چرا رکود بازار مسکن پایان نمی‌یابد؟

فرارو- "رکود در بازار مسکن ادامه‌دارد." یک کارشناس حوزه مسکن با تأکید بر این مطلب گفت: هیچ نشانه‌ای از افزایش قدرت خرید مردم نیست لذا نمی‌توان انتظار داشت که تغییری در میزان معاملات این بخش ایجاد شود.

بازار مسکن ماه‌ها است که راکد است. قیمت مسکن چندان تغییر نمی‌کند و کارشناسان و فعالان این بخش نیز امیدی به ایجاد تغییر ندارند. به اعتقاد صاحب‌نظران در حوزه مسکن حتی توافق هسته‌ای نیز آثار روانی و هیجانی در این بخش نخواهد داشت و ایجاد تغییر در آن نیاز به زمان و ایجاد تغییرات در دیگر بخش‌های اقتصاد دارد.

گزارش رسمی اخیر از تحولات این بخش که از سوی بانک مرکزی ارائه‌شده است مؤید این نظر است که میزان معاملات مسکن نسبت به همین وقت در سال گذشته کاهش داشته است.

از سوی دیگر برخی از گزارش‌های مربوط به بازار مسکن از کاهش نرخ پایه مسکن در تهران حکایت می‌کند. البته این کاهش بسیار اندک بوده است و تقریباً می‌توان نام آن را ثبات در بازار گذاشت. اطلاعات جدید دفتر اقتصاد مسکن و بانک مرکزی حاکی است که میانگین قیمت آپارتمان‌های شهر تهران در تیرماه حداکثر 7/ 0 درصد نسبت به خرداد کاهش یافت؛ به این معنی که از رقم متوسط متری حدود 4 میلیون، فقط در حد چند 10 هزار تومان کاسته شد.

رسانه‌های اقتصادی بر اساس محتوای این گزارش‌ها نتیجه گرفته‌اند که وضع موجود علامتی از پایان ناپایداری قیمتی است و می‌تواند به برطرف شدن برخی سوءبرداشت‌‌ها در دو سمت بازار معاملات منجر شود.

بااین‌حال کارشناسان حوزه مسکن اعتقاددارند که خبری از پایان رکود نیست. محمدعلی پورشیرازی کارشناس این بخش در گفت‌وگو با فرارو رکود بازار مسکن را حداقل تا یک سال آینده ادامه‌دار پیش‌بینی کرد و گفت: مشکل ازآنجا است که قدرت خرید مردم نسبت به قبل کاهش‌یافته است. بسیاری از شهرک‌های صنعتی مانند اراک و قزوین و ... بخشی از نیروهای خود را اخراج کرده‌اند و رکود در همه بخش‌های اقتصاد حاکم است. تحت تأثیر همین رکود درآمدهای مردم کم است و قدرت خرید وجود ندارد.

وی افزود: مشکل از جایی شروع‌شده است که برخی چون مسکن نیاز جامعه است به سوءاستفاده پرداخته‌اند. اگر فایل‌های خریدوفروش مسکن را بررسی کنید خواهید دید که بازار مسکن تا دی‌ماه 84 آرام بود اما بعدازآنکه در فروردین 85 صنایع آهن و سیمان افزایش قیمت داشت، قیمت مسکن نیز یک‌باره بالا رفت.

وی توضیح داد: وقتی قیمت بالا رفته و مردم قدرت خرید نداشته باشند معامله‌ای انجام نمی‌شود. در جوامع دیگر این‌طور است که رکود زمینه‌های کاهش قیمت را ایجاد می‌کند زیرا سرمایه‌گذار می‌خواهد که سریع‌تر به پول دست پیداکرده و کار دیگری را آغاز کند اما در کشور ما برعکس است.

پورشیرازی ادامه داد: در اینجا سرمایه‌گذار می‌خواهد سودی که می‌توانسته در مدت ساخت‌وساز از کار دیگری مثل سپرده‌گذاری در بانک به دست آورد یا حتی بیش از آن را به دست آورد به همین خاطر منتظر می‌ماند تا قیمت‌ها تغییر کند و اقدام به فروش نمی‌کند و رکود ادامه پیدا می‌کند.

این کارشناس حوزه مسکن نبود شرکت‌های اجاره‌دار را عامل این اتفاق دانست و گفت: در کشورهای دیگر دنیا شرکت‌هایی هستند که صرفاً به خاطر اجاره‌داری دست به ساخت‌وساز می‌زنند و سازندگان دیگر نمی‌توانند چنین کاری کنند اما در ایران چنین بخشی وجود ندارد و هر سرمایه‌گذاری وقتی می‌بیند که قیمت فعلی سودی را می‌خواهد را تأمین نمی‌کند سریع ملک خود را اجاره داده و سودی را برای خود تأمین کرده و از طرفی منتظر تغییر قیمت می‌ماند. در این شرایط روشن است که تغییری در رکود ایجاد نخواهد شد.

وی در پاسخ به این پرسش که چطور باید از این شرایط خارج شد و پیش‌بینی شما از آینده بازار مسکن چیست؟ گفت: این سؤال سختی است که سیاست‌گذاران باید به آن پاسخ دهند.

پورشیرازی افزود: ما سیاستمدارانی داریم که شناخته‌شده هستند اما منظور از سیاست‌گذاران بخش دیگری شامل افراد بانفوذ است که آنها را نمی‌بینیم و حتی نمی‌شناسیم اما در آینده بازارها نقش دارند. باید دید که این گروه چه برنامه‌ای برای بخش مسکن دارند و چه روشی را برای خروج از وضعیت فعلی انتخاب می‌کنند.

به گفته وی رکود فعلی حالا حالاها یا حداقل تا یک سال آینده ادامه‌دار زیرا قدرت خرید مردم ثابت است و هیچ نشانه‌ای از افزایش آن وجود ندارد.

گفتنی است که باوجود تخلیه حباب مسکن در طول دست‌کم 21 ماه منتهی به فروردین 94، طی دو سه ماه اخیر سمت تقاضا انتظار کاهش بیشتر قیمت را داشته است و فروشنده‌ها نیز به تصور خیز قیمت، عرضه را کند کرده بودند؛ اما طبق اعلام بانک مرکزی، در حال حاضر انتظار غالب در بازار، بر «نوسان صفر» دلالت دارد و همین پارامتر، بر روند معاملات اثر خواهد گذاشت.