گزارشی از بزرگداشت احمد ابراهیمی

تاریخ انتشار: ۰۹:۵۶ - ۲۲ تير ۱۳۹۳

فرارو- مدیرعامل خانه موسیقی در یادمان احمد ابراهیمی گفت: «تحمل شنیدن آواز در جامعه کم شده و گوش ها دارد با آواز فاصله می گیرد، بخش مهمی از میراث فرهنگی و معنوی ما ساز و آواز است که متاسفانه به انزوا می رود.»

به گزارش سایت خانه موسیقی، مراسم یادمان اولین سالگرد درگذشت احمد ابراهیمی، استاد آواز ایرانی عصر روز گذشته با حضور جمعی از هنرمندان، شاگردان احمد ابراهیمی و علاقمندان در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.

در ابتدای این مراسم فیلم کوتاهی درباره زندگی زنده یاد احمد ابراهیمی پخش شد و سپس حمیدرضا نوربخش، مدیر عامل خانه موسیقی به دعوت علیرضا پورامید(مجری مراسم) پشت تریبون قرار گرفت و گفت: امروز برای ارج نهادن به آواز و یکی از آوازخوانان این سرزمین دور هم جمع شده ایم. آشنایی من با استاد ابراهیمی به اوایل دهه 60 برمی گردد که استاد محمد موسوی یک نوار کاست از صدای این هنرمند برایم پخش کرد که یک صدای خسته با حال و هوای کم نظیر و سبک و سیاقی خاص بود.

وی افزود: بعدها توفیق پیش آمد تا از نزدیک این استاد را ببینم که دریایی از معرفت، فضیلت و انسانیت برای من مجسم شد که در کمتر کسی این فضائل را دیده ام. استاد ابراهیمی دارای شخصیتی چند وجهی بود که این نکته بسیار ارزشمند بود. ایشان به دلیل استادان بزرگی که در طول زندگی اش دیده بود، یک ردیفدان بود.

تواضع در وجود احمد ابراهیمی نهادینه شده بود

نوربخش درباره ویژگی های احمد ابراهیمی گفت: ایشان همچنین اشراف زیادی به ادبیات داشت. امروزه گاهی آوازخوانان ما به عنوان ابزار کارشان به شعر نگاه میکنند ولی وقتی هم میشود که شعر دلمشغولی آنها محسوب می شود. وقتی خواننده ای کاری را عرضه میکند می تواند از آواز او دریافت که آیا شعر را فقط رو خوانی می کند و یا اینکه شعر را با تمام وجودش درک کرده و بیان میکند و اینجاست که آواز تاثیر فراوان دارد و در ذهن و ضمیر مخاطب می نشیند. استاد ابراهیمی به این صورت با شعر برخورد می کرد و با ادبیات عجین بود و میشد ایشان را یک ادیب دانست.

وی افزود: وقتی به این نکته پی بردم که کتابخانه استاد ابراهیمی به خانه موسیقی اهدا شد و وقتی این کتاب ها را تورق می کردم در برخی صفحه ها حاشیه هایی نوشته بودند و نکاتی را اشاره کرده بودند که نشان از مطالعه با دقت این کتاب ها بود.

نوربخش گفت: یکی دیگر از ویژگی های شخصیت احمد ابراهیمی تواضع بود. گاهی این تواضع ها آنقدر نمایشی است که از صد ها تکبر بدتر است. وقتی تواضع در شخصیت کسی وجود نداشته باشد خیلی حالتی نمایشی پیدا می کند. ولی زنده یاد ابراهیمی واقعا متواضع بود و هیچ ادعایی نداشت و با این رزومه پربار هنری و ادبی آنقدر در مقابل بعضی جوان ها تواضع می کرد که انسان متحیر می شد و ما باید اینها را بیاموزیم.

مدیرعامل خانه موسیقی گفت: حالا که او رفته است حسن این جلسات در این است که این فضائل اخلاقی را بیاموزیم و در جوانی در وجودمان نهادینه کنیم. ادب فروتنی و تواضع در مقابل پیشکسوت چیز هایی است که جامعه هنری همیشه داشته و نباید آنها را از دست بدهیم. ویژگی دیگر این هنرمند بزرگ مناعت طبع او بود که بی اعتنا به ثروت و شهرت داشت.

نوربخش در بخش دیگری از سخنانش درباره دغدغه های خود در مورد آواز صحبت کرد و گفت: اینجا به عنوان یک آوازخوان و یک معلم آواز میخواهم هشداری بدهم که امروز متاسفانه مقوله آواز به انزوا می رود. وضع آواز بسیار آشفته و نا بهنجار است. همه باید به این مطلب توجه کنیم که جوهره موسیقی ایران ساز و آواز است. همیشه کسانی که در ساز و آواز به توانایی بداهه می رسیدند، به آنها استاد می گفتند.

وی افزود: متاسفانه در جامعه تحمل شنیدن آواز کم شده و گوش ها دارد با آواز فاصله می گیرد. همه بخش های موسیقی ارزشمند است ولی جانمایه موسیقی ما ساز و آواز است. همانقدر که برای دیگر چیز هایی که در خطر می افتد واکنش نشان می دهیم باید بگویم بخش مهمی از میراث فرهنگی و معنوی ما ساز و آواز است و همه وظیفه دارند که آواز را ارج بنهند.

