نخستوزیر ترکیه در میان ابراز احساسات ۲۰ هزار نفر از هواداران خود در کلن به مخالفان داخلی و برخی رسانههای آلمانی تاخت. همزمان گروههای مخالف او در بیرون سالن شعار «مرگ بر دیکتاتور» و «مرگ بر قاتل» سر دادند.
به گزارش ایسنا رجب طیب اردوغان، نخستوزیر ترکیه در سفر انتخاباتی خود به شهر کلن آلمان با استقبال هزاران نفر از هواداران حزب "عدالت و توسعه" روبرو شد. بخشی از سخنان او که با فریادهای تشویقی جمعیت قطع میشد، به رسانههای آلمانی و منتقدان دولت ترکیه بازمیگشت.
اردوغان از جمله وبسایت "اشپیگل" را متهم کرد که از فاجعه انفجار معدن سوما موجبی برای توهین به دولت ترکیه ساخت. او در سخنان خود تاکید کرد که غربیها اجازه اظهارنظر در مورد دولت او را ندارند.
اردوغان یک ساعت و نیم با حرارت سخنرانی کرد و در واکنش به ابراز احساسات هوادارانش، منتقدان را خطاب قرار داد و گفت: «حالا چه میگویید؟ معنی اینها چیست؟»
او انتقادهای جاری از رفتار پلیس ترکیه با تظاهرکنندگان را نیز ناموجه خواند و ادعا کرد که نیروی انتظامی ترکیه تنها جلوی اقدامات "تروریستی" میایستد.
به گزارش دویچه وله، اردوغان تصریح کرد که همپیوندی ترکها با جامعه آلمان را قبول دارد اما حل شدن آنها در این جامعه را نمیپذیرد. نخستوزیر ترکیه با تاکید بر لزوم اتحاد بین ترکهای ساکن کشور و خارج از کشور گفت: «سلام و درود ۷۷ میلیون برادر ترک شما را برایتان آوردهام.»
تظاهرات در کلن
اردوغان در حالی وارد کلن شد که هزاران نفر از مخالفان و موافقان او از کشورهای همجوار چون فرانسه، بلژیک، اتریش یا هلند به آلمان آمده بودند. پلیس برای برقراری نظم و جلوگیری از درگیری این دو دسته به حال آمادهباش بود.
مخالفان اردوغان پلاکاردهایی به دست داشتند که او را "دیکتاتور"، "فاشیست" یا "قاتل" معرفی میکردند. گروهی شعار «گمشو اردوغان» میدادند. سخنرانان جامعه علویان ترکیه خواستار دمکراسی و کثرتگرایی در ترکیه بودند. بسیاری دیگر اردوغان را به نقض حقوق بشر، نادیده گرفتن حقوق اقلیتها و محدود کردن حق آزادی بیان متهم میکردند.
بیشتر گروههای مخالف، کشته شدن ۳۰۱ معدنچی در فاجعه انفجار در معدن سوما را اتفاقی توجیه نشدنی خوانده و اردوغان را مسئول مرگ کارگران میدانستند.
سفر انتخاباتی و تبلیغاتی
هدف رسمی سفر اردوغان به آلمان، ده سالگی تاسیس "اتحادیه دمکراتهای اروپایی – ترکی" عنوان شده اما اصل موضوع به جلب رای حدود یک و نیم میلیون ترک مقیم آلمان برای انتخابات ریاست جمهوری ترکیه باز میگردد. این انتخابات در ماه اوت برگزار خواهد شد.
اتحادیه یاد شده، بازوی حزب حاکم عدالت و توسعه به شمار میرود.
چهرههای سیاسی آلمان از اردوغان خواسته بودند که با توجه به برانگیختگیهای ناشی از فاجعه معدن سوما علیه دولت ترکیه، این سفر را لغو کند یا دستکم طی آن سخنان تهییجی بر زبان نیاورد.
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان از جمله چند بار از اردوغان خواسته بود که خویشتندار بماند. مارتین شولتس، رئیس آلمانی پارلمان اروپا نیز گفته بود: «احساس میکنم که اردوغان با این سفر میخواهد از مشکلات ترکیه فرار کند.»
شهردار کلن نیز از سفر اردوغان به کلن در شرایط کنونی انتقاد کرده و گفته بود ای کاش اردوغان به جای سفری انتخاباتی به آلمان، وقت خود را روی تحقیقات مربوط به سانحه معدن میگذاشت.
