نقش افزایش طلاق در بازار مسکن

در حال حاضر در کشور زنانی داریم که به تنهایی زندگی می‌کنند و چون نمی‌توانند در کنار والدین خود باشند به زندگی تک‌نفره روی آورده‌اند.

مشاور اجتماعی وزیر راه و شهرسازی درباره نقش طلاق در بازار مسکن گفت: با توجه به افزایش تعداد خانوارها با ابعاد کوچک، نیاز به مسکن با متراژ کمتر از ۵۰ متر مربع در سال‌های آینده افزایش می‌یابد.

سعید معیدفر در خصوص افزایش نقش طلاق در بازار مسکن و تغییرات ناشی از آن در صنعت ساختمان گفت: از نظر جمعیت‌شناسی، خانوارها غیر از کمیت، دارای بعد هم هستند که در حال حاضر تعداد خانواده‌ها در کشور در حال افزایش است اما از سوی دیگر بعد آنها (یعنی تعداد اعضای یک خانواده) روز به روز در حال کاهش است؛ به این معنا که خانواده دیگر شامل والدین، فرزندان و سالمندان نیست؛ بلکه در حرکت به سمتی هستیم که ناگزیریم تعریف خانواده را به «زندگی تک‌نفره» تقلیل دهیم.

مشاور اجتماعی وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: اگر متوسط تعداد اعضای یک خانوار در ۱۰ تا ۱۵ سال پیش پنج نفر بود، الآن به حدود سه نفر رسیده است. به این معنا که هم خانواده یک نفره (فردی که ناخواسته یا تعمدا ازدواج نکرده) داریم و هم در برخی مناطق سنتی‌تر کشور خانوارهایی که تعداد اعضای آنها چندین نفر است. به عنوان مثال در حال حاضر در کشور زنانی داریم که به تنهایی زندگی می‌کنند و چون نمی‌توانند در کنار والدین خود باشند به زندگی تک‌نفره روی آورده‌اند.

وی با بیان اینکه این سبک زندگی در ایران یکی از سبک‌های زندگی عصر حاضر در دنیاست، افزود: این تحول ارزشی ـ فرهنگی در تمام دنیا خودنمایی می‌کند؛ البته ما کاری به این نداریم جامعه ایرانی اسلامی نیز این ارزش را به رسمیت می‌شناسد یا خیر؛ چون ما قرار است اثرگذاری وضع موجود بر بازار مسکن را تحلیل کنیم.

عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با اشاره به کوچک شدن کمّی و بُعدی خانوار در ایران در سال‌های اخیر و افزایش خانواده‌های تک‌نفره که ناشی از کاهش ازدواج یا افزایش طلاق است تأکید کرد: با وجود این نوع خانوارها نیاز به مسکن افزایش قابل توجهی یافته است.

این جامعه‌شناس خاطرنشان کرد: از سویی دیگر با کاهش ابعاد خانوارها، ابعاد خانه‌های مورد نیاز و مساحت مسکن مورد تقاضا در کشور به خصوص در کلانشهرها نیز رفته‌رفته کاهش یافته و دیگر به خانه‌هایی با متراژ بالای ۱۵۰ متر کمتر نیاز داریم؛ بلکه در بسیاری از شهرهای بزرگ تمایل به سکونت در خانه‌های زیر ۵۰ متر به دلیل کمتر شدن اعضای خانواده‌ها بیشتر شده است. کما اینکه در تهران آپارتمان‌های کمتر از ۳۵ متر مربع بیشتر مورد توجه متقاضیان مسکن است تا خانه‌های بالای ۷۰ متر مربع.

مشاور وزیر راه و شهرسازی با اشاره به همگامی جامعه ایرانی و سایر کشورهای در حال توسعه با تغییرات ابعادی خانوارها و ارزش‌های فرهنگی این حوزه در غرب اظهار کرد: زمانی خانه محل برگزاری عروسی، ختم، میهمانی، جلسات طایفه‌ای و فامیلی یا حتی برخی مشاغل و اقتصاد خانگی مانند لحاف‌دوزی، قالی‌بافی، دامداری کوچک و ... بود؛ اما امروزه نقش «مسکن» در خیلی از خانواده‌ها به «خوابگاه» تقلیل یافته و بسیاری از کارکردهای خانه به معنای سنتی آن از بین رفته است.

معیدفر افزود: همه این مسائل سبب می‌شود تا تمایل به ساخت واحدهای مسکونی کوچک و سوئیت‌های یک یا دو نفره به خصوص در طبقه‌های اقتصادی متوسط و دهک‌های میانی افزایش یابد که عمدتا خواهان واحدهای ارزان‌ساخت هستند؛ اگرچه هنوز تمایل به ساخت واحدهای با متراژ بالا و لوکس‌ساخت در میان اقشار مرفه وجود دارد اما از آنجایی که سرعت تغییرات ارزشی خانواده‌های قشر مرفه بیشتر از قشر متوسط است، آنها نیز به واحدهای مسکونی کوچک‌تر تمایل یافته‌اند که به همین دلیل نهادهای متولی مسکن در کشور اعلام می‌کنند از یک سو تعداد زیادی خانه لوکس خالی در تهران و سایر کلانشهرها داریم و از سویی دیگر کفه ترازوی «تقاضای مسکن» واحدهای مسکونی زیر ۵۰ متر مربعی نسبت به «عرضه» آنها سنگینی می‌کند.

وی با اثرگذار دانستن حرکت کلی فرهنگ و ارزش در کشور به سمت کوچک شدن ابعاد خانوار در بازار مسکن، یکی از مهم‌ترین مسائل اثرگذار در کوچک شدن ابعاد خانوارها را افزایش طلاق ذکر کرد و گفت: با افزایش طلاق در کشور نیاز به ساخت واحدهای مسکونی ارزان‌قیمت و با متراژ کمتر از ۵۰ متر مربع افزایش می‌یابد. به خصوص که بر خلاف فرهنگ رایج در غرب که طلاق، آغاز تنهایی دائمی نیست و فردی که از همسرش جدا می‌شود، بلافاصله با فرد دیگری ازدواج می‌کند، در ایران طلاق آغاز یک تنهایی طولانی‌مدت به خصوص برای زنان است که همین موضوع سبب می‌شود نیاز بیشتری به مسکن در کشور با وجود روند افزایشی طلاق احساس شود.