11 خرداد سال 92 بود که خبر تکان دهنده در رسانه های ایران منتشر شد. خبرهای ضد و نقیض از آمار مسموم‌شدگان ناشی از مصرف الکل متانول در شهر رفسنجان.
بر طبق آماری که خبرگزاری ایسنا از زبان مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم‌پزشکی رفسنجان منتشر کرد و به تشریح حادثه پرداخت شمار مسموم شدگان 348 تن و شمار کشته شدگان آن را 6 تن عنوان کرد. اما از سوی دیگر سایر منابع خبری به نقل از منابع نزدیک به بیمارستان رفسنجان اعلام کردند که صدها نفر در شهرستان رفسنجان به بیمارستان مراجعه کرده‌اند که از بین آنها ۵۰۰ نفر دارای مسمومیت ناشی از این مشروبات الکلی شناسایی شده‌اند که شماری از آنها کلیه و بینایی خود را از دست داده‌اند.
جدا از صحت و سقم شمار این مسموم‌شدگان این اولین باری نیست که چنین اتفاقاتی در ایران رخ می دهد. اخبار مسمویت های ناشی از مصرف مواد الکلی تقلبی در ایران موضوع جدیدی نیست. در آمارهای اورژانس در ایران شمار این گونه مسمومین بسیار است.
اما حالا یک سال از آن ماجرا گذشته است و خبرگزاری خانه ملت به نقل از یک نماینده مجلس آماری از مصرف مشروبات الکی در ایران منتشر کرده است که بسیاری را نگران خود ساخته است.
حسن تامینی لیچائی، نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نهم ضمن اعلام افزایش مصرف مشروبات الکلی در برخی نقاط کشور، آمار مصرف مشروبات الکلی را 200 میلیون لیتر در سال اعلام کرده است که این مشروبات الکلی از طریق تولید در داخل و یا از راه قاچاق به دست مصرف کنندگان می رسد.
این آمار از مصرف مشروبات الکلی در حالی است که حسن تامینی لیچائی، نماینده مردم رشت در ادامه سخنانش از نامه ای صحبت به میان می آورد که تولیدکنندگان الکل در ایران به مجلس ارسال کرده اند و در آن از نگرانی خود در خصوص ورود الکل های تولیدی به چرخه مصرف مشروبات الکلی خبر داده اند.
تولید الکل در ایراناتانول ترکیب شیمیائی با بوی خاص و خاصیت آتشگیری است که در نوشیدنی های الکلی نیز وجود دارد. بعد از انقلاب اسلامی مبادله و تولید هر گونه نوشیدنی‌های الکلی در ایران ممنوع شد و به همین دلیل تولید اتانول جنبه صنعتی پیدا کرد و در سال 1379 شمسی انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان اتانول ایران رسما تاسیس شد و در سال جاری ایران به کشورهای تولید کننده الکل سفید از ملاس نیشکر پیوست. اما این الکل های تولیدی شیرین هستند و پس از تولید به آنها دناتونیوم بنزوات یا مواد تلخ کننده می افزایند.
مواد تلخ کننده یا دناتونیوم بنزوات چیست؟دناتونیوم بنزوات یا ماده تلخ کننده تلخ ترین ماده جهان است که اداره کل نظارت بر امور دارو و موادمخدر وزارت بهداشت از سال 83 تا کنون طی دستوالعملی کلیه شرکتهای تولید کننده الکل را موظف نمود که نسبت به آن به الکل های با حجم کمی که در داروخانه ها بیمارستان ها توزیع می شود. اقدام نمایند.
تولید الکل های شیرین به تولید روز افزون مشروبات الکلی دامن می زنداگرچه که از سال 83 بر طبق دستور العمل وزارت بهداشت افزودن ماده تلخ کننده به الکل های صنعتی الزامی شده است اما بر طبق گفته حسن تامینی لیچائی، نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نهم بسیاری از کارخانه های تولید الکل به دلیل بار مالی زیاد از افزودن آن به الکل های تولیدی خود داری می کنند.
بنابراین عملا کارخانجات تولید الکل به سوء استفاده از الکل های صنعتی دامن می زنند و به افرادی کمک می کنند که تولید کنندگان مشروبات الکلی در ایران هستند.
آمار قاچاق، مصرف و مرگ افراد بر اثر مصرف مشروبات الکلی در ایرانعلاوه بر آماری که نماینده مردم رشت از مصرف سالانه مشروبات الکی در ایران داده است، سازمان بهداشت جهانی نیز در سال 2010-2011 ایران را در رده بندی جهانی میزان مصرف الکل در رده 166 قرار داده است. البته زیاد هم نباید خوشحال بود چرا که بر طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، هر چند ایران در رده های پایین مصرف مشروبات الکلی در جهان قرار گرفته است، اما افرادی که در ایران مشروبات الکلی مصرف می کنند با خوردن 35 لیتر مشروب در سال در رده 19 پر مصرف ترین مشروب خورها قرار دارند که این خود زنگ هشداری جدی به شمار می رود.
از سویی دیگر بر اساس آمار های تخمینی نزدیک به 200 هزار نفر معتاد به الکل در ایران وجود دارند و سالانه 60 تا 80 میلیون لیتر معادل 730 میلیون دلار الکل به ایران قاچاق می‌شود که 80 درصد الکل قاچاقی از مرزهای غربی وارد کشور می‌شود. در سال 1390 بیش از 820 راننده مست دستگیر شدند.
اما آمار دسترسی این مشروبات الکلی به مراتب جالب تر از میزان مصرف آنها است. ستاد مبارزه با موادمخدر در سال 1382میانگین زمان دسترسی به انواع مختلف موادمخدر را 22دقیقه و مشروبات الکلی را 17دقیقه اعلام کرده است که هم‌اکنون برخی از کاهش قابل ملاحظه این میانگین خبر می‌دهند. هم‌اکنون نازل‌ترین مشروب موجود در بازار با قیمتی در حدود لیتری 15هزارتومان خرید و فروش می‌شود. مشروباتی با قیمت‌های نجومی حدود 500هزارتومان نیز در بازار وجود دارد.
این آمارها در حالی است که شمار مصرف کنندگان این مشروبات الکلی را جوانان تشکیل می دهند که به دلیل ممنوعیت مشروبات الکلی در ایران به سوی تهیه و خرید مشروباتی جذب می شوند که که حاوی انواع اقسام قرصهای خواب آور و مواد مضرند و یا مملو از الکل طبی هستند که امروزه در داروخانه هاهم به فروش می رسد. با وجود در دسترس بودن و مبلغ ارزان این مشروبات الکلی در ایران آنچنان نامعقول نیست که آمار مصرف اینگونه نوشیدنی ها در ایران آنقدر بالا باشد و روزانه بر شمار کلینیک های ترک الکل در ایران افزوده شود.
اما شاید سوال اینجا باشد که آیا دولت و مسئولان ذیربط راه درستی را برای کاهش این گونه آسیب های اجتماعی پیش گرفته اند یا راه را برای سوداگران آن هموار می کنند؟