تظاهرات موافقان و مخالفان دولت ترکیه در کلن در شامگاه جمعه (دوم خرداد) در مقابل رستوران محل دیدار معاون اردوغان و سفیر ترکیه در آلمان موجب تشنج در محل این دیدار شد. نزدیک به ۳۰۰ نفر با تجمع در برابر رستوران به سر و صدا و جنگ لفظی با یکدیگر مشغول شدند.
با این همه، پلیس کلن اعلام کرد که بین موافقان و مخالفان اردوغان درگیری و تشنج خاصی روی نداده و تظاهرات و تجمع آنها مسالمتآمیز بوده است.
در این میان، رسانههای ترکیه خبر دادند که یوسف یرکل، مشاور اردوغان که در سفر به معدن سوما به یک معترض لگد زده بود، از کار برکنار شده است.
انتشار تصویر تهاجم یرکل به یک جوان معترض، انتقادهای زیادی علیه دولت ترکیه و "رفتار متکبرانهاش با شهروندان" برانگیخته بود.
شهردار کلن دیدار اردوغان از آلمان را "تحریکآمیز" خواند
در همین حال در آستانه ورود نخستوزیر ترکیه به کلن آلمان، شهردار کلن به شدت از این دیدار انتقاد کرد و آن را "تحریکآمیز" خواند. این بازدید که به تجمع هواداران و مخالفان اردوغان در کلن انجامیده، فضای این شهر را تنشآلوده کرده است.
یورگن روترز، شهردار کلن در گفتوگو با شبکه رادیویی WDR گفت، سفر خارجی اردوغان "درست پس از سانحه سنگین معدن این کشور و در پی درگیریهای خشونتآمیز در ترکیه اقدامی قطعا تحریکآمیز" است.
یورگن روترز چهارشنبه گذشته نیز در گفتوگو با "اشپیگلآنلاین" آلمان اظهارات مشابهی مطرح کرده بود. او گفته بود: «به نظر من بهتر بود اردوغان به جای سفری برای رقابتهای انتخاباتی به آلمان با تحقیقات مربوط به سانحه معدن کشور خود همکاری میکرد.»
روترز با توجه به تنشهای موجود در ترکیه بیم دارد که کلن نیز صحنه درگیریهای مخالفان و موافقان اردوغان شود. سیاستمدار حزب سوسیال دمکرات آلمان ادامه داد: «تا به حال ما با وجود مواضع متقاوتمان روابط دوستانهای داشتیم. اما حالا این موضوع تحت تأثیر احساسات بر آمده از تنشهای موجود قرار گرفته است.»
شبانگاه جمعه حضور بولنت آرینچ، معاون نخستوزیر ترکیه و سفیر این کشور در آلمان در "وایدنگاسه" کلن برای صرف شام باعث شد که حدود ۳۰۰ تن از هواداران و مخالفان دولت ترکیه در محل تجمع کنند. دو طرف با صدای بلند دست به اعتراض زده و با یکدیگر به صورت لفظی درگیر شدند.
سخنگوی پلیس آلمان گفت: «ما مجبور شدیم گروههای تهییجشده در برابر یک رستوران را از یکدیگر جدا کنیم.» او همزمان افزود، این تجمعها به درگیری جسمی منجر نشد.
"سفری برای کسب آرای انتخاباتی"
سفر رجب طیب اردوغان به کلن به مناسبت دهسالگی تأسیس اتحادیه دمکراتهای اروپایی ترکی (UETD) صورت میگیرد. این اتحادیه حامی حزب عدالت و توسعه اردوغان است.
با این حال ناظران بر این باورند که قصد اردوغان از این سفر که پیش از انتخابات قریبالوقوع ریاست جمهوری ترکیه انجام میشود به دست آوردن آرای حدود یک و نیم میلیون ترک مقیم آلمان است. انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در ماه اوت برگزار خواهد شد.
دیگر سیاستمداران آلمانی نیز از این بازدید به شدت انتقاد کردهاند. آنها میگویند، هراسشان این است که حزب محافظهکار اردوغان با این سفر که یک روز پیش از انتخابات پارلمان اروپا انجام میشود بتواند بر رقابتهای انتخاباتی تأثیر بگذارد.