهر تهران انجام می شود را چه کسی مسئول است!!؟؟؟
وقتی که طبق اعلام خود شما خرج منطقه 18 را از منطقه 1 میگیرید!!! مردم بیچاره منطقه یک چه گناهی کرده اند که باید نفسشان را خرج مناطق دیگر کنند؟؟؟
تراکم تا کجا پیش رفته!!!!
چطور باید نفس کشید؟؟؟؟
مجله خواندنی ها
انتشار یافته: ۴