اکبر ترکان مشاور ارشد رئیس جمهور روزی که مذاکره کنندگان به تهران آمدند اولین کسی بود که به ملاقات آنها آمد خودش آن روز به خبرنگاران گفت مناطق آزاد باید اولین استفاده را از باز شدن فضا و کند شدن تیغ تحریمها ببرد با شروع انتقادهای گوناگون و بعضا سیاسی ترکان میگوید: «راه خوردنشان بسته شده است صدایشان را برای مسئله هستهای بالا بردهاند. هنوز هم مذاکرات ادامه دارد و جای هیچ نگرانی نیست اما یک جریان خاص دارد از بحث هستهای بهرهبرداری سیاسی میکند»
مشروح گفتوگوی اکبر ترکان دبیر مناطق آزاد و مشاور ارشد رئیس جمهور با سایت خبری و تحلیلی ندای ایرانیان در ذیل آمده است:
توافق هستهای لوزان چه تاثیری بر وضعیت اقتصاد کشور و پیشرفت مناطق آزاد دارد؟
پس از توافق هستهای استقبال سرمایه گذاران خارجی برای حضور در مناطق آزاد افزایش مییابد هم اکنون رفت و آمدهای هیاتها آغاز شده است. باید آمادگی لازم را داشته باشیم که کدام مناطق زیرساختهای لازم را برای جذب سرمایه گذار دارد. تاکنون برنامهها و سناریوهای بودجهای کشور با توجه به تحریمها و بر مبنای ادامه وضع موجود بوده است اما بعد از توافق که برخی از محدودیتها برداشته خواهد شد، درآمدهای کشور نیز بیشتر میشود و باید بررسی کنیم که چگونه و به چه سمتی باید حرکت کنیم. البته باید از هیجانات پرهیز و بر مبنای عقل گرایی و در جهت سیاستهای اقتصاد مقاومتی حرکت کرد و مسائل را جز به جز مدیریت کرد.
دولت پس از لوزان تحت فشار مخالفینی هم هست. ظاهرا برخی معتقدند ایران چیزی از لوزان به دست نیاورده است؟
به دست آوردن امتیاز و یا از دست دادن امتیاز را کارشناسان تعیین میکنند. امروز این مسائل را فعالین سیاسی مطرح میکنند که هیچگاه آشنایی درستی با مسائل هستهای و سیاست خارجی نداشتهاند. بیشتر اظهار نظرها از سوی فعالین سیاسی جناحی، شخصی و برای بدست آوردن امتیاز است. آنانی که دم از دست دادن امتیاز و ناکامی در سیاست خارجی به واسطه گفتوگوهای هستهای میزنند که هنوز به سر انجام نرسیده است در ده سال گذشته کجا بودند و چرا نسبت به سیاست خارجی منفعل و اقتصاد نابود شده کشور اعتراض نکردند.
پاسخ واضح است بسیاری از همین فعالین سیاسی که نه آشنایی با فعالیت سیاسی دارند و نه میتوانند اظهار نظر کارشناسی کنند به دلیلی منافعی که تا امروز خودشان یا هم مسلکیهایشان از شرایط سخت تحریمها میبردند توافق هستهای را یک باخت بزرگ تلقی میکنند. چه کسی است که نداند برداشتن هر تحریمی یعنی کوتاه شدن دست قاچاق و اختلاس از اقتصاد و بازار ایران. اینها ناراحتاند که نمیتوانند سوء استفاده کنند و بخورند. راه خوردن و سوء استفادهشان بسته شده است. صدایشان از جای دیگری بلند میشود. در مسئله پولهای کثیف که ما مشخصا صحبت کردهایم. عدهای جار و جنجال و هیاهو راه انداختند که دولت دارد اتهام میزند. آنچه که عیان است چه حاجت به بیان است. راه خوردنشان بسته شده است صدایشان را برای مسئله هستهای بالا بردهاند. هنوز هم مذاکرات ادامه دارد و جای هیچ نگرانی نیست اما یک جریان خاص دارد از بحث هستهای بهرهبرداری سیاسی میکند.
منتقدان دولت و فعالین سیاسی معتقدند که دولت سند و مدرکی ندارد و به اتهام زنی علیه منتقدان و فعالین سیاسی روی آوردهاند؟
وزیر کشور همه این مسائل به طور خاص حاضر است با نمایندگان در میان بگذارد. اتفاقا در جلسهای با برخی از آنها هم در میان گذاشته است. اتفاقا فعالین سیاسی هم خودشان به خوبی میدانند منظور دولت چه کسانی و با چه میزان تخلف، مانند دریافت پول قاچاق، رشوه و پولشویی بوده است. هیچ کدام از اینها قابل کتمان نیست. اینکه ما بگوییم دولت دارد علیه مخالفان اتهام سیاسی میزند خنده دار است. من و بسیاری از افراد دیگر بر سر ادعای خود در مسئله پولهای کثیف و سوء استفاده فعالین سیاسی از جایگاه خود هستیم. کدام انسان عاقلی باور میکند هزینه یک تا چند میلیاردی یک کاندیدای انتخابات مجلس، آن هم فقط برای حضور در انتخابات و آن هم با سابقه نامشخص فقط برای راه رضای خدا باشد. اما عدهای دوست دارند ماجرا جویی کنند. رهبر معظم انقلاب امسال را سال همدلی و همزبانی دولت و ملت نام گذاردهاند. بنابراین همه ما وظیفه داریم انتقادها را بشنویم ودر جهت پیشرفت کشور به کار ببندیم اما هوچیگری و سوء استفاده فعالین سیاسی اسماش نقد دلسوزانه نیست. یک جریان خاص دارد از بحث هستهای بهرهبرداری سیاسی میکند چون متوجه شدند که اگر ایران با آمریکا بر سر مناقشه مهم هستهای به تفاهم برسد ممکن است شرایط اقتصادی به گونهای شود که شرایط سوء استفاده دیگر فراهم نیاید.
به هر حال تصور کنیم این شرایط برای شما فراهم شد وضعیت مناطق آزاد در سال ۹۴ را چگونه ارزیابی میکنید؟
مناطق آزاد میتواند پلی برای توسعه ایران باشد. ما الگوی توسعه مناطق آزاد را بر اساس مزیتهای بومی آن منطقه در سال ۹۴ پیش میبریم. مثلا آزاد انزلی مزیت صادارت و بازار روسیه را دارد یا منطقه آزاد کیش یک منطقه گردشگری- تجاری است. همین طور بقیه مناطق آزاد همه اینها سرمایه میخواهند از سوی دیگر ما با مشکل نهادهای دیگر دولتی و شبه دولتی هم در مناطق آزاد روبرو هستیم. یکی از مشکلات اجرای برنامههای توسعه در مناطق آزاد دخالت دستگاههای ملی و وزارتخانهها است که امیدواریم به زودی از مناطق آزاد دست بردارند. توسعه صادرات، تسهیل تولید، انتقال فناوری و تأمین نیازهای کشور از موارد مهمی است که باید از سوی مناطق پیگیری شود. منتهی ما مسئله قوانین پولی و بانکی را در مناطق آزاد همچنان داریم.
آیا تاخیر در تدوین قوانین پولی و بانکی خاص مناطق آزاد به دلیل تعلل بانک مرکزی است؟
تاخیر این موضوع به بانک مرکزی مربوط است که تا به امروز تصمیمی در این زمینه نگرفته و هنوز این موضوع در حال رفت و برگشت به بانک مرکزی است.