دانشگاه ماساچوست ایرانیان را نمی‌پذیرد

خبر نپذیرفتن دانشجویان ایرانی در دانشگاه ماساچوست، موجب واکنش وزارت‌خارجه آمریکا شد.

یک مقام وزارت‌خارجه آمریکا گفت که «قوانین ما مانع از پذیرش شهروندان ایرانی برای تحصیل نیست.»

دانشگاه ماساچوست در امهرست، ایالت ماساچوست، در اطلاعیه‌ای با‌ عنوان «رویه پذیرش دانشجویان ایرانی» گفته‌ بود که به شهروندان ایرانی متقاضی تحصیل در رشته‌هایی در دانشکده مهندسی (شامل مهندسی‌شیمی، مهندسی برق و کامپیوتر، مهندسی مکانیک و صنایع) و دانشکده علوم (شامل فیزیک، شیمی، میکروبیولوژی و مهندسی و علوم پلیمر) پذیرش نخواهد داد. 

این بیانیه موجب واکنش‌های گسترد‌ه‌ای از سوی دانشجویان ایرانی شد، آنچنان‌که موجب حذف این بیانیه از روی سایت این دانشگاه شد. اما حذف این بیانیه کوتاه‌مدت بود و دوباره بیانیه به سایت بازگشت. پس از حذف چندساعته بیانیه، یک‌سخنگوی این دانشگاه گفت حذف موقت این بیانیه تصمیم یکی از کارمندان بوده و سیاست دانشگاه تغییری نکرده است.

این دانشگاه با انتشار یک‌بیانیه تازه اعلام کرده که سیاستش در مورد نپذیرفتن دانشجویان ایرانی تغییری نکرده و براساس مقررات فدرال آمریکا تقاضای تحصیل دانشجویان ایرانی را در برخی از رشته‌ها رد می‌کند.

ادوارد بلاگازوسکی، مدیر اخبار و رسانه‌های این دانشگاه گفته است که یک کارمند این دانشگاه پس از دریافت تماس‌های فراوان، تصمیم گرفته بود که بیانیه را از روی وب‌سایت حذف کند اما سیاست این دانشگاه تغییری نکرده و این بیانیه مجددا در دسترس است. 

این دانشگاه در بیانیه خود آورده‌ است که تبعیت ما از قوانین فدرال ممکن است برای دانشجویان ایرانی ما دردسرهایی به‌دنبال داشته‌ باشد و از این بابت متاسفیم هرچند «محرومیت بخشی از دانشجویان از پذیرش با ارزش‌ها و اصول ما سازگار نیست» اما دانشگاه ملزم به تبعیت از قوانین است و باید رویه و روش‌های خود را با قانون سازگار کند. 

دانشگاه ماساچوست مبنای تصمیم خود را مصوبه کنگره در سال۲۰۱۲ و دستورالعملی دانسته که در جولای سال۲۰۱۳ از‌سوی وزارت داخله آمریکا منتشر شده و در آن پذیرش شهروندان ایرانی متقاضی تحصیلات عالی با هدف کسب آمادگی برای اشتغال در صنایع نفت، گاز و انرژی اتمی ایران ممنوع شده است.

بر همین اساس دانشگاه ماساچوست گفته: «از ‌این به‌بعد دانشجویان ایرانی را در مقطع فوق‌لیسانس رشته‌های مهندسی مکانیک، کامپیوتر، شیمی و علوم طبیعی نمی‌پذیرد زیرا چنین کاری ممکن است این دانشگاه را در خطر نقض تحریم‌های آمریکا علیه ‌ایران قرار دهد.»

 این در‌حالی است که ایسنا گزارش داده وزارت امور خارجه آمریکا در واکنش به اقدام دانشگاه ماساچوست مبنی‌بر نپذیرفتن دانشجویان ایرانی در برخی رشته‌های فنی و مهندسی بیانیه‌ای منتشر و در آن اعلام کرده: «هیچ تغییری در سیاست آمریکا یا دستورالعملی تازه برای پذیرش دانشجویان ایرانی در دانشگاه‌های کشور اتخاذ نشده و همچنان وزارت‌خارجه آمریکا متعهد است که سفر متقاضیان واجد شرایط را تسهیل کند. قوانین این کشور، شهروندان ایران را از آمدن به این کشور و تحصیل در رشته‌های فنی و مهندسی منع نمی‌کند.»

این مقام وزارت‌خارجه آمریکا تاکید کرده: «درخواست ویزای هر متقاضی به شکل جداگانه بررسی می‌شود و وزارت‌خارجه درباره این تصمیم خاص دانشگاه ماساچوست با مسوولان این دانشگاه تماس می‌گیرد.»

به نوشته روزنامه بوستون‌گلوب، دستورالعمل تازه دانشگاه ماساچوست شامل حال آن دسته از دانشجویان ایرانی هم می‌شود که اکنون درحال تحصیل در این دانشگاه هستند. 

این دانشگاه در بیانیه خود آورده است که هرچند محرومیت بخشی از دانشجویان از پذیرش با ارزش‌ها و اصول ما سازگار نیست اما دانشگاه ملزم به تبعیت از قوانین است و باید رویه خود را با قانون سازگار کند. دانشگاه ماساچوست در‌عین‌حال تاکید کرده که تنها دانشگاهی نیست که دانشجویان ایرانی را رد می‌کند و برخی دانشگاه‌های دیگر هم براساس این قانون، دانشجویان ایرانی را نمی‌پذیرند. 

اگرچه هافینگتون‌پست، نوشته که دانشگاه ماساچوست پس از موضع‌گیری وزارت‌خارجه آمریکا و انتقادات به این تصمیم اطلاعیه خود مبنی‌بر عدم پذیرش دانشجویان ایرانی در رشته‌های فنی و مهندسی را از روی پایگاه اینترنتی خود برداشته اما سخنگوی این دانشگاه می‌گوید سیاست دانشگاه تغییری نکرده است. 

این اولین‌بار نیست که دانشجویان ایرانی مزه تلخ تحریم‌ها را برای تحصیل می‌چشند. 

خرداد گذشته بود که دانشگاهی در نروژ از ممنوعیت تحصیل برخی دانشجویان ایرانی در برخی رشته‌های فنی این دانشگاه، خبر داده ‌بود. بهانه این دانشگاه، نزدیکی این رشته‌ها با مباحث فنی و هسته‌ای بود که به بهانه ادعاهایی در مورد برنامه هسته‌ای ایران، شامل تحریم مطرح می‌شد.

این ماجرا حتی به لغو مجوز اقامت دانشجویان نیز منجر شد. اما شهریور گذشته بود که مرضیه افخم، سخنگوی وزارت‌خارجه ایران خبر داد که مشکل روادید موقت دانشجویان ایرانی در نروژ با پیگیری‌های وزارت امور خارجه و سفارت جمهوری‌اسلامی‌ایران در اسلو رفع شده ‌است. 

«مرضیه افخم»، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران خبر داد که «وضعیت دانشجویان ایرانی در نروژ با همه مقامات ذی‌ربط و موثر دولت نروژ از جمله مقامات سیاسی و وزیر آموزش و تحقیقات، وزیر دادگستری، رییس پلیس مهاجرت مذاکره و اجرای حق آموزش اتباع ایرانی و منع تبعیض برابر تعهدات بین‌المللی دولت نروژ یادآوری شد و در تهران نیز سفیر آن کشور دعوت و بر این امر تاکید مجدد صورت گرفته است.»

جواد ظریف هم در دیدار با سفیر جدید نروژ در تهران، از اخراج برخی دانشجویان ایرانی در نروژ انتقاد کرد و سفیر هم قول همکاری در این زمینه را داد. اما هنوز مشخص نیست که با نبود کانال مشخص دیپلماتیک بین تهران- واشنگتن، تکلیف دانشجویان ایرانی مقیم ماساچوست چه خواهد شد.