این خواننده و مدرس آواز در پایان سخنانش گفت: رسانه ملی ما وضعش معلوم است و دیگر امیدی به آن نداریم. روزگاری خواننده های توانایی داشتیم ولی امروز چه بر سر آواز آمده است؟ تمام عیار یک خواننده به آوازی است که عرضه می کند. همه باید هم سطح خود را ارتقا دهیم و گوش جامعه را با آواز آشتی دهیم .

پس از این سخنان سهیل حکمت آرا به اجرای تکنوازی سه تار در دستگاه شور پرداخت. در ادامه علیرضا پورامید از حسن ناهید، نوازنده پیکسوت نی خواست تا دقایقی درباره احمد ابراهیمی سخنرانی کند. ناهید در سخنانش با اشاره به سابقه آشنایی با احمد ابراهیمی گفت: من از سال 39 با ایشان آشنا شدم و دوستی هایمان ادامه داشت. آقای ابراهیمی مرا با استادان زیادی آشنا کردند. ایشان فردی بسیار مهربان بود که یاد ایشان همیشه با من است. در طول مدتی که در خدمت ایشان بودم بسیار آموختم و همیشه به من کمک می کرد.

ناهید در ادامه به بیان خاطراتی از زنده یاد احمد ابراهیمی پرداخت.

نسل قدیم همه دلپذیر بودند

پس از این سخنان شهرام ناظری، خواننده پیشکسوت موسیقی ایران پشت تریبون قرار گرفت و گفت: ای کاش پیش از این که هنرمندان از دست بروند می توانستیم زحماتی که در سالیان طولانی کشیده اند را بتوانیم در مراسمی جبران کنیم. در جامعه ما وقتی کسی از میان می رود او را عزیز می کنند ولی تا وقتی زنده است برای او ارزشی قائل نیستند. حتی اگر از نظر هنری هم بالا باشد زیاد به او توجه نمی کنند.

وی افزود: من خودم شاهد بودم که وقتی استاد پایور زنده بودند با اینکه در عظمت ایشان شکی نیست، برخی نکاتی منفی می گفتند. ولی وقتی فوت کردند القاب عجیبی به او دادند. این رفتار درستی نیست که ما داریم. این بسیار تاسف برانگیز است که این برخورد در جامعه ما می شود ای کاش همه چیز روی حقیقت واقعی خود حرکت می کرد.

ناظری گفت: جامعه و ما گناهی نداریم. رسانه ها که چیزی یاد نمی دهند. آقای نوربخش در مورد آواز گفتند و من باید بگویم جامعه تقصیر ندارد که آواز الان دست چندم شده است. چون نه امکان آموزش بوده و بسیاری از مراکز هم از بین رفت. خواننده از کجا باید یاد بگیرد؟ بنابراین به تقلید روی می آورد.

وی گفت: در مورد ارزش استادی زنده یاد ابراهیمی، و مرام و مسلک ایشان همه خوب می دانند. من از صمیم قلب ایشان را دوست داشتم. اصولا نسل قدیم همگی دلپذیر بودند. ما با تمام استادان قدیم که در ارتباط بودیم خیلی کم دیده بودم که صفات ناپسندی داشته باشند. همه یک بزرگ منشی و پاکی بیکرانی داشتند.

وی افزود: نسل ما هم مثل قبل نیست و از نظر اخلاق، حس انسانی و دیدگاه معصومانه یک هنرمند که باید رها باشد و عاشقانه حرکت کند افت کرده ایم. نسل جلو تر از ما دیگر بد تر می شوند. شنیده ام یک انسان شناس گفته است "نسلی بوجود آمده که همه چیز خواه و همه چیز خوار است". نسلی که وقیح است و سرقت می کند. این برای یک هنرمند خوب نیست چون هنرمند اگر از راه عاشقانه خودش، روح بیکرانگی خودش و حس ورای زمان و مکان برخوردار نباشد نمی تواند اثری ماندگار خلق کند.

ناظری گفت: اینها تربیت می خواهد، در جامعه ای زندگی کردیم که به ما یاد ندادند. مراکزی نیست که از استادان یاد بگیرند. امروز هرکسی که چند جلسه ساز زده و ردیف یاد گرفته خیلی بیشتر از علی اکبر خان شهنازی هم ادعا دارد. به این جوانان یاد ندادند. قبلا مرکزی مانند حفظ و اشاعه بود که می توانستیم از نزدیک اساتید را ببینیم و از آنها یاد بگیریم ولی نسل بعدی اینطور نبود و این باعث فاصله میان هنرمندان هم شده است.

وی در پایان به با اشاره به خصوصیت های اخلاقی زنده یاد احمد ابراهیمی از فقدان این هنرمند ابراز تاسف کرد.

شهرام ناظری پس از پایان سخنانش چند بیتی آواز در دستگاه شور و بر روی شعر "آتشی در نیستان" خواند که با تشویق و استقبال حضار مواجه شد.

در ادامه داریوش پیرنیاکان و علیرضا قربانی به اجرای ساز و آواز بداهه در دستگاه شور پرداختند و این اولین همکاری این دو هنرمند به احترام زنده یاد احمد ابراهیمی بود.

در پایان مراسم، سوسن ابراهیمی(فرزند زنده یاد احمد ابراهیمی) از خانه موسیقی، فرهنگسرای ارسباران و هنرمندان و علاقمندان برای برگزاری و حضور در این مراسم قدر دانی و تشکر کرد.