فرارو- رییس جمهوری برای چندمین بار به منتقدان دولت پاسخ داد. این برخورد قاطع از سوی حسن روحانی، در ادامه فضاسازیها، تخریبها و بولتن سازیهای هفتههای اخیر علیه دولت و تیم مذاکره کننده هستهای مطرح شد.
روحانی در سی و دومین دوره کتاب سال گفت: «اینکه دو نفر چطور راه میروند مهم نیست بلکه نتیجه قدم مهم است و اینکه به کدام سمت قدم بر میدارند.»
پس از جار وجنجالهای رسانهای که این روزها منتقدان دولت به بهانههای همچون قدم زدن کری و ظریف به راه انداخته و به تعبیر روحانی – جلسه ۲۲ مرداد هیات دولت - از اتاق فکر خارج شده و وارد اتاق عملیاتی شدهاند؛ این اظهارات رییس جمهور را میتوان قاطعترین دفاع روحانی از همکارانش در مقابل انتقاداتی که بیشتر رنگ و بوی تخریب دارد؛ به حساب آورد.
تندروی در انتقاد از دولت در هفتههای اخیر به حدی رسیده است که انتشار خبر جعلی خارجی (رویترز) با وجود تکذیب از سوی مقام ایرانی، به یک موج رسانهای علیه دولت تبدیل و حتی باعث ابراز تاسف محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان شد.
این تخریبها تنها به سیاست خارجی و مسایل هسته ایی محدود نیست و در موضوعات دیگری مانند موضوعات فرهنگی و... نیز مشاهده میشود.
همه مسولان، فعالان سیاسی و حتی رسانهای بر این باورند که برای حرکت در مسیر موفقیت باید مدیران نقدپذیر داشته باشیم. اعتقاد به اصل روشن دموکراسی تا جایی است که اغلب از میزان نقدپذیری دولتیها گلایه میشود اما در عین حال شاهد هستیم که در بسیاری از مواقع عملکرد افراد با نقد سازنده فاصله بسیار دارد و بعضا با به اتهام زنی و بولتن سازی نزدیک میشود.
نگاهی به بیانات مقام معظم رهبری در این خصوص میتواند معیار خوبی باشد که ثابت میکند ایشان در راس نظام جمهوری اسلامی از انتقادات اصولی استقبال کرده و با تخریبها غیر منصفانه مخالفاند. برای نمونه ایشان در جمع دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف - سال ۷۸ - گفته بودند که «من البته هیچوقت جلوِ انتقاد را نگرفتهام و کسى را منع نکردهام. انتقاد صحیح و دلسوزانه ضررى ندارد؛ اما این انتقاد بایستى به تخریب نینجامد.»
با همه اینها بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم شاهد بودیم که در برخی موارد جای نقد و تخریب با هم عوض شده است و علی رغم تاکید رییس جمهور بر ضرورت تعامل میان قوا و همه نهادها در کشور شاهد برخوردها و تقابلهایی نیز بودهایم.
محمدرضا خباز، نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی در رابطه با مرز میان نقد و تخریب در گفتوگو با فرارو گفت: تفاوت اصلی و ماهیتی که بین انتقاد و تخریب وجود دارد این است که در انتقاد یا همان امر به معروف و نهی از منکر یک امر خداپسند با نیت الهی و انسانی به قصد اصلاح امور است اما تخریب در نقطه مقابل آن با قصد عیب جویی و تخریب اشخاص و مجموعه است.
وی در پاسخ به این پرسش که عملکرد مخالفان دولت به انتقاد سازنده شبیهتر است یا تخریب، گفت: کسانی که با نیت کینهورزی و حسادت دولت را مورد حمله قرار میدهند حتما درصدد تخریب هستند. پیامدهای این عملکرد تخریبی نیز به ضرر خودشان و جامعه تمام میشود.
خباز با اشاره به مسایل مطرح شده در خصوص وزارت ارشاد، گفت: به عنوان مثال میگویند که وزیر ارشاد مجوزی داده است، در حالی که رسما و طی بیانیهای این مساله را تکذیب کرده است. با این حال تخریبگران کوتاه نیامده و با ادامه این مساله مراجع تقلید را نیز به موضع گیری واداشتند.
این نماینده پیشین مجلس ضمن ابراز تاسف نسبت به اینکه بعد از روشن شدن اصل ماجرا، اشتباه کنندگان از مردم عذرخواهی نمیکنند، گفت: با ادامه این روند بازار تخریبچیها داغ میماند زیرا بعد از این مشخص میشود در اصل ماجرا دروغی بوده است همه کسانی که موضعگیری کرده بودند سکوت کرده و عذرخواهی از مردم را کسرشان میدانند در صورتی که اصلا این طور نیست.
وی در پاسخ به این پرسش که دولت یازدهم چطور باید با این فضاسازیها و تخریب کردنها مقابله کند، گفت: به نظر من دولت باید یک گروه مثلا سه نفره را مشخص کند و این گروه وظیفه داشته باشند به همه دروغها، تهمتها و تخریبها به صورت رسمی واکنش نشان دهند. رسانههای دیگر نیز میتوانند با انتشار موضع گیری این گروه در جهت شفاف سازی حرکت کنند.
خباز تاکید کرد: لازم است که دولت با ادامه این رفتار از سوی برخی گروهها با آنها برخورد جدی کند.
وی همچنین در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا واکنش نشان دادن به همه این مسایل دولت را به حاشیه نمیبرد، گفت: این درست است که هدف مخالفان مانع ترشی و به حاشیه راندن دولت است. اما اگر دولت هیچ پاسخی ندهد نیز اینها جری میشوند و حتی این سوال طرح میشود که چرا دولت این دروغها را تکذیب نمیکند؟! لذا ضروریست که دولت خود را معطل این حرفها نکند و به راه خود برای پیشبرد مسایل اصلی کشور ادامه دهد اما همان گروه باید نسبت به تخریبها واکنش نشان دهد.
به گفته وی اگر رییس جمهور و مقامات دولتی شخصا به هر یک از این به ظاهر انتقادات پاسخ دهند فرصتی نمیماند تا بهم ریختگی کشور که دولت به ارث برده است، جبران شود بنابراین بهتر است که گروهی را مسئول این کار کنند.
تردیدی نیست که نباید در خلال بحثهای آزاد و انتقادی از مصالح کشور غافل شد اما متاسفانه در جامعه کنونی ما بر اثر شکافهای اجتماعی موجود میان آرمانگراها و واقعگراها با تبعیض و به حاشیه راندگی نخبگان مواجه است لذا تنها با غلبه بر این فضا است که میتوان به حرکت در مسیر تعالی و استفاده از نظر مخالفان در جهت بهبود اوضاع کشور فکر کرد.
در یک جامعه آزاد حتی اگر انتقادات مطرح شده چندان درست هم نباشد از سوی دولتها مورد توجه قرار گرفته و به آن پاسخ داده میشود و حتی بررسی و بحث در مورد آنها میتواند عاملی در جهت پیشرفت دموکراسی باشد اما متاسفانه شاهدیم که برخی از گروهها و جریانهای سیاسی در کشور ما حمایتها و جانبداریهای بیچون و چرا از همفکران خود را سرلوحه کار قرار داده و از هر اشکال و کمبود قابل حلی یک معظل حل نشدنی میسازند تا با دولت و جناح رقیب مقابله کنند. از این رو است که از انصاف و نقد اصولی فاصله گرفته و به ورطه تخریب میافتند.
در این میان رسانهها نقش و اهمیت قابل توجهی دارند زیرا اگر فعالان سیاسی، کارشناسان و رسانهها از نظر نوع ادبیات و مسایل مورد بررسی مسیر اعتدال را پیش گیرند؛ به عنوان خطدهنده افکار عمومی، میتوانند فضای افراطی را از جامعه دور کنند. در این میان انصاف و حقیقتگرایی اهمیت ویژه ایی پیدا میکند و آن وقت است که باید به مرز میان نقد و تخریب توجه بیشتری کرد